Το κατεστραμμένο σπίτι που γεννήθηκε ο μεγάλος στοχαστής και συγγραφέας Νίκος Καζαντζάκης. Ήταν λίγους μήνες πριν το θάνατό του, πιθανώς το καλοκαίρι του 1955 ή 1956, όταν ο δήμος Ηρακλείου και ο δήμαρχος Γιώργος Γεωργιάδης οργάνωσαν μια σεμνή τελετή για την τοποθέτηση μιας αναμνηστικής πλάκας με την ένδειξη «ΕΔΩ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ 1881 Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΖΑΝΤΖΑΚΗΣ».
Βέβαια σ’ αυτή την αναφορά υπήρχε λαθεμένη αναγραφή για την ημερομηνία γέννησης του Καζαντζάκη, αφού ήλθε στο φως το 1883, στις 18 Φεβρουαρίου με το παλιό ημερολόγιο. Παλιότερα αναγραφόταν λαθεμένα ότι ο χρόνος γέννησής του ήταν το 1881, κι όχι ο πραγματικός, δηλαδή το 1883.
Το σπίτι ήταν στη σημερινή οδό Νίκου Καζαντζάκη. Τότε ήταν ένα σοκάκι στη συνοικία που οι Κρητικοί ονόμαζαν «του Αγίου Ιωάννη Μακελά», αφού εκεί κοντά βρισκόταν ένα σφαγείο, κάποιοι λένε στα χρόνια της βενετσιάνικης ακόμη κυριαρχίας. Στα λατινικά το σφαγείο λέγεται macelum. Οι Τούρκοι ονόμαζαν διαφορετικά τη συνοικία: του Ρετζίπ Αγά ή και Σιβρί Τσεσμέ.
Το σπίτι καταστράφηκε από βομβαρδισμό στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, κι έτσι το δείχνουν οι φωτογραφίες που παρουσιάζουμε, από τη συλλογή του κ. Μηνά Γεωργιάδη, γιού του αείμνηστου δημάρχου Γιώργου Γεωργιάδη.
Όπως έχουμε ήδη αναφέρει, θα πρέπει να ήταν καλοκαίρι του 1955 ή του 1956 όταν έγινε η τελετή εντοιχισμού της αναμνηστικής πλάκας. Ο τότε δήμαρχος Γιώργος Γεωργιάδης και άλλοι φίλοι, συγγενείς του στοχαστή και παράγοντες της πόλης συμμετείχαν στη σεμνή τελετή. Ο δήμαρχος ανεβασμένος πάνω σε μια πρόχειρη «εξέδρα», φτιαγμένη από πέτρες τους κατεστραμμένου σπιτιού, μίλησε για τον μεγάλο συμπολίτη, εκείνον που έκανε περήφανο τον γενέθλιο τόπο. Όπως φαίνεται, ο χώρος είχε αυλή με δένδρα και λουλούδια, ακόμη και την περίοδο αυτή, πολλά χρόνια δηλαδή μετά τον βομβαρδισμό.
Αργότερα το σπίτι ανακατασκευάστηκε και η αυλή έγινε πλέον εσωτερικός χώρος. Η αναμνηστική πλάκα, ξεθωριασμένη πλέον, παρέμεινε για πολλά χρόνια να θυμίζει κάτι από το ένδοξο παρελθόν του χώρου.
ΠΗΓΗ - ΕΦΗΜ. ΠΑΤΡΙΣ
