Η μονή Τοπλού είναι ένα ξακουστό μοναστήρι στην ανατολική πλευρά της Κρήτης και βρίσκεται 10χλμ ανατολικά της Σητείας και 6χλμ βόρεια του Παλαικάστρου της επαρχίας Σητείας.
Αριστερά επάνω από την είσοδο- εξωτερικά- είναι εντοιχισμένες 4 πλάκες από τις οποίες οι 3 είναι ανεπίγραφες και η άλλη παρουσιάζει ανάγλυφη την παράσταση της Παρθένου Μαρίας να κρατά το βρέφος- Χριστό και γύρω της η επιγραφή ΚΥΡΑ Η ΑΚΡΩΤΗΡΙΑΝΗ και πιο κάτω ΜΡ-ΘΟ.
Αναμφισβήτητα το ανάγλυφο έχει δυτική επίδραση.
Οι άλλες επιγραφές έχουν σχέση με τον ιδρυτή της μονής τον ονομαστό Γαβριήλ Παντόγαλο πλην της τρίτης που πρόκειται για την περίφημη « Διαιτησία των Μαγνήτων». Η μία από τις δυο, που έχει σχέση με την Μονή, γράφει τα ακόλουθα με κεφαλαία χαρακτά γράμματα
Ο της Μονής προστάτης
Ούρεος αιπυτάτοιο, κόρη, λάν δίχα χειρών
Τμηθεντ, αφράστως δεξάμνη συ μόνη
Ιλαθ αποχομένοις ικέταις σοις ηδέ παρούσι
Νυν τε και εσσομένοις αζομένοις σε όλως
Ταύταν εκ κραδίης αιτών χαριν ως πολύμοχθος
Παντόγαλος Γαβριήλ Παρθενική Μαρίη
Κι ου μόνος αυταρ άπαντες αολλέες άζυγες αγνή
Κύπτοντες κατά γης αντιβολούμε πάντες
Νυν δε τι ελπωρή μερόπων, Μαρίη Ερατεινή
Δέχνυο και ημών ψυχοσόους τε μόγους
Απόκρισις
Ευμενεστέρα πέλω και έσσομαι υμετέροις
Μόχθοις, ιον εμόν πάντοτε λισσομένη.
ΤΟ ΟΠΟΙΟ ΜΕΤΑΦΡΑΖΕΤΑΙ ΩΣ ΕΞΗΣ
« Ο Προστάτης της Μονής (προς την Παναγία) ω κόρη, εσύ που δέχτηκε το λιθάρι που έπεσε από ψηλό βουνό με τρόπο ανεξήγητο χωρίς να κοπεί από ανθρώπινα χέρια (εννοεί τον Χριστό σύμφωνα με το όραμα Δανιήλ) γίνε σπλαχνική και στους δούλους σου και σ΄αυτούς που έφυγαν από τον κόσμο αυτό και σ΄αυτούς που θα γεννηθούν και που όλοι σε ευλαβούνται. Αυτή την χάρη σου την ζητώ Παρθένα μου από τα βάθη της καρδιάς μου εγώ ο Γαβριήλ Παντόγαλος που κόπιασα πολύ και μαζί με μένα και οι μοναχοί που ασκητεύουν μαζί μας. όλοι σου πέφτουμε στα γόνατα αγνή. Δέξου και τώρα Παναγιά μας, συ η ελπίδα των ανθρώπων τους μόχθους για την σωτηρία της ψυχής των συνανθρώπων μας.
