Η ΤΣΙΚΟΥΔΙΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

Η ΤΣΙΚΟΥΔΙΑ ΣΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ

Η τσικουδιά είναι ένα αυθεντικό Κρητικό προϊόν συνδεδεμένο άρρηκτα με τον τρόπο ζωής, φιλοξενίας και διασκέδασης των Κρητικών. Είναι μέρος της παράδοσης και της ιστορίας της Κρήτης.

Από πολύ παλιά, άχρωμα αλκοολούχα ποτά παράγονταν σε ολόκληρη τη Μεσόγειο (τσίπουρο, ούζο αράκ, γκράπα, ζιρβανία).

Στην Κρήτη το αντίστοιχο ποτό είναι η γνωστή σε όλους μας τσικουδιά, η οποία κατατάσσεται στην κατηγορία των πλέον δυνατών αλκοολούχων ποτών.

Η λέξη τσικουδιά προέρχεται από τα «τσίκουδα», δηλαδή τα υπολείμματα της μουστοποίησης των σταφυλιών-τσάμπουρα, φλούδες και κουκούτσια, ενώ χρησιμοποιείται και η τούρκικη λέξη ρακή. Η τσικουδιά ξεχωρίζει διότι αποτελεί απόσταγμα χωρίς την προσθήκη αρωματικού φυτού.

Τέτοιες μέρες στην Κρήτη, μετά τον τρύγο και τα πατήματα, σειρά έχει η παρασκευή της τσικουδιάς στα ρακοκάζανα.

Το ρακοκάζανο επισημοποιήθηκε από τον Ελευθέριο Βενιζέλο γύρω στο 1920 όταν δόθηκαν άδειες για ρακοκάζανα στους Κρητικούς αγρότες, προκειμένου να έχουν τη δυνατότητα παραγωγής τσικουδιάς από τα σταφύλια τους.

ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΤ’ ΟΙΚΟΝ ΚΑΙ ΡΑΚΟΚΑΖΑΝΑ

Μέχρι πριν από μερικές δεκαετίες η παραγωγή της τσικουδιάς γινόταν αποκλειστικά «κατ οίκον», δεν υπήρχε δηλαδή μαζική βιοτεχνική- βιομηχανική παραγωγή. Αυτό οφείλονταν και στο γεγονός ότι η πώληση αποσταγμάτων ήταν απαγορευμένη και μόνο οι αμπελουργοί σε ορισμένες περιοχές είχαν το δικαίωμα να αποστάζουν μόνοι τους στέμφυλα σε μικρούς άμβυκες για δική τους χρήση.

Η ψήφιση του νόμου για την παραγωγή αποστάγματος στέμφυλων (Ν.1802/1988) άλλαξε το τοπίο, καθώς επιτράπηκε πλέον η τυποποιημένη παραγωγή και διάθεση φορολογημένου αποστάγματος σε όλη την Ελλάδα κατόπιν ειδικής άδειας.

ΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΤΗΣ ΤΣΙΚΟΥΔΙΑΣ

Θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι υπάρχουν κίνδυνοι για τους καταναλωτές από τον τρόπο απόσταξης και αποθήκευσης της τσικουδιάς.

Το μεγαλύτερο πρόβλημα προέρχεται από τη μεθανόλη (ξυλόπνευμα) που περιέχεται στην πρωτόρακη και στην «ουρά» της απόσταξης. Η υπερβολική λήψη μεθανόλης μπορεί να προκαλέσει τύφλωση. Το σωστό είναι αυτή η «πρωτόρακη» να μην καταναλώνεται (οι παλιές νοικοκυρές τη χρησιμοποιούσαν για εντριβές), όπως και η «ουρά», που περιέχουν μεγαλύτερο ποσοστό μεθανόλης.

Το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα είναι η μολυβδίαση, που συνήθως εμφανίζεται όταν χρησιμοποιούνται αποστακτήρες που γανώνονται με κράμα μετάλλων που περιέχουν μόλυβδο, με σημαντικές συνέπειες για την υγεία του καταναλωτή (αιμολυτική αναιμία, χρόνιος κοιλιακός πόνος, ανεπάρκεια οργάνων κ.α.).

Επίσης, πολύ σημαντικό είναι το θέμα της αποθήκευσης και των κινδύνων που κρύβουν τα πλαστικά δοχεία, καθώς περιέχουν φθαλικούς εστέρες που διαλύονται και περνούν μέσα στην τσικουδιά.

Σε κάθε περίπτωση όμως, ένα ποτηράκι καλής τσικουδιάς σίγουρα χαλαρώνει και ανεβάζει τη διάθεση και ενδεχομένως, εάν είχαν πραγματοποιηθεί μελέτες για την ευεργετική επίδρασή της στην καρδιά και τα αγγεία, ίσως να είχε συμπεριληφθεί και αυτή, μεταξύ των άλλων ποτών.