Φωτογραφίες:Αγγέλα Σκουλά, Μανόλης Σαμόλης
Την πρώτη Απριλίου επέλεξαν για να πραγματοποιήσουν την αδελφοποίηση τους με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ανωγείων, τα μέλη του Παγκύπριου Συλλόγου Παλαιμάχων “Άγιος Γεώργιος”, σε μια συγκινητική εκδήλωση χθες στο χωριό μας, αρχικά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και αργότερα στην παραδοσιακή ταβέρνα “Σκαλώματα” όπου η συνάντηση έκλεισε με ένα αυθεντικό Ανωγειανό τραπέζι και γλέντι.
Ήταν 1η Απριλίου 1955, 64 χρόνια πριν, όταν οι μαχητές της ΕΟΚΑ με μια σειρά ενεργειών και επιθέσεων σε Βρετανούς οδήγησαν στην έναρξη της Κυπριακής Επανάστασης και χθες κατά την διάρκεια της αδελφοποίησης των δυο συλλόγων που έγινε με τη διαμεσολάβηση του π. Ανδρέα Κεφαλογιάννη, έγιναν αναφορές και στην σπουδαία δράση των Ανωγειανών κατά την επίθεση του Αττίλα στην Κύπρο, του Στρατηγού Μανουρά και του καταδρομέα Χρονιάρη που κράτησαν το αεροδρόμιο της Λευκωσίας. Παράλληλα έγιναν αναφορές στην αδελφοποίηση του Δήμου Ανωγείων με τον δήμο Αιγιαλούσας, το ταξίδι μνήμης του Αετού Ανωγείων στην Κύπρο το 2006 επί προεδρίας π. Ανδρέα Κεφαλογιάννη, τις έρευνες και τα δημοσιεύματα της έντυπης ΑΝΩΓΗ για την Κύπρο, αλλά και το βιβλίο του Ανωγειανού δημοσιογράφου της ΕΡΤ Γιάννη Φασουλά “Νίκη ’74:’Νεκρή Ζώνη” όπου μαζί με τον συνάδελφο του Γιάννη Σκάλκο ολοκλήρωσαν μια τεράστια έρευνα για το θέμα της Κύπρου.
Οι Κύπριοι, μέλη του συλλόγου “Άγιος Γεώργιος”, έτυχαν θερμότατης υποδοχής στα Ανώγεια, αδελφοποιήθηκαν με τον Πολιτιστικό σύλλογο Ανωγείων, τους οποίους προσκάλεσαν στην Κύπρο για να ανταποδώσουν όπως τόνισαν την φιλοξενία, ενώ έκαναν επίτιμο μέλος τους τον π.Ανδρέα Κεφαλογιάννη, τον οποίο προσκάλεσαν στο νησί τους ώστε σε ειδική εκδήλωση να τον ανακηρύξουν επίτιμο πρόεδρο! Μια από τις πιο συγκινητικές στιγμές τη χθεσινής εκδήλωσης εκτυλίχθηκε στον Ιερό Ναό του Αγίου Γεωργίου, όπου τελέστηκε τρισάγιο στα θύματα της Κύπρου, και στη συνέχεια όλοι μαζί, Κύπριοι και Κρήτες έψαλαν τον εθνικό Ύμνο. Επίσης οι αναφορές στη δράση του Στρατηγού Μανουρά και του αείμνηστου καταδρομέα Γιώργη Χρονιάρη, καθώς και άλλων τεσσάρων Ανωγειανών καταδρομέων που υπερασπίστηκαν την Κύπρο, προκάλεσαν πέρα από το θερμό χειροκρότημα και την έντονη συγκίνηση σε όλους τους παρευρισκόμενους.
Μετά το τρισάγιο στα θύματα της Κύπρου που έγινε στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ο π.Ανδρέας Κεφαλογιάννης μίλησε στους παρευρισκόμενους και πριν ψάλουν όλοι μαζί τον εθνικό ύμνο τόνισε τα εξής:
“Αγαπητοί αδελφοί Κύπριοι, σας καλωσορίζουμε στα Ανώγεια, στη ρίζα του Ψηλορείτη, στο χωριό που γεννήθηκε ο Δίας, στο χωριό της Αντίστασης κατά του Φασισμού, στο χωριό των τριών Ολοκαυτωμάτων, στο χωριό του πολιτισμού, στο χωριό της πρώτης γραμμής των αγώνων, για λευτεριά και δημοκρατία.
