Ο Αβρακόντες (ή Αβρακόντε για τους ντόπιους) είναι χωριό και έδρα ομώνυμης τοπικής κοινότητας, του δήμου Οροπεδίου Λασιθίου, της περιφερειακής ενότητας Λασιθίου, στην περιφέρεια Κρήτης, σύμφωνα με το πρόγραμμα Καλλικράτης.
Πρίν το πρόγραμμα Καλλικράτης και το σχέδιο Καποδίστριας, ανήκε στην επαρχία και νομό Λασιθίου, στο γεωγραφικό διαμέρισμα Κρήτης.
Στην τοπική κοινότητα Αβρακόντε περιλαμβάνεται και ο οικισμός Κουδουμαλιά, ενώ η τάση πληθυσμού είναι συνεχώς πτωτική. Οι κάτοικοι ονομάζονται Αβρακοδιανοί
Ο Αβρακόντες, που, βρίσκεται στην ΑΚ. Κρήτη και στη δυτική πλευρά του νομού Λασιθίου. Είναι κτισμένο σε οροπέδιο, στις βόρειες πλαγιές του όρους Δίκτη (Λασιθιώτικα), πολύ κοντά στο Δικταίο Άντρο. Έχει χαρακτηριστεί ως αγροτικός ορεινός οικισμός, καταλαμβάνει έκταση 18,52 χμ², σε υψόμετρο 870
Οι Φωκάδες είναι μια από τις σημαντικότερες οικογένειες του Βυζαντίου και καταγόταν από την Καππαδοκία της Μ. Ασίας. Μέλη της οικογένειας συμμετέχουν στην διοίκηση της Βυζαντινής αυτοκρατορίας, από τον Ε΄ αιώνα έως τον ΙΑ΄ αιώνα μ.χ. ενώ δύο από αυτούς ο Φλάβιος Φωκάς(602-610μ.χ.) και ο Νικηφόρος Β΄ Φωκάς (963-969μ.χ.), γίνονται και αυτοκράτορες. Απο κάποιον Φωκά όπως μαρτυρούν έγγραφα που βρέθηκαν στον Αβρακοντε προήλθε ο κλάδος της οικογένειας των Φουκαδων απόγονοι του Νικηφόρου Φωκά. Επί τουρκοκρατιας το επίθετο αλαξε σε Φουκαρακη. === Στον Αβρακοντε υπάρχει ακόμα το σπίτι που στέγασε τους κομιταδες της οικογενείας των Φουκαδων.
Σε ενετικό έγγραφο του 1545, αναφέρεται ότι παραχωρούνται στον πρόσφυγα από το Ναύπλιο, Πιέτρο Κόντε, κτήματα στο οροπέδιο του Λασιθίου. Αυτό ενισχύει την υπόθεση ότι, η ονομασία του χωριού προέρχεται από κάποιον Αβραάμ Κόντε, συγγενικό ή το ίδιο πρόσωπο με εκείνο του εγγράφου. Ούτως ή άλλως η περιοχή είχε ερημωθεί το 1343 και άρχισε να επανακατοικείται μετά το 1463. Ο Καστροφύλακας, το 1583, και ο Ενετός Φ. Μπαζιλικάτα (1630) κατονομάζουν τον οικισμό ως Μετόχιο Αναβρακόντα.
Αναφέρεται στην Τουρκική απογραφή του 1671 και στην Αιγυπτιακή του 1834. Δυτικά του χωριού υπάρχουν λείψανα οικισμού Ενετικής εποχής στη θέση «Μαγατζέδες» που, θα ήταν προφανώς αποθήκη συγκέντρωσης σιτηρών. Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης, το χωριό πυρπολήθηκε επανειλημμένα, το 1823 και, αργότερα, το 1867. Εδώ κοντά κατά την Ιταλογερμανική κατοχή είχαν το λημέρι τους οι αντάρτες και με σαμποτάζ, δολιοφθορές, εμπρησμούς, απαγωγές (Κάρτα, Κράϊπε), πολεμούσαν τους κατακτητές. Στην αντίστασή τους βοηθούνταν από τους κατοίκους των χωριών του Οροπεδίου μεταξύ των οποίων ήσαν πολλοί Αβρακοδιανοί και Κουδουμαλιανοί
Παλαιότερα, κάθε 4 χρόνια, τεχνίτες από τα δυτικά του χωριού, λειτουργούσαν εργαστήρι αγγειοπλαστικης όπου κατασκεύαζαν, ξέραιναν κι έψηναν διάφορα πήλινα: πυθάρια, κουρούπες, βρασκιά, γλάστρες κ.ά. και τα πουλούσαν σε όλο το Λασίθι. Το χωριό έχει ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, με τα πρώτα σπίτια να έχουν κτιστεί με πολύ απλά υλικά, πέτρες, λάσπη, δωματόχωμα και ξύλα. Ήταν χαμηλά, παραλληλόγραμμα, σκεπασμένα με δώμα, με τρία δωμάτια και ελάχιστα ή καθόλου παράθυρα, και με χαρακτηριστική πόρτα από εγχώρια χοντρή ξυλεία. Κτίζονταν σε κύκλο κολλητά το ένα με το άλλο, προσφέροντας ασφάλεια στους κατοίκους από επιδρομές διαφόρων εχθρών, για να διαφεύγουν εύκολα
ΚΕΙΜΕΝΑ - ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
