Αποτελεί ένα από σημαντικότερα σημεία αναφοράς για την πόλη των Χανίων, με τη φήμη του να έχει ξεπεράσει τα σύνορα της χώρας.
Ο λόγος για το ιστορικό καφέ «Κήπος» που βρίσκεται στην καρδιά του δημοτικού κήπου της πόλης των Χανίων και είναι μέλος του Συνδέσμου Ιστορικών Καφέ της Ευρώπης.
Ένας σύνδεσμος που ουσιαστικά «γεννήθηκε» στο καφέ «Κήπος» στις 8 Απριλίου του 2014 όταν και υπογράφηκε η ιδρυτική πράξη του δικτύου ιστορικών καφέ.
Ενός δικτύου που συμπεριλαμβάνει περισσότερα από 35 ιστορικά καφέ της Γηραιάς Ηπείρου και έχει ως σύμβολο του το ρολόι της πόλης των Χανίων .
Η επιλογή του συμβόλου δεν είναι τυχαία καθώς όπως εξηγεί στο ΑΠΕ – ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ιστορικών Καφέ της Ευρώπης Βασίλης Σταθάκης, «συμβολίζει τη γέννηση της ιδέας για τη δημιουργία των ιστορικών καφέ αλλά και την αντοχή στο χρόνο των ιστορικών καφέ».
Και το Καφέ «Κήπος» από μόνο του είναι μια ιστορία που ο επισκέπτης-θαμώνας συναντά σε φωτογραφίες και κορνίζες από το 1870.
Στο χώρο αυτό απολάμβαναν τη δροσιά και το καφεδάκι τους ο Ελευθέριος Βενιζέλος, ο Πρίγκιπας Γεώργιος, ο Νίκος Καζαντζάκης, ο Κώστας Καρυωτάκης.
«Ο Κήπος των Χανίων ομοιάζει με την Αίγλη του Ζαππείου, είναι η Αίγλη των Χανίων», ανέφερε σε σημείωμα του ο Καρυωτάκης.
Από το καφέ Κήπος έχουν περάσει ακόμα ο Αριστοτέλης