Τ’ Ανώγεια, αυτή η αετοφωλιά του Ψηλορείτη βρέθηκε πολλές φορές στο στόχαστρο των κατακτητών και τρεις φορές καταστράφηκε και έγινε Ολοκαύτωμα. Δυο από τους Τούρκους και μια από τους ΝΑΖΙ, to 1944. Όμως τα Ανώγεια παρέμειναν όρθια, βγήκαν πιο δυνατά από τη μάχη της φωτιάς, έτοιμα και πάλι να προσφέρουν, αν το απαιτήσουν οι καιροί, σε νέους αγώνες.
Στον τόπο μας, οι ντόπιοι αιώνες τώρα, δυο πράγματα κουβαλάνε μαζί τους, στο ένα χέρι το δοξάρι της λύρας για να υμνούμε τη ζωή και να…γλεντούμε το θάνατο και στο άλλο χέρι το τουφέκι γιατί κανείς ποτέ δεν ξέρει τι ξημερώνει με τους δύστροπους γείτονες που έχουμε απέναντι μας… Οι αγώνες Κρήτης και Κύπρου είναι κοινοί για ελευθερία και δημοκρατία.
Σήμερα όμως, είναι μια ξεχωριστή μέρα για την Κύπρο, είναι η μέρα της ανεξαρτησίας και της απελευθέρωσης από το βρετανικό ζυγό. Ο αγώνας της ΕΟΚΑ είναι ο φάρος για το μέλλον, γιατί οι αγώνες για λευτεριά, ειδικά στην Κύπρο δεν σταμάτησαν, συνεχίζονται!
Η Κύπρος σήμερα το τελευταίο κομμάτι του ελληνισμού όπου το μισό νησί βρίσκεται ακόμα υπό τουρκική κατοχή. Αυτό το αίσχος, αυτή η ντροπή, αποτέλεσμα της προδοσίας του 1974 από τη Χούντα των Αθηνών δεν θα πρέπει να συνεχιστεί.
Η διεθνής κοινότητα θα πρέπει να ντρέπεται αν έχει ακόμα λίγη τσίπα και λίγο φιλότιμο. Δεν είναι δυνατόν η Ε.Ε. και ο ΟΗΕ να ανέχονται αυτή την κατάσταση. Να ανέχονται το ψευδοκράτος, να ανέχονται την παρανομία, να ανέχονται τείχη και συρματοπλέγματα. Για ποια ενωμένη Ευρώπη μιλάμε όταν οι Βρυξέλλες ανέχονται αυτό το χάλι στην Κύπρο; Ανέχονται την καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και περιουσιών !
Στα δραματικά γεγονότα του 1974 τα Ανώγεια είχαν την δική τους συμμετοχή στη μάχη κατά του Αττίλα.
Στη μάχη του αεροδρομίου της Λευκωσίας που κρατήθηκε και δεν έπεσε στα χέρια των Τούρκων επικεφαλής ήταν ο Ανωγειανός ταγματάρχης Βασίλης Μανουράς, ενώ δίπλα του, μαζί με τους 300 καταδρομείς της επιχείρησης ΝΙΚΗ ήταν ακόμα πέντε Ανωγειανοί καταδρομείς. Αδέλφια μας Κύπριοι, σας καλωσορίζουμε στα Ανώγεια, στο πλαίσιο της επίσημης αδελφοποίησης με τον δραστήριο πολιτιστικό σύλλογο Ανωγείων..Εδώ από τους πρόποδες του Ψηλορείτη στέλνουμε μήνυμα ειρήνης στην Κύπρο και την ευχή το εθνικό ζήτημα ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ να λυθεί για να μπορέσουν οι ελληνοκύπριοι και τουρκοκύπριοι να ζήσουν μονιασμένοι μαζί μακριά από πάτρωνες και προστάτες.
ΝΑ ΣΤΕ ΚΑΛΑ. Ο ΘΕΌΣ ΝΑ ΕΥΛΟΓΕΙ ΤΗΝ ΚΥΠΡΟ, Ο ΘΕΟΣ ΝΑ ΕΥΛΟΓΕΙ ΤΗΝ ΚΡΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ..”
Κρήτη και Κύπρος έχουνε, δύναμη μιας Ηπείρου,
και ας το καταλάβουνε, όλοι τους γύρου γύρου..
————————————————————-
Οι Κρήτες και οι Κύπριοι, αδέρφια στους αιώνες,
το μαρτυρούνε τα γραπτά, το αίμα κι οι αγώνες..
