Η
καλύτερη αναδρομή, μία μέρα πριν τις εκλογές, γίνεται μέσα από τις
εικόνες. Οι φωτογραφίες και δη αυτές άλλων εποχών υπενθυμίζουν στον
αναγνώστη όχι μόνο το κλίμα στο οποίο διεξάγονταν οι τότε προεκλογικές
μάχες, αλλά και τα διλήμματα που επικρατούσσαν, κάνοντας πιο εύκολη για
τους πολίτες τη σύγκριση με το σήμερα. Οι
αφίσες λοιπόν, παρά τα…οικολογικά μηνύματα που στέλνουν πολλά κόμματα
τελευταία, ήταν ανέκαθεν βασικό όπλο στην προεκλογική φαρέτρα τους.
Ακόμα και στις πλέον άγριες και σκληρές εποχές της ελληνικής πολιτικής.
Το Crashonline.gr βρήκε μερικές ιστορικής σημασίας αφίσες, άλλες είναι
ευφάνταστες, άλλες διαθέτουν κωμικό χαρακτήρα και κάποιες άλλες αγγίζουν
τον λαϊκισμό, για να μην πούμε πως τον ξεπερνάνε.
Η πρώτη αφίσα είναι αυτή των επτανησίων ριζοσπαστών από το 1850.
Από τους
Βαλκανικούς Πολέμους (1912 – 1913) μέχρι και την λήξη του Α” παγκοσμίου
πολέμου και μετά ως τη Μικρασιατική Καταστροφή, στην πολιτική ζωή του
τόπου επικρατεί ο ιστορικός διχασμός, Βενιζέλου – βασιλιά. Το κλίμα δεν
είναι απλώς πολωμένο είναι εμφυλιακό και οι αφίσες που κυκλοφορούν είναι
ανάλογες.
Ακολουθούν
συνεχείς πόλεμοι και κινήματα, χρόνια ιδιαίτερα ταραγμένα, η κατοχή και
ο αδελφοκτόνος εμφύλιος. Επί της ουσίας, εάν το δει κάποιος αμιγώς
ιστορικά, η Ελλάδα πολεμά είτε με ξένους κατακτητές είτε με τον…εαυτό
της από το 1909 ως και το 1949! Ωστόσο δεν λείπουν οι αφίσες, για
παράδειγμα ας πούμε για τις εκλογές του 1946,όταν το ΕΑΜ και το ΚΚΕ
καλούν σε αποχή.
Λίγα
χρόνια μετά, τη δεκαετία του 50 συγκεκριμένα, γίνεται και η πρώτη
απόπειρα να εισαχθούν για τα καλά οι έγχρωμες αφίσες στην πολιτική ζωή
του τόπου. Τα μηνύματα όμως εξακολουθούν να είναι διχαστικά. Η δεξιά
παράταξη προβάλλει ως σωτήρα της χώρας και του έθνους το βασιλιά.
Παρόλα
αυτά την ίδια δεκαετία, του 50 δηλαδή, οι αφίσες γίνονται πιο
ανθρωποκεντρικές, φτιάχνονται περισσότερες προσωπογραφίες, οι οποίες
εκπέμπουν έναν άλλο δυναμισμό. Άλλωστε στην Ελλάδα ξεκινά η «κυριαρχία»
του Κωνσταντίνου Καραμανλή. Έτσι, ιστορική έχει μείνει η αφίσα που τον
απεικονίζει σε πατρική πόζα με το χέρι υψωμένο και το χαρακτηριστικό «Ο
εθνικός ηγέτης» να ολοκληρώνει τη σύνθεση. Έκτοτε τον ακολούθησε ο
χαρακτηρισμός «εθνάρχης».
Την επταετία της χούντας, είναι η περίοδος εκείνη, όπου αναγνωρίζεται η σημασία και δύναμη της πολιτικής αφίσας.
Το 1974 συμβαίνουν κοσμοιστορικά γεγονότα.
