Kιβωτός της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, εστία εκπαίδευσης αλλά και αναπτυξιακό εργαλείο. Το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων, δεν είναι έργο μακέτα. Εχει αποκτήσει “σάρκα και οστά” και πολύ σύντομα και τον εξοπλισμό αυτό που θα επιτρέψει την έναρξη της λειτουργίας του. Μια πρώτη ευκαιρία γνωριμίας με αυτό το νέο στολίδι για τα Χανιά μάς δίνει η προϊσταμένη της Εφορίας Αρχαιοτήτων Ελένη Παπαδοπούλου που μας ξεναγεί στο χώρο .
Εκκρεμότητες
Στην τελική ευθεία βρίσκονται οι διαδικασίες για την ολοκλήρωση του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου Χανίων. Να υπενθυμίσουμε ότι η κατασκευή του κτηρίου ξεκίνησε στα μέσα του 2011 με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ 2007-2013 και ολοκληρώθηκε τον Νοέμβριο του 2015. Κτηριολογικά σε εκκρεμότητα βρίσκονται ακόμα η διαμόρφωση και ο εξοπλισμός του αμφιθεάτρου και της αίθουσας των εκπαιδευτικών προγραμμάτων καθώς και του περιβάλλοντα χώρου.
Από εκεί και πέρα, έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος της Περιφέρειας Κρήτης για την ανεύρεση χρηματοδότησης για την οργάνωση της μόνιμης έκθεσης, τον εξοπλισμό και τη μεταφορά των εργαστηρίων συντήρησης και των αποθηκών.
Σύμφωνα με τη προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων Ελένη Παπαδοπούλου από τη στιγμή που θα ενταχθούν τα έργα στα χρηματοδοτικά προγράμματα θα χρειαστούν 2,5 με 3 χρόνια για να ολοκληρωθούν οι διεθνείς διαγωνιστικές διαδικασίες, οι εργασίες κ.λπ. ώστε να ανοίξει το Μουσείο τις πύλες του στο κοινό.
Από τις αποθήκες… στις προθήκες
Η μεταφορά εργαστηρίων στους χώρους του νέου μουσείου έχει αρχίσει ήδη και κάποιοι συντηρητές και φύλακες εργάζονται σε αυτό. Παράλληλα, μεταφέρονται αρχαιότητες που θα εκτεθούν στη νέα έκθεση.
Αλλωστε μια σημαντική δυνατότητα που προσφέρει το νέο μουσείο είναι η έκθεση αρχαιοτήτων που, λόγω έλλειψης χώρου, φυλάσσονταν επί χρόνια στις αποθήκες της Αρχαιολογίας χωρίς να μπορεί το κοινό να έρθει σε επαφή με αυτό τον πλούτο.
Εκτιμάται ότι τα ευρήματα που θα απαρτίζουν τη νέα μόνιμη συλλογή θα είναι διπλάσια σε αριθμό από εκείνα που φιλοξενούνται στο κτήριο της οδού Χάληδων. «Το νέο μουσείο θα μας δώσει νέες δυνατότητες σε πάρα πολλούς τομείς. Για παράδειγμα θα μας δώσει τη δυνατότητα για καλύτερη προστασία, διατήρηση και έκθεση των αντικειμένων αφού οι συνθήκες στο νέο μουσείο θα είναι απόλυτα ελεγχόμενες ως προς τη θερμοκρασία, την υγρασία και τον φωτισμό. Επίσης, θα μπορέσουμε να εκθέσουμε τα διπλάσια περίπου αντικείμενα και να βγει νέο υλικό που δεν είναι γνωστό στο κοινό των Χανίων και τους επισκέπτες. Παράλληλα, οι μεγάλοι χώροι θα δώσουν τη δυνατότητα να αξιοποιηθούν σύγχρονοι μέθοδοι προβολής και έκθεσης σε συνδυασμό με τις νέες τεχνολογίες. Θα έχουμε ψηφιακό και εποπτικό υλικό. Θα υπάρχουν διαδραστικά τραπέζια από τα οποία θα μπορούν οι επισκέπτες να παίρνουν πληροφορίες. Θα γίνονται σε επιλεγμένα σημεία προβολές αρχαιολογικών χώρων που θα συνδέονται με την ενότητα των εκθεμάτων που θα εκτίθενται στο συγκεκριμένο χώρο. Θα μπορούμε να αναπαραστήσουμε τμήματα ανασκαφών, όπως ενός μινωικού ιερού, μια κουζίνα μινωικών χρόνων, διαφορετικών ταφικών τύπων από τη νεκρόπολη της μινωικής Κυδωνίας αλλά και ενός στρώματος καταστροφής του μεγάλου σεισμού -υπολογίζεται σε 8 βαθμούς Ρίχτερ- που έγινε το 365 μ.Χ. και κατέστρεψε τις ρωμαϊκές πόλεις και την Κίσαμο, από όπου θα προέρχεται το στρώμα καταστροφής», εξήγησε η κα Παπαδοπούλου.