Με αυτές τις δυο μαντινάδες του καλωσόρισε ο Αντιπρόεδρος του Πολιτιστικού συλλόγου Ανωγείων Λευτέρης Μπέρκης, τους Κύπριους στα Ανώγεια. Στη συνέχεια ο πρόεδρος του συλλόγου Νίκος Βρέντζος μιλώντας για την αδελφοποίηση των δυο συλλόγων τόνισε στην ομιλία του αφού αρχικά διάβασε ένα απολυτίκιο του Αγίου Γεωργίου:
“Με αυτό το απολυτίκιο του Αγίου Γεωργίου, ο Πολιτιστικός σύλλογος Ανωγείων και τα μέλη του, σας καλωσορίζουν και επίσημα στα ηρωικά, μαρτυρικά, αιματοβαμμένα και ελεύθερα Ανώγεια. Σας καλωσορίζουμε στα Ανώγεια της Αντίστασης, των Αγώνων και του Πολιτισμού. Στα Ανώγεια του Νίκου Ξυλούρη, του Ψαραντώνη, του Βασίλη Σκουλά, στο χωριό των μεγάλων καλλιτεχνικών οικογενειών, των μεγάλων προσωπικοτήτων, στον τόπο που μεγάλωσε ο Δίας, στο μέρος που η λέξη φιλοξενία βρήκε και απέκτησε το νόημα της.
Σας καλωσορίζουμε στα Ανώγεια του Στρατηγού Μανουρά και του πολεμιστή ήρωα Χρονιάρη και των υπόλοιπων Ανωγειανών που πολέμησαν για την Κύπρο στην εισβολή του Αττίλα. Είναι χαρά και τιμή μας να υποδεχόμαστε σήμερα εδώ τον πρόεδρο και τα μέλη του συλλόγου σας, που κατά γενική ομολογία έχει σπουδαία προσφορά στη Κύπρο αλλά και στον υπόλοιπο Ελλαδικό χώρο, με τις πολλές αδελφοποιήσεις σας με συλλόγους ανά την Ελλάδα να μαρτυρούν την προσφορά σας αυτή.
Κρήτη και Κύπρος, δυο αδερφές από το ίδιο αίμα που τις δένουν πολλά κοινά στοιχεία και αγώνες για την Ελευθερία.Ανώγεια και Κύπρος, δυο τόποι αιματοβαμμένοι, με άρρηκτους ιστορικούς δεσμούς που συνοψίζονται στην παρακάτω φράση του ιστορικού γεγονότος της μάχης του αεροδρομίου της Λευκωσίας κατά την εισβολή του Αττίλα, όταν ως υπεύθυνος ο τότε ταγματάρχης Βασίλειος Μανουράς των καταδρομέων από τη ΜΑΛ Χανίων στην επιχείρηση Νίκη μίλησε με τον προδότη πρεσβευτή Λαγάκο. Ο Λαγάκος ζήτησε τον υπεύθυνο επικεφαλής και του λέει.”Εδώ πρεσβευτής Λαγάκος, σε διατάζω να παραδόσεις το αεροδρόμιο στους κυανόκρανους και να υποχωρήσουν τα στρατεύματα σου. Κι ο Μανουράς με μια αφοπλιστική απάντηση, όπως αρμόζει σε ένα Ανωγειανό άντρα και αγωνιστή του λέει:”Ποιος μρε Λαγάκος, ταγματάρχης Μανουράς εδώ. Να έρθεις εσύ να το παραδόσεις, εγώ δεν το παραδίδω..”. Έτσι συνεχίστηκε η μάχη και το αεροδρόμιο Λευκωσίας δεν έπεσε στα χέρια των Τούρκων.Μέσα σε αυτή τη φράση είναι όλα τα Ανώγεια και είναι τιμή μας που υπάρχουν τέτοιοι Ανωγειανοί ανάμεσα μας..” ολοκλήρωσε ο Νίκος Βρέντζος ενώ ανέφερε το τραγούδι του Βασίλη Σκουλά για τον Αττίλα και τις εξής μαντινάδες:
Την ιστορία του χωριού θα πω με λίγα λόγια,
ότι το κάψαν τρεις φορές μα πάλι είναι Ανώγεια..
—————————————————————–
Απόψε σας φιλοξενούν των Ανωγειώ οι τόποι,
σπουδαίο πράγμα στη ζωή να σμίγουν οι ανθρώποι..
—————————————————————–
Τα Ανώγεια του πολιτισμού, το κάστρο της ανδρείας,
κρατούν ψηλά το λάβαρο τιμής και ελευθερίας..
——————————————————————–
Απόψε μελαγχολικό επρόβαλλες φεγγάρι,
είδες μας και θυμήθηκες το Γιώργη το Χρονιάρη..
Ο πρόεδρος του Παγκύπριου Συλλόγου Άγιος Γεώργιος,Γιώργος Παπαμωϋσέως, φορτισμένος συγκινησιακά τόνισε στην ομιλία του:” Αδέλφια μας, Έλληνες των Ανωγείων, νιώθουμε όλοι μας μεγάλη συγκίνηση που βρισκόμαστε εδώ στο ηρωικό χωριό σας. Θέλω να σας ευχαριστήσω για την εγκάρδια υποδοχή και την υπέροχη φιλοξενία που μας προσφέρετε απόψε.Αυτή τη φιλοξενία σας προσκαλώ να έρθετε στην Κύπρο για να σας την ανταποδώσουμε.
Η σημερινή μας επίσκεψη συμπίπτει με την επέτειο της έναρξης του απελευθερωτικού αγώνα της Κύπρου 1955-59 και ο σύλλογος μας προτίμησε να γιορτάσει την πρώτη του Απριλίου σε αυτό το ηρωικό χωριό των Ανωγείων. Ευχαριστώ τον πρόεδρο και το Δ.Σ του Πολιτιστικού συλλόγου Ανωγείων που δέχτηκαν την αδελφοποίηση των δυο συλλόγων μας. Για άλλη μια φορά θέλω να ευχαριστήσω τον π.Ανδρέα Κεφαλογιάννη, όλοι ξέρουμε την αγάπη που τρέφει στο μαρτυρικό νησί μας και ήταν αυτός που με τις ενέργειες του συνέτεινε στο να έρθουμε σήμερα εδώ και να γνωριστούμε. Κλείνοντας να πω ότι εύχομαι οι αγώνες της ΕΟΚΑ να είναι ένα σύμβολο για τους σημερινούς αγώνες και ευελπιστώ οι αγώνες που κάνουμε τώρα από κοινού γρήγορα να δικαιωθούν και να δούμε επιτέλους μια Κύπρο ελεύθερη..” τόνισε.
Ο Αντιδήμαρχος Ανωγείων Βασίλης Σμπώκος ανέφερε στον χαιρετισμό του εκ μέρους του Δήμου Ανωγείων:” Θα ήθελα να σας καλωσορίσω στον τόπο μας εκ μέρους του Δήμου Ανωγείων. Τα Ανώγεια έχουν διαχρονικούς άρρηκτους δεσμούς με τη Κύπρο και ειδικά την τελευταία 15ετία αυτοί έχουν αναδειχθεί περισσότερο με αρκετές εκδηλώσεις, όπως είναι η αδελφοποίηση με την Αιγιαλούσα, όπως ήταν η πρωτοβουλία του π.Ανδρέα με τον Αετό που είχε έρθει στην Κύπρο με όλη την ομάδα για μια εβδομάδα. Είναι πολύ φίλη μας η εκπρόσωπος του προέδρου σας η Κλέλια Βασιλείου, που είχε έρθει εδώ στο ΑΚΟΜΜ όταν το Τρόοδος είχε ενταχθεί στα γεωπάρκα της UNESCO και είχαμε μια καλή συνεργασία με το γεωπάρκο του Ψηλορείτη.
Η σημερινή εκδήλωση επισφραγίζει αυτή την καλή μας σχέση που έχουμε ως δήμος με την Κύπρο. Εδώ στα Ανώγεια το πνεύμα είναι πιο επαναστατικό, υπηρετούμε τον Ελληνισμό και μας χαρακτηρίζει αυτό. Εύχομαι να έλθει η επίλυση του Κυπριακού, η Κύπρος να γίνει μια και ενιαία και να σηματοδοτήσει αυτό μια μελλοντική πορεία ειρήνης και ευημερίας. Καλώς ορίσατε στον τόπο μας..” ολοκλήρωσε ο Αντιδήμαρχος Ανωγείων.
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με ένα γεμάτο κέφι και χορό Ανωγειανό γλέντι. Στην λύρα ήταν ο Γρηγόρης Σαμόλης, στα λαούτα ο Δήμος Τσακαλάκης και ο Νίκος Νταγιαντάς και στο μαντολίνο ο Σωκράτης Χαχλιούτης που έπαιξαν αφιλοκερδώς για να ευχαριστήσουν τους παρευρισκόμενους στην αδελφοποίηση των δυο συλλόγων.