Αφενός επανέρχεται η Δημοκρατία στην χώρα και ξεκινά η Μεταπολίτευση με την ταυτόχρονη επιστροφή του Κ. Καραμανλή από το Παρίσι.
Αφετέρου, το ΚΚΕ, μετά χρόνια στην παρανομία, γίνεται εκ νέου νόμιμο.
Όπως είναι επόμενο η πολιτική αφίσα «εξουσιάζεται» από αυτά τα έντονα φαινόμενα.
Ο
Κωνσταντίνος Καραμανλής γίνεται… ξίφος και ο λαός τσολιάς! Ο τσολιάς –
λαός λοιπόν δίνει το ξίφος – Καραμανλή στη θεά Αθηνά για να προστατεύσει
την τιμή και την ελευθερία των Ελλήνων. Δεν ξέρουμε πόσο επηρέασε τη
θέση του Έλληνα πολίθτη η αφίσα, πάντως στις εκλογές ο Καραμανλής
θριάμβευσε.
Την ίδια εποχή όμως συμβαίνει και κάτι ακόμα. Εμφανίζεται το ΠΑΣΟΚ και ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Το 1981
καταφτάνει η… αλλαγή. Στην χώρα μας καταφτάνουν ξένες διαφημιστικές
εταιρείες και φέρνουν μαζί τους νέες τεχνικές, αισθητική και ιδέες.
Το ΠΑΣΟΚ
ετοιμάζεται για την εξουσία και «κατεβάζει» στον πολιτικό στίβο
ευφάνταστα συνθήματα και αφίσες αφισών, οι οποίες καταφέρνουν να
περάσουν στη συνείδηση των ψηφοφόρων την έννοια της αλλαγής, μία αλλαγή
που ζητά ο τόπος έτσι κι αλλιώς.
Το 1985 είναι μία ακόμα χρονιά – ορόσημο για την αφίσα. Εισάγεται, αυτό που ονομάζεται, αρνητική διαφήμιση.
Η αφίσα
όμως που μένει στη μνήμη είναι η μικρή Γιάννα το κοριτσάκι με το
λουλούδι στην αφίσα του ΠΑΣΟΚ, το ίδιο κοριτσάκι που εμφανίστηκε στην
κεντρική προεκλογική συγκέντρωση στο Σύνταγμα.
Τη δεκαετία του 90 έρχεται η…πολυφωνία. Η λέξη «Αριστερά» εμφανίζεται στην αφίσα του πρόγονου του ΣΥΡΙΖΑ, του Συνασπισμού.
Για να
φτάσουμε στο 1996 όταν η αφίσα αλλάζει στιλ και περνά σε νέα εποχή.
Αναγκάζεται δηλαδή διότι κυριαρχεί η τηλεόραση πια. Έτσι, το 1999
εισάγονται δύο νέες λέξεις, το «φωτοσόπ» και το ¨ρετούς».
Χαρακτηρηστικότερη περίπτωση αυτή του Κ. Σημίτη.
Το 2000 υποτίθεται πως οι αφίσες απαγορεύονται. Παρόλα αυτά, αντέχουν!
Παρά την
απαγόρευση, η αφίσα έχει μπει για τα καλά σε επαγγελματικά επίπεδα
διεθνών προδιαγραφών και αυτό αποδεικνύεται και στην προεκλογική περίοδο
των δημοτικών εκλογών του 2002, αλλά και στις βουλευτικές του 2004. Οι
αρχηγοί «απολαμβάνουν» το ηγετικό προφίλ και με το βλέμμα στο μέλλον.
Το 2007
το ΚΚΕ βγάζει μία άκρως, όπως αποδείχτηκε, προφητική αφίσα. Παραδοσιακή
μεν, στο στιλ το…κομμουνιστικό, αλλά και χωρίς υπερβολές και
κιτρινισμούς, προειδοποιούσε γι αυτά που έρχονται:
http://www.crashonline.gr/