Ο Νίκος Στρατάκης (1888 - 25 Ιανουαρίου 1970) ήταν Έλληνας λόγιος, ποιητής και συγγραφέας από την Ιεράπετρα. Το 1959 δημοσίευσε το πεζογράφημα Το ειδύλλιο της Ιβάνκας, το οποίο τον έκανε γνωστό. Υπήρξε αντιπρόεδρος του Δ. Σ. της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. 'Ήταν παντρεμένος με την Αθηνά Δούμπα και απέκτησε 3 γιους.
Γεννήθηκε στο Επάνω Χωριό της Ιεράπετρας και εκεί τελείωσε το Δημοτικό και το Σχολαρχείο. Ολοκλήρωσε τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση στο Γυμνάσιο της Νεάπολης και εν συνεχεία στο Ηράκλειο. Υπηρέτησε ως δάσκαλος στο χωριό Κεντρί. Σε ηλικία 27 ετών πολέμησε στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο έχοντας φοιτήσει σε ουλαμό εφέδρων στα Χανιά και έχοντας πάρει το βαθμό του Ανθυπολοχαγού. Κατά τη διάρκεια του πολέμου τραυματίστηκε δύο φορές (τη δεύτερη στη Μικρά Ασία) και αργότερα τιμήθηκε με παράσημα για την πολεμική του δράση. Παρέμεινε στο στρατό ως το 1949, οπότε αποστρατεύτηκε με το βαθμό του Συνταγματάρχη Στρατολογίας.
Συγγραφικό έργο
Η είσοδός του στα γράμματα έγινε με τις μεταφράσεις Γάλλων ποιητών (όπως ο Ρενέ Σιλί Πριντόμ), τις οποίες επιμελήθηκε ο ίδιος, στα τέλη της δεκαετίας του ' 40. Μια δεκαετία μετά, εξέδωσε το έργο του Το ειδύλλιο της Ιβάνκαςκαι το 1964 την μελέτη του Παντοδύναμη Ιεράπετρα. Την ίδια περίοδο δημοσίευσε δοκίμια και κατά την επταετία της χούντας δημοσίευσε το Χρονικό του και διάφορα ποιήματα. Στα ποιήματά του περιγράφεται και η ζωή στο ύπαιθρο, όπως στον "Ξωμάχο της Μάχας". Στο εν λόγω ποιήμα αποδίδεται σε μεγάλο βαθμό το γεραπετρίτικο ιδίωμα. Ένα από τα τελευταία του ποιήματα είναι "Η κρήνη της Άρνας". Πέθανε το 1970 αφήνοντας πολλά ανέκδοτα έργα και τιμήθηκε με φιλολογικό μνημόσυνο έναν χρόνο μετά, από τη Μορφωτική Στέγη Ιεράπετρας, η οποία μερίμνησε και για την ανέγερση της προτομής του, έξω από το δημαρχείο της Ιεράπετρας. Σήμερα μία οδός στην Ιεράπετρα φέρει το όνομά του.
Έργα
Ποίηση
- Τα τραγούδια του στρατοκόπου (1940)
- Λεύτεροι παλμοί (1944)
- Ο δρόμος των άστρων (1947)
- Ανθολογία ποιητών της Γαλλίας (1949)
- Ποιήματα (δημοσιευμένα και ανέκδοτα, 1969)
- Το χρονικό μιας ζωής (1968, ποιητική αυτοβιογραφία)
Πεζογραφία
- Από την ευτυχία στη δόξα (πολεμικές αναμνήσεις, 1918)
- Η Αγαθή (1933)
- Το ειδύλλιο της Ιβάνγκας (διηγήματα, 1959)
- "Ο Νερόμυλος του Μπαρδαξή" (διήγημα, βραβεύτηκε με χρηματικό έπαθλο στο λογοτεχνικό διαγωνισμό του περιοδικού "Κρητική Εστία")
Μελέτες και δοκίμια
- Η Παντοδύναμη Ιεράπυτνα (μελέτη), έκδοση Ενώσεως των εν Αθήναις Ιεραπετριτών, Πρώτη έκδοση Αθήνα, Ιούνιος 1964. Επανέκδοση από τις εκδόσεις Ιεράπετρα 21ος Αιών, Ιούνιος 2014.
- Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (δοκίμιο) (1964)
- Μιχάλης Καλημεράκης (Θερσίτης-Καλυβίτης) 1886-1925 : το έργο του (μαζί με τον Γιώργο Μαράντη)
