Για πολλές δεκαετίες οι προσκυνητές του
Δεκαπενταύγουστου, οι Δεκαπενταριστές ή Δεκαπεντιστές ή Δεκαπεντάρηδες φτιάχνουν τις καλύβες τους πολύ κοντά στο ιερό προσκύνημα. Αν και το έθιμο αυτό τείνει να εξαφανιστεί συναντήσαμε Δεκαπενταριστές στην Παναγία τη Χαρακιανή που βρίσκεται στην εθνική οδό Ηρακλείου Ρεθύμνου πολύ κοντά στο Μπαλί Μυλοποτάμου.
Εγκαθίστανται την τελευταία μέρα του Ιουλίου και φεύγουν το απόγευμα στις δεκαπέντε Αυγούστου. Συνδυάζουν τη λατρεία προς το Θείο με την ξεκούραση και μερικές φορές την εθελοντική προσφορά στην εκκλησία. Η συμβίωση τους είναι ένα είδος κοινοβιακής ζωής.
Να σημειώσουμε εδώ ότι το έθιμο των ιδιαίτερων αυτών προσκυνητών ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένο στην Κρήτη . Δεκαπεντάρηδες συναντούσαμε στη Μονή Κουδουμά , στη Μονή Καλυβιανής , στη Μονή Οδηγήτριας , στη Μονή Φανερωμένης και αλλού.
Κείμενο-φωτογραφίες : Παπουτσάκη Βασιλική
