1ή δημοσίευση του άρθρου 5 Ιουνίου 2013
Τα τελευταία χρόνια στα Μάλια του νομού Ηρακλείου της Κρήτης έχει εμφανιστεί
ένα είδος «εκτονωτικού» τουρισμού με δυσμενείς συνέπειες κυρίως για την τοπική
και ευρύτερη κοινωνία, την πολιτιστική κληρονομιά του τόπου και την δυσφήμιση
της χώρας μας προς τα έξω. Το είδος αυτού του τουρισμού το ερευνούμε ως ένα
φαινόμενο που έχει απασχολήσει κατά καιρούς και άλλες περιοχές της Ελλάδας με
τελευταία εμφάνιση του στα Μάλια. Στην μελέτη αυτή που ακολουθεί διερευνάται η
αφετηρία του φαινόμενου, η στη συνέχεια πορεία του, οι άμεσοι και έμμεσοι υπαίτιοι,
η στάση των αρμόδιων φορέων καθώς και των υπολοίπων πολιτών. Αποκαλύπτονται
η καθημερινή άναρχη εικόνα στα Μάλια κατά τη θερινή περίοδο καθώς και οι
επιπτώσεις από μια πιο πανοραμική πλευρά.
τι πραγματικά συμβαίνει και γιατί, να συνειδητοποιήσουμε τις σοβαρές επιπτώσεις
και τέλος να προτείνουμε τα απαραίτητα μέτρα εξάλειψης του.
Αρχικά αναφέρονται κάποιες πληροφορίες για τα Μάλια ως τουριστικό προορισμό
και διευκρινίζονται έννοιες όπως ο τουρισμός, οι κοινωνικές και πολιτιστικές
επιδράσεις, τουρισμός και η ηθική ενώ το τελευταίο αυτό θέμα αναλύεται καλύτερα
προς το τέλος. Στη συνέχεια αναπτύσσεται το καθ’ αυτό πρόβλημα σε όλο το «κύκλο
ζωής» του και κάθε πιθανή πτυχή του. Ακολουθούν διάφορά άρθρα και
συμπληρωματικοί πίνακες ή γραφήματα για την καλύτερη κατανόηση και
ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν για την κατοχύρωση εγκυρότητας της
έρευνας και των αποτελεσμάτων.
Με την ολοκλήρωση της μελέτης διαπιστώνεται η σοβαρότητα των επιπτώσεων του
«εκτονωτικού» τουρισμού και οι καταστροφικές ιδιότητες του για το τόπο που τον
φιλοξενεί και για την φήμη και ανάπτυξη του τουρισμού γενικότερα. Είναι ένα
πρόβλημα περίπλοκο στην επίλυση του, απαιτεί γρήγορη επέμβαση στη καρδιά των
αιτιών και δραστικά μέτρα όχι μόνο για την επίλυση του αλλά και για την απόρριψη
εμφάνισης του. Συμπεραίνεται η επαρκής ενημέρωση των υπολοίπων πάνω στο θέμακαι το πλήθος των συμφερόντων που διεκδικούν αυτή τη κατάσταση και εμποδίζουντην ακύρωση της. Πρόκειται για ένα μείζον θέμα της τουριστικής βιομηχανίας καιανάπτυξης και κρίνεται επείγουσα η παρέμβαση των αρμόδιων για την διευθέτηση του.
Τα Μάλια είναι κωμόπολη και πρώηνκοινότητα της επαρχίας Πεδιάδος με
3.722 κατοίκους (το 2001) και αποτελεί Δημοτικό διαμέρισμα στον
Δήμο Χερσονήσου του νομού Ηρακλείου. Είναιονομαστά για τα κηπευτικά προϊόντα
τους, τους γραφικούς ανεμόμυλουςτους, την περίφημη αμμουδιά στην παραλία τους και τα άφθονα νερά τους , από ταοποία υδρεύεται το Ηράκλειο. Σήμερα αποτελεί κοσμοπολίτικο τουριστικό κέντρο μεθαυμάσια ξενοδοχεία και ευπρεπή εξοχικά κέντρα , καταστήματα τουριστικών ειδώνκ.λ.π. Βρίσκεται στο 34ο χιλιόμετρο της κεντρικής αρτηρίας προς το νομό Λασιθίου, του οποίου τα σύνορα βρίσκονται στα 38 χιλιόμετρα, πιο ανατολικά. κύριες ασχολίεςείναι τα τουριστικά επαγγέλματα, η καλλιέργεια κηπευτικών και μπανάνας. Σταανατολικότερα, σε απόσταση 37 χιλιομέτρων, βρίσκονται οι αρχαιότητες των Μαλλίων.