Παράλληλα, στο μουσείο θα υπάρχουν δύο ειδικές ανοιχτές προθήκες με απτικά εκθέματα, δηλαδή αντικείμενα που θα μπορούν οι επισκέπτες με προβλήματα όρασης να ψηλαφούν. «Εχουμε μεριμνήσει ώστε το νέο μουσείο να πληροί όλες τις επιστημονικές, εκπαιδευτικές και ερευνητικές προσεγγίσεις και αναζητήσεις των επισκεπτών», σημείωσε η κα Παπαδοπούλου.
Περιοδικές εκθέσεις
Παρότι για την έκθεση της μόνιμης συλλογής θα χρειαστούν ακόμα χρόνια μέχρι να ετοιμαστεί και να ανοίξει για το κοινό, το νέο μουσείο προγραμματίζει τη διοργάνωση περιοδικών εκθέσεων.
Να υπενθυμίσουμε ότι ήδη έχει πραγματοποιηθεί μια έκθεση με τίτλο “Αρχαιολογικό Μουσείο Χανίων από τον 19ο στον 21ο αιώνα – μια περιπετειώδης πορεία στον χώρο και στον χρόνο”, ενώ όπως έκανε γνωστό η προϊσταμένη της Αρχαιολογίας Ελένη Παπαδοπούλου σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης πρόκειται να διοργανωθεί μια νέα περιοδική έκθεση τον ερχόμενο Σεπτέμβριο – Οκτώβριο.
Πόλος έλξης – σημείο αναφοράς
Το νέο μουσείο θα αποτελέσει αναμφίβολα έναν καινούριο πόλο έλξης στην περιοχή της Χαλέπας για Ελληνες και ξένους επισκέπτες. Η προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Χανίων κ. Παπαδοπούλου υπογράμμισε τις προοπτικές που ανοίγονται από τη συνύπαρξη στην ίδια περιοχή του νέου Αρχαιολογικού Μουσείου, του Μουσείου Βενιζέλου αλλά και του Λαογραφικού Μουσείου που σχεδιάζει να δημιουργήσει στη Γαλλική Σχολή το Πολυτεχνείο Κρήτης.
«Το μουσείο βρίσκεται σε μια πολύ ωραία περιοχή αν σκεφτούμε ότι η Χαλέπα είναι μια ιστορική συνοικία της πόλης των Χανίων και λειτουργεί ήδη το Μουσείο Βενιζέλου με εξαιρετικά προγράμματα, εκθέματα κ.λπ. που ελκύει πολύ κόσμο. Οπότε ανοίγοντας το νέο Αρχαιολογικό Μουσείο και πιθανόν αργότερα και το λαογραφικό που προχωράει το Πολυτεχνείο, η περιοχή της Χαλέπας να γίνει μια περιοχή μουσείων», ανέφερε η κα Παπαδοπούλου και πρόσθεσε ότι στην αύξηση της επισκεψιμότητας της περιοχής θα συμβάλλουν ακόμα το αμφιθέατρο του νέου μουσείου που θα μπορεί να φιλοξενεί εκδηλώσεις, συνέδρια κ.λπ. και ο ειδικός χώρος για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που θα προσελκύει πολλά παιδιά. Παράλληλα, θα υπάρχει το καφέ του νέου μουσείου, που έχει χωροθετηθεί σε ένα σημείο με πανοραμική θέα, και το οποίο θα διαθέτει ξεχωριστή είσοδο καθώς δεν θα απευθύνεται μόνο στους επισκέπτες του μουσείου.
