Ανηφορίσαμε στα Αϊτάνια του δήμου Χερσονήσου

Τα Αϊτάνια είναι χωριό και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα της επαρχίας Πεδιάδας, στο νομό Ηρακλείου με 319 κατοίκους το 2001. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 20 χλμ. 

Παράγονται σταφίδα, λάδι, κρασί, επιτραπέζια σταφύλια και κτηνοτροφικά φυτά. Στα δυτικά του χωριού βρίσκεται η κοιλάδα του ποταμού Καρτερού. Η περιοχή υποφέρει από σεισμούς και πολλές φορές το χωριό έχει υποστεί σοβαρές ζημίες. Υπάρχει Δημοτικό Σχολείο.

Τα Αϊτάνια αναφέρονται Icania σε έγγραφο του 1212, ιδιοκτησία της Μονής Santa Maria del Sinai και στον Καστροφύλακα (Κ94) ωςItagnia Cato με 112 κατοίκους και Itagnia Apano με 85 κατοίκους το 1583.

Το όνομά του πιστεύεται ότι είναι παραφθορά της αρχαίας πόλης (ή κοιλάδας του ποταμού Τρίτωνος κατά τον Paul Faure Κρητ. Χρον. ΙΓ΄, 193) Διατόνιον. Το Διατόνιο τοποθετείται μεταξύ Κνωσού και Λύττου, της οποίας ερείπια βρίσκονται βορειοδυτικά του χωριού, σύμφωνα με τις πληροφορίες των κατοίκων.