Τα Μάλια ως ο κυριότερος προορισμός οργανωμένων διακοπών του Ηρακλείου διαθέτει μιαατελείωτη λίστα από μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες,
μέχρι ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και πανσιόν γιαόλα τα γούστα. Οι πολυσύχναστες απέραντεςαμμουδιές, τα πολύβουα μπαρ, οι καφετέριες και τα κλαμπ του, τα οποία συνήθωςκατακλύζονται από νεολαία υπόσχονται αξέχαστες διακοπές και μια ξέφρενη
νυχτερινή ζωή. Η πόλη αποτελείται από δυομέρη, το βόρειο και το νότιο τμήμα που τα
χωρίζει η εθνική οδός Ηρακλείου- ΑγίουΝικολάου. Κατά μήκος της οδού που οδηγεί μετάαπό ένα χιλιόμετρο στη παραλία θα βρούμε ταπερισσότερα εστιατόρια διεθνούς και ελληνικήςκουζίνας, όπως επίσης πληθώρα καταστημάτων και καφετεριών, αλλά και κλαμπ. Παρόλα αυτά, οι καλύτερες ταβέρνες της περιοχής βρίσκονται στη παλιά πόλη πίσωαπό την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου.
Τα Μάλια, που αποτελεί έναν από τους παράλιους οικισμούς του Δήμου, είναι από
τις πρώτες περιοχές που αναπτύχθηκαν τουριστικά στην Κρήτη
Η γεωγραφική τους θέση, τα φυσικά συγκριτικά πλεονεκτήματα και οι τουριστικές
τους υποδομές βοήθησαν να καταστούν γρήγορα πολύ δημοφιλείς προορισμοί και
δέχονται κάθε τουριστική περίοδο πολλές χιλιάδες ευρωπαίους πολίτες. Όμως, τα τελευταία χρόνια, με την άναρχη λειτουργία της αγοράς, διασαλεύτηκε
σοβαρά η τουριστική δομή τους και τείνει σε οικονομική και κοινωνική αποσάθρωση
όλος ο Δήμος. Για μια "χούφτα" ευρώ έχει υποθηκευτεί το μέλλον του τουρισμού και
της ζωής των κατοίκων, σε μια περιοχή που από παράδεισος έγινε κόλαση.
Μπορεί να λέγεται ότι "η ιστορία επαναλαμβάνεται", στην περίπτωση όμως της
ευρύτερης περιοχής των Μαλίων κάθε χρόνο γράφεται με μελανότερα χρώματα. Ο
οικισμός με τα παραδοσιακά ταβερνάκια έχει "μαραζώσει", αφού ουδείς ντόπιος και
κυρίως οικογενειάρχης δεν τολμά να κάνει μία βραδινή βόλτα εκεί.
Από μια άλλη οπτική γωνία η εξέλιξη και η σημερινή κατάσταση φανερώνει πως η
άνθηση της τουριστικής βιομηχανίας στην περιοχή συνοδεύτηκε από κατακόρυφη
αύξηση της απασχόλησης, του εισοδήματος και του βιοτικού επιπέδου των κατοίκων,
αλλά και από σημαντικά προβλήματα.
Η περιβαλλοντικές επιπτώσεις, η εγκατάλειψη της γεωργίας και σταδιακή
διαφοροποίηση των χρήσεων γης, η αλλαγή των κοινωνικών προτύπων, η εξάρτηση
από μια μόνο πηγή εισοδήματος και η εποχικότητα της δημιουργούμενης
απασχόλησης είναι μερικά από αυτά.
Το πρότυπο της τουριστικής ανάπτυξης πάνω στο οποίο στηρίχτηκε ο τουρισμός
της περιοχής ήταν κυρίως ο μαζικός τουρισμός του «Ήλιου και της Θάλασσας». Ο
προσανατολισμός αυτός ήταν μάλλον η σωστή επιλογή για τα δεδομένα που ίσχυαν
τις δεκαετίες του ’70 και του ’80 : νέος ελκυστικός προορισμός, ζήτηση διακοπών
Ήλιου και Θάλασσας, διαφορετικές απαιτήσεις πελατείας, λίγη ανταγωνιστικοί
προορισμοί κ.λ.π.
Σήμερα, τα Μάλια μπορούμε να πούμε ότι παρουσιάζουν δύο διαφορετικά και
μεταξύ τους ανταγωνιστικά προϊόντα :
o Ήλιος και Θάλασσα που προσφέρεται κυρίως από τις μεγάλες τουριστικές
μονάδες της περιοχής με τη μορφή του “all inclusive” και το οποίο ουσιαστικά είναι
ένα μονοδιάστατο προϊόν το οποίο δεν διαφέρει από αυτό που προσφέρουν πολλοί
άλλοι προορισμοί της Κρήτης και γενικότερα της Μεσογείου και τοποθετούν τα
Μάλια σε μειονεκτική θέση όσο αφορά την ανταγωνιστική ικανότητα.
o Άγρια Ανεξέλεγκτη Διασκέδαση (αλκοολικός τουρισμός) νεαρών Βρετανών που
καταρρακώνει την γενική εικόνα των Μαλίων και εκδιώκει με γεωμετρική πρόοδο
όλους τους άλλους επισκέπτες της περιοχής μη αφήνοντας κανένα περιθώριο
αισιοδοξίας για το μέλλον.
.teicrete.gr
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