Μία πρώτη ξενάγηση
Mπαίνοντας κάποιος στον χώρο του Μουσείου από την κεντρική είσοδο (οδό Σκρα) βρίσκει ένα ευρύχωρο, αύλειο χώρο. Εκεί προβλέπεται να τοποθετηθούν λίθινα εκθέματα ειδικά συντηρημένα ώστε να παραμένουν σε εξωτερικό χώρο, ενώ θα μπορούν να πραγματοποιούνται επίσης εκπαιδευτικά προγράμματα. Εντός του κτηρίου ο επισκέπτης θα συναντά τα εκδοτήρια εισιτηρίων και το πωλητήριο εκδόσεων και αντιγράφων του Ταμείου Αρχαιολογικών Πόρων. Τα πρώτα εκθέματα θα αφορούν μια ενότητα με εποπτικό και ψηφιακό υλικό με πληροφορίες για τις ανασκαφές στην Π.Ε. Χανίων αλλά και το ιστορικό ίδρυσης του Αρχαιολογικού Μουσείου.
Η ΠΡΩΤΗ ΑΙΘΟΥΣΑ
Μπαίνοντας στην πρώτη αίθουσα ο επισκέπτης θα βλέπει εκθέματα της παλαιολιθικής και μεσολιθικής εποχής από την Γαύδο. Εκθέματα πολύ μεγάλης αρχαιολογικής αξίας. Ακολουθεί το κομμάτι για τους πρώτους Μινωικούς χρόνους με αντικείμενα από τις ανασκαφές στην Κυδωνία, μια πρώτη αναπαράσταση για τη Μινωική θρησκεία (με έκθεμα από την περιοχή της Σπλάντζιας), αρχαιολογικά ευρήματα για την καθημερινή ζωή των Μινωιτών (αποθήκη και κουζίνα του 15ου αιώνα π.Χ. με όλα τα αντικείμενα που έχουν ανακαλυφθεί). Ακολουθεί μια ενότητα για τον κόσμο των νεκρών, οι σφραγίδες και τα σφραγιδόλιθα. Μετά παρουσιάζονται εκθέματα από την ιστορική περίοδο (γεωμετρικοί χρόνοι) με πολλά ψηφιδωτά κ.ά. από Πολυρρήνια, Απτέρα, Φαλάσαρνα κ.ά., η νομισματική συλλογή καθώς και τρεις αναπαραστάσεις.
Η ΑΙΘΟΥΣΑ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΧΡΟΝΩΝ
Στο ισόγειο βρίσκεται και η δεύτερη μεγάλη αίθουσα με εκθέματα από τους ιστορικούς χρόνους. Μια εντυπωσιακή αναπαράσταση της καταστροφής οικίας από τον σεισμό του 365 μ.χ. (αναπαράσταση του φιλάργυρου, γιατί ο σεισμός έγινε βράδυ ο άντρας του σπιτιού έπαιρνε το δείπνο του και όταν έγινε ο σεισμός κατέβηκε στο υπόγειο του σπιτιού του για να πάρει το αγγείο με τα νομίσματα που είχε εκεί με αποτέλεσμα να καταπλακωθεί από τα συντρίμμια!) θα κοσμεί την αίθουσα αυτή. Επίσης θα υπάρχει μεγάλος αριθμός γλυπτών η συντήρηση των οποίων είναι σε εξέλιξη, ειδώλια από τα ιερά των Τσισκιανών, ταφές ιστορικών χρόνων αλλά και το Ασκληπιειό της Λισσού.
Στο ισόγειο βρίσκεται και η αίθουσα περιοδικών εκθέσεων, με σύστημα προβολών.
ΣΤΟΝ ΟΡΟΦΟ
Ο 1ος όροφος αποτελεί ένα εξαιρετικό δείγμα σύγχρονης αρχιτεκτονικής. Από εκεί ο επισκέπτης μπορεί να έχει εικόνα πανοραμική τόσο στις αίθουσες του ισογείου όσο και σε άλλα τμήματα του μουσείου !
Στον όροφο αυτό δεσπόζει η αίθουσα των ιδιωτικών συλλογών (κατά κύριο λόγο η συλλογή Μητσοτάκη). Επίσης βρίσκεται η αίθουσα εκπαιδευτικών προγραμμάτων και η είσοδος του αμφιθεάτρου που έχει χωρητικότητα 120 περίπου ατόμων. Αυτόνομα, με δική του είσοδο δίπλα στο αμφιθέατρο θα λειτουργεί και το καφέ του μουσείου με καταπληκτική θέα στην βόρεια πλευρά της Χαλέπας και στη θάλασσα.
Ολα τα παραπάνω διανθισμένα με ένα μεγάλο αριθμό πληροφοριακού εξοπλισμού που θα κάνουν την επίσκεψη πολύ ενημερωτική και συγχρόνως ευχάριστη για τον επισκέπτη. Και βέβαια πάρα πολλά νέα εκθέματα που μέχρι σήμερα παρέμεναν σε αποθήκευση ελλείψει χώρων.
ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
