To Οροπέδιο Λασιθίου αποτελεί ένα μέρος από τις τρεις οροσειρές της Κρήτης. Η υψηλότερη κορυφή της, το Σπαθί (ή Μαδάρα), φτάνει στα 2.148 μέτρα. Το Λασίθι είναι μέρος της Οροσειράς Δίκτη που σχηματίζεται σε υψόμετρο 817- 900 μέτρων. Πρόκειται για ένα εκτεταμένο οροπέδιο, το μεγαλύτερο και ευφορότερο από τα δυο άλλα του νησιού: τη Νίδα της Ίδης (Ψηλορείτης) που βρίσκεται στο Ρέθυμνο και το Οροπέδιο του Ομαλού των Λευκών Ορέων στα Χανιά που αγγίζει τα 1.000 μέτρα.
Το σχήμα του οροπεδίου Λασιθίου είναι στενόμακρο, από την Ανατολή προς τη Δύση, σε μήκος 10 χιλιομέτρων και πλάτος 4-5 χιλιομέτρων. Στην ανατολική πλευρά υψώνεται ως νησίδα μέσα στην πεδιάδα ένας λόφος, η Κεφάλα, και χωρίζει το οροπέδιο σε δυο μέρη. Το ανατολικό δεν έχει υπόγεια νερά, ενώ το δυτικό, που είναι σε έκταση πολύ μεγαλύτερο, έχει άφθονα υπόγεια νερά σε βάθος 8-16-18 μ., ανάλογα με τη θέση.
Το σχήμα του οροπεδίου Λασιθίου είναι στενόμακρο, από την Ανατολή προς τη Δύση, σε μήκος 10 χιλιομέτρων και πλάτος 4-5 χιλιομέτρων. Στην ανατολική πλευρά υψώνεται ως νησίδα μέσα στην πεδιάδα ένας λόφος, η Κεφάλα, και χωρίζει το οροπέδιο σε δυο μέρη. Το ανατολικό δεν έχει υπόγεια νερά, ενώ το δυτικό, που είναι σε έκταση πολύ μεγαλύτερο, έχει άφθονα υπόγεια νερά σε βάθος 8-16-18 μ., ανάλογα με τη θέση.
Τις δεκαετίες του ’50 και του ’60 κυρίως το Οροπέδιο ήταν ένα από τα πρώτα αιολικά πάρκα της Ευρώπης. Υπήρχαν περίπου 16 χιλιάδες ανεμόμυλοι που αντλούσαν τα υπόγεια ύδατα, με τα οποία πότιζαν τις καλλιέργειες τους οι κάτοικοί του. Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ανεμόμυλοι ήταν τοπικής έμπνευσης και κατασκευής. Υπάρχουν φωτογραφίες που απεικονίζουν το Λασίθι με τους ανεμόμυλους και μαρτυρούν ότι πραγματικά ήταν ένα μοναδικό τοπίο σε όλο τον κόσμο.
Το Οροπέδιο περικλείεται από πολύ ψηλά και πυκνά βουνά σε τόσο μεγάλο βαθμό, ώστε να αποτελεί μοναδικό φυσικό οχυρό. Και σαν τέτοιο έπαιξε σπουδαιότατο ρόλο στις αλλεπάλληλες επαναστάσεις του Κρητικού Λαού από τη Μινωική εποχή μέχρι την εποχή μας. Τα όρη που το περιβάλλουν είναι τα εξής: νοτιοανατολικά βρίσκεται ο κύριος όγκος της υψηλότερης κορυφής Σπαθί που βρίσκεται στα 2.148 μέτρα και ανατολικά βρίσκεται η Τζίβη ή Αλόιδα στα 1.664 μέτρα. Από το βορρά έχουμε τη Σελένα στα 1.559 μέτρα και βορειοδυτικά το Λουλουδάκι που είναι στα 1.163 μέτρα. Δυτικά βρίσκεται η Σκλόκα που είναι στα 1.298 μέτρα και ο Αφέντης στα 1.578. Από το νότο έχουμε το Σαρακηνό που φτάνει στα 1.580 μέτρα, το Βιργιωμένο στα 1.414 και τέλος τη Μαγερεύτρα που έχει υψόμετρο 1.462 μέτρα.
Ο κλοιός αυτός των γύρω βουνών επιτρέπει την είσοδο στο Οροπέδιο μόνο από συγκεκριμένες διαβάσεις. Υπάρχουν μόνο δυο δρόμοι που είναι κατάλληλοι για όλα τα αυτοκίνητα: ΒΔ από το Σελί της Αμπέλου, που συνδέει το Λασίθι με το Ηράκλειο, και ΒΑ από του Πατέρα τα Σελιά, που το συνδέει με τον Άγιο Νικόλαο.
ΠΗΓΗ - oropedio.gr
φωτ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
