Ο Κύκλος Αρχαιολογικών Διαλέξεων του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης, που παρουσιάζει στο κοινό σημαντικές επιστημονικές ανακοινώσεις για νέα ανασκαφικά ευρήματα και ερευνητικά προγράμματα στην Κρήτη, συνεχίζεται τον Μάρτιο.
Με αφορμή την επιτυχημένη αρχαιολογική έκθεση «Κρήτη. Αναδυόμενες πόλεις: 'Απτερα -Ελεύθερνα-Κνωσός», που διοργανώθηκε στο μουσείο το 2018, ο νέος κύκλος διαλέξεων αφορά στις πολυσχιδείς ανασκαφικές και ερευνητικές δραστηριότητες στο νησί, των Εφορειών Αρχαιοτήτων του ΥΠΠΟΑ, καθώς και των ξένων αρχαιολογικών σχολών και του Πανεπιστημίου Κρήτης, που δραστηριοποιούνται στη μεγαλόνησο. Οι νέες διαλέξεις εντάσσονται στους Κύκλους Αρχαιολογικών Διαλέξεων με θέμα την έρευνα που πραγματοποιούν οι Εφορείες Αρχαιοτήτων της χώρας και τα ελληνικά και ξένα ιδρύματα, τους οποίους διοργανώνει το μουσείο τα τελευταία χρόνια, με ελεύθερη είσοδο για το επιστημονικό αλλά και το ευρύ κοινό.
Από το 2013 έχουν φιλοξενηθεί αρχαιολόγοι των Εφορειών Αρχαιοτήτων της Αττικής, της Βοιωτίας, της Εύβοιας και της Φωκίδος. Όλες οι επιστημονικές ανακοινώσεις που πραγματοποιούνται στο πλαίσιο των διαλέξεων δημοσιεύονται κατόπιν στη σειρά «Αρχαιολογικές Συμβολές», που εκδίδεται από το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης. Οι ανακοινώσεις του Κύκλου Διαλέξεων 2019-2020 θα δημοσιευθούν στη συγκεκριμένη σειρά υπό τον γενικό τίτλο «ΚΡΗΤΗ».
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΑΡΤΙΟΥ 2020
Δευτέρα, 9 Μαρτίου 2020, Ώρα έναρξης 19:00
Καθηγητής John Bennet, διευθυντής Βρετανικής Σχολής Αθηνών
«Η Βρετανική Αρχαιολογική Έρευνα στην Κρήτη - 1894 μέχρι σήμερα»
Η παρούσα διάλεξη αποτελεί μία επισκόπηση της συμμετοχής της Βρετανικής Σχολής Αθηνών (BSA) στην αρχαιολογική έρευνα της Κρήτης, από την πρώτη επίσκεψη του Arthur Evans στο νησί το 1894 μέχρι σήμερα. Θα παρουσιαστεί συνοπτικά το έργο της Σχολής στην Κνωσό και θα δοθεί έμφαση στις λιγότερο γνωστές δραστηριότητές της σε θέσεις και περιοχές πέραν του ανακτορικού κέντρου της Κνωσού. Επιστρέφοντας ξανά στην Κνωσό, θα διατυπωθεί το όραμα της Βρετανικής Σχολής Αθηνών (BSA) για το έργο της στην Κρήτη εντός της επόμενης δεκαετίας του 21ού αιώνα, το οποίο θα εστιάσει στο ανανεωμένο Κέντρο Ερευνών της Κνωσού (Knossos Research Centre).
Δευτέρα, 16 Μαρτίου 2020, Ώρα έναρξης 19:00
Καθηγητής Emanuel Papi, διευθυντής Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής στην Αθήνα
«Οι Ιταλοί και η ανακάλυψη της αρχαίας Κρήτης (1417-1939)»
Τον 15ο αιώνα οι Ιταλοί ανακάλυψαν την αρχαία Ελλάδα: χειρόγραφα, μνημεία, αγάλματα και επιγραφές. Η Αθήνα και η Φλωρεντία ήταν δύο συγκοινωνούντα δοχεία: η Αθήνα ήταν έδρα του Φλωρεντινού Δουκάτου της Acciaioli και η Φλωρεντία είχε γίνει η «νέα Αθήνα» («novella Atene»). Το 1417 ο Cristoforo Buondelmonti, ένας Φλωρεντινός μοναχός, συνέταξε σε εικονογραφημένο χειρόγραφο την πρώτη χαρτογραφική αποτύπωση της Κρήτης με τον Χάρτη του νησιού (Descriptio Insulae Cretae: Description of the island of Crete). Στο Δουκάτο της Κάντια (Βενετική αποικία 1212-1669) τα αρχαία ερείπια του νησιού αποτυπώθηκαν από πολλούς αρχαιοδίφες/περιηγητές, όπως ο Onorius Belli. Το ενδιαφέρον για την Κρήτη συνεχίστηκε μέχρι τον 19ο αιώνα με τη δημοσίευση τόμων και χαρτών. Το 1884 ο ιδρυτής της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών έφτασε στην Κρήτη αναζητώντας επιγραφές και το 1899 ίδρυσε την Ιταλική Αρχαιολογική Αποστολή στην Κρήτη. Από τότε μέχρι σήμερα, η έρευνα της Σχολής συνεχίζεται σε διάφορες θέσεις του νησιού, οι οποίες κατοικούνταν μεταξύ της Μινωικής εποχής και της Βυζαντινής περιόδου. Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στην αγγλική γλώσσα.
Δευτέρα, 23 Μαρτίου 2020, Ώρα έναρξης 19:00
Δρ. Κωστής Σ. Χρηστάκης, επιμελητής Κνωσού, Ερευνητικό Κέντρο Κνωσού, Βρετανική Σχολή Αθηνών
«ΤΟ ΒΑΣΙΛΕΙΟ ΤΟΥ ΜΙΝΩΑ. Η Κνωσός και η επικράτειά της μέσα από τις έρευνες της Βρετανικής Σχολής Αθηνών»
Η Κνωσός έχει συνδεθεί άρρηκτα με την Βρετανική Σχολή Αθηνών, η οποία από το 1900 έως σήμερα ερευνά μία από τις σημαντικότερες θέσεις του αρχαίου κόσμου. 120 χρόνια συστηματικών ανασκαφών έχουν φωτίσει ποικιλοτρόπως την μακραίωνη ιστορία αυτού του κέντρου, από την 7η χιλιετία πΧ έως και την Ύστερη Αρχαιότητα. Στη διάλεξη αυτή παρουσιάζεται η εξέλιξη της «κνώσιας χώρας» από το 7000 έως το 1000 πΧ μέσα από παλιές και πρόσφατες έρευνες της Βρετανικής Σχολής Αθηνών. Ζητήματα πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής οργάνωσης παρουσιάζονται στη διαχρονία, ταυτόχρονα με τον ρόλο που φαίνεται ότι διαδραμάτισε η Κνωσός στην Κρήτη και πέρα απ' αυτήν, προσδιορίζοντας τα αρχαιολογικά δεδομένα που αιτιολογούν τον μύθο της αρχαιότητας αλλά και την πολυετή έρευνα της Βρετανικής Σχολής. Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στην ελληνική γλώσσα.
Δευτέρα, 30 Μαρτίου 2020, Ώρα έναρξης 19:00
Δρ. Βαλασία Ισαακίδου
«Η εξημέρωση της Κρήτης-Βιοαρχαιολογικές και εθνοαρχαιολογικές προσεγγίσεις στις πρώιμες γεωργοκτηνοτροφικές κοινωνίες του νότιου Αιγαίου (7η-2η χιλιετία πΧ)».
Χρησιμοποιώντας το παράδειγμα της προϊστορικής Κρήτης, η συζήτηση θα περιστραφεί γύρω από το πώς τα πορίσματα της βιοαρχαιολογικής έρευνας βοηθούν στην ανασύσταση της ιστορίας της γεωργίας, της κτηνοτροφίας και της διατροφής στον ελλαδικό χώρο. Με αφετηρία την Κνωσό, μία από τις πρωιμότερες αγρο-κτηνοτροφικές κοινότητες του Αιγαίου (ιδρύεται γύρω στο 6800 πΧ) και κέντρο του πρώτου ανακτορικού πολιτισμού της Ευρώπης κατά την Μινωική περίοδο, θα εξεταστούν βιοαρχαιολογικές μαρτυρίες για την εμφάνιση στο νησί των πρώτων κατοικίδιων ζώων, δημητριακών και οσπρίων, των πρακτικών καλλιέργειας και κτηνοτροφίας (πχ, της χρήσης αγελάδων στο όργωμα), και πώς αυτές εξελίσσονται στο χώρο και στο χρόνο, σε συνάφεια με άλλες οικονομικές και κοινωνικές αλλαγές. Όσον αφορά στα ζώα, θα εξεταστεί επίσης η διαχείρισή τους ως «συμβολικό κεφάλαιο» από τις νεολιθικές κοινότητες και τις ανακτορικές ελίτ. Θα αναδειχθεί επίσης η ζωτική σημασία της εθνογραφικής έρευνας πάνω σε παραδοσιακές μεθόδους και τεχνολογίες για την ερμηνεία του παρελθόντος, κυρίως μέσα από συνεντεύξεις με γεωργούς και κτηνοτρόφους. Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί στην ελληνική γλώσσα.
*Εικ. Εργασίες πεδίου στις Καμάρες Ηρακλείου το 1913 / Fieldworks at Kamares in Herakleion © Αρχείο, Βρετανική Σχολή Αθηνών / Archive, British School at Athens
πηγη ΑΠΕ
