Το Αρκαλοχωρι είναι μια κωμόπολη της επαρχίας Μονοφατσίου με μεγάλη Ιστορική και αρχαιολογική σπουδαιότητα μιας και φαινεται οτι εχει κατοικηθι απο τα Μινωικα χρόνια οπως δείχνει το σπήλαιο του προφήτη Ηλια, το σπήλαιο της Ινατου και η αρχαία Πραισός.
Παρακολουθωντας την εξέλιξη του Αρκαλοχωριου διαπιστωνουμε την ραγδαία ανάπτυξη του τον 20ο αιώνα σε σχέση με τους γύρω οικισμούς οπως δείχνουν οι απογραφές απο το 1583.
Την μεγαλη του αναπτυξη βεβαια κατα κοινη ομολογία την οφειλει στο παζαρι του τη λαϊκή αγορά ή εμποροπανηγυρη που γίνεται καθε Σάββατο και ηταν ονομαστή σε ολη την Κρήτη.
Κατα την γνωμη πολλων ειδικων υπηρξε το σπουδαιοτερο της Κρητης και συμμετηχαν σε αυτο εκτος απο τα χωρια της πεεριοχης και του νομου εμποροι και επαγγελματιες απο τους νομους Ρεθυμνης και Λασιθιου για την ανταλαγη, πωληση ή αγορα καθε ειδους προιοντων.
Η αρχη του παζαριου τοποθετειται στην Τουρκοκρατια και ας φανταστουμε της ειρηνικες σκηνες του παζαριου οπου Χριστιανοι και Τουρκοι παλευαν για το οικονομικο τους παρον και μελλον.
Μεγαλο ρολο βεβαια στην αναπτυξη του παζαριου επαιξε και ο δρομος Αρκαλοχωριου Εμπαρου που ηταν απο τους πρωτους που εγιναν στην υπαιθρο.
Ο μεγαλος χωρος που ειχε το Αρκαλοχωρι για να δεχτει ξενο κοσμο βοηθησε επισης.
Βεβαια πρεπει να αναφερθει οτι οταν οι δρομοι βελτιωθηκαν για τα καλα και σε υπολοιπες περιοχες και μικρυναν οι αποστασεις ο απαιτουμενος χρονος για το Ηρακλειο ειχε σαν αποτελεσμα η μεγαλουπολη να καταπιει την Υπαιθρο με αποτελεσμα το παζαρι του Αρκαλοχωριου να μην αποτελει την μοναδικη λυση.
Οστοσο η σημασια του υπηρξε τεραστια αφου καθορισε τις τιμες των προιοντων, αγροτικων καταναλωτικων καθως και των ζωων.
Το παζαρι ανοιξε το μυαλο και την καρδια των ντοπιων αφου ανεκαθεν το εμποριο εφερε την αυγη των πολιτισμων, εξαιτιας του λειτουργουσαν τα χανια των Νταναλογιωργη, του Κοζυραντωνη, του Λαμπρομανωλη, του Βογιατζακη του Κρασανου για να φροντιζουν τους ανθρωπους απο φαι και προχειρο υπνο.
ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ ΜΕ ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Το παζαρι βοηθησε και αλλα επαγγελματα να γεννηθουν και να κανουν χρυσες δουλειες, μαγειρεια, κρεοπωλεια κ.α.
Πρεπει να αναφερουμε την πορεια του παζαριου μετα τον Β Παγκομιο πολεμο οπου η λαικη αγορα του Αρκαλοχωριου συνανταει προβληματα. Υποστεγα που εχουν καταστραφεια, ζωα που σφαζονται στους δρομους, ελειψη νερου που οδηγησε σε ανοιγμα πηγαδιων που ομως δεν επαρκουσε να τροφοδοτησει ολο το χωριο, αποχωρητηρια που επρεπε να δημιουργηθουν, χωρους να σταβλιζονται τα ζωα αλλα και επισκευη των δρομων αφου ηταν γεματοι απο λασπες με κινδυνο ελονοσιας.
Αννα Μανουκακη - Μεταξακη
Φιλολογος Γυμνασιαρχης
ΑΡΧΕΙΟ - ΓΙΑΝΝΗ ΡΟΥΣΑΚΗ
