Ένα ισχυρό οικονομικό σοκ απειλεί τους κατόχους πετρελαιοκίνητων αυτοκινήτων, τα οποία συνεχίζουν να αυξάνονται μετά την απελευθέρωση της κίνησής τους σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης εξετάζει την εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο με εκείνον της βενζίνης, καταγράφοντας την αξιοσημείωτη αύξηση της κατανάλωσής του τα τελευταία χρόνια κι έχοντας απόλυτη ανάγκη ενίσχυσης των κρατικών εσόδων.
Ο προϋπολογισμός του 2018, όπως όλοι γνωρίζουν πλέον, προβλέπει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ και η ανάγκη για επιπλέον έσοδα αφήνει ανοικτά όλα τα ενδεχόμενα.
Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠΟΙΚ έχουν επεξεργαστεί τα στοιχεία και έχουν ενημερώσει την πολιτική ηγεσία για τα σενάρια αύξησης των τιμών στο πετρέλαιο κίνησης. Δεν πρέπει να ξεχνά κανείς ότι η Ελλάδα είναι πλέον από τις ελάχιστες χώρες στην Ευρωπαϊκή Ένωση που διατηρούν διαφοροποιημένες τιμές στο πετρέλαιο κίνησης και στη βενζίνη. Στα περισσότερα ευρωπαϊκά κράτη η διαφορά είναι ελάχιστη ή και μηδενική.
Σήμερα τα χίλια λίτρα πετρελαίου κίνησης επιβαρύνονται με 410 ευρώ ειδικού φόρου κατανάλωσης, ενώ τα χίλια λίτρα βενζίνης με 700€. Οι υπηρεσίες του ΥΠΟΙΚ πιστεύουν ότι η διαφορά των 290 ευρώ ανά χίλια λίτρα θα είναι προς όφελος των κρατικών εσόδων, παρά τη μείωση της κατανάλωσης, που συνήθως καταγράφεται σε τέτοιες περιπτώσεις.
Πρακτικά, η τιμή του πετρελαίου κίνησης από τα 1,33 ευρώ ανά λίτρο που πωλείται σήμερα θα διαμορφωθεί στα 1,5 ευρώ ανά λίτρο, με την τιμή της βενζίνης να φθάνει τα 1,55 ευρώ ανά λίτρο. Η διαφορά των πέντε λεπτών οφείλεται στις μικρότερες ανάγκες και κόστη διύλισης που έχει το πετρέλαιο σε σχέση με τη βενζίνη.
Μοναδικό σημείο ανάσχεσης για την αύξηση της τιμής του πετρελαίου κίνησης είναι ο βάσιμος φόβος ότι θα αυξηθεί κατακόρυφα η χρήση πετρελαίου θέρμανσης στα παλαιότερα, κυρίως πετρελαιοκίνητα, οχήματα, στα γεωργικά μηχανήματα και σε ορισμένα φορτηγά. Τα νεότερης τεχνολογίας οχήματα δεν «ανέχονται» κακής ποιότητας καύσιμα και οι πιθανές βλάβες είναι πολύ μεγαλύτερου κόστους από εκείνο που συνεπάγεται η τιμή του καυσίμου.
Τα σενάρια που έχουν ήδη εξεταστεί
Οι υπηρεσίες του ΥΠΟΙΚ έχουν επεξεργαστεί τρία βασικά σενάρια για την αύξηση της τιμής του πετρελαίου κίνησης.
Το πρώτο προβλέπει άμεση και συνολική αύξηση του ειδικού φόρου κατανάλωσης στα επίπεδα της βενζίνης. Αυτό εκτιμούν ότι θα προκαλέσει ένα μεγάλο σοκ στην αγορά και την κοινωνία με σαφείς πολιτικές προεκτάσεις, αλλά η νέα τιμή θα ενσωματωθεί γρήγορα στην καθημερινότητα και σταδιακά θα ξεχαστεί, όπως τόσα άλλα εισπρακτικά μέτρα.
Αν μάλιστα οι εκλογές απέχουν χρονικά, δεν θα έχει σοβαρές επιπτώσεις στις κυβερνητικές επιδόσεις.
Το δεύτερο σενάριο προβλέπει την εξίσωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης σε πετρέλαιο κίνησης και βενζίνη σε τρεις δόσεις ανά 7-8 λεπτά το λίτρο κάθε φορά. Με τον τρόπο αυτόν θα ενσωματωθεί πιο εύκολα στην κατανάλωση, ενώ θα δοθεί χρόνος για να ελεγχθούν οι συνθήκες και οι πρακτικές του όποιου παράτυπου λαθρεμπορίου με το πετρέλαιο θέρμανσης.
Από την άλλη πλευρά, τα κρατικά έσοδα θα τονώνονται σταδιακά και ίσως η εκτιμώμενη μείωση της κατανάλωσης να αντισταθμίσει το συνολικό όφελος για τον προϋπολογισμό σε μεγάλο βαθμό.
Το τρίτο σενάριο προβλέπει την αύξηση σε δύο δόσεις και μάλλον συγκεντρώνει τις λιγότερες πιθανότητες να υιοθετηθεί από το οικονομικό επιτελείο.
Οι επιπτώσεις στην αγορά αυτοκινήτου
Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση για να καταλάβει κάποιος ότι μια τέτοια αύξηση στην τιμή του πετρελαίου κίνησης θα έχει καταλυτικές επιπτώσεις στην αγορά αυτοκινήτου.
Τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα θα παγώσουν, καθώς οι πωλήσεις θα μηδενιστούν, τουλάχιστον τους πρώτους μήνες εφαρμογής του μέτρου.
Τα εγχώρια μεταχειρισμένα πετρελαιοκίνητα θα δουν την τιμή πώλησής τους να υποχωρεί και μάλιστα σημαντικά.
Ομοίως, τα καινούργια με κινητήρες ντίζελ θα περάσουν σε δεύτερη μοίρα τόσο στους σχεδιασμούς των εταιρειών όσο και των καταναλωτών, αλλά δεν θα «εξαφανιστούν».
Στον αντίποδα, τα μικρά βενζινοκίνητα αυτοκίνητα θα δουν τις πωλήσεις τους να ενισχύονται. Με δεδομένο ότι οι σύγχρονοι κινητήρες βενζίνης είναι πολύ οικονομικοί και τα πετρελαιοκίνητα ακριβότερα η αλλαγή τάσης πρέπει να θεωρείται δεδομένη.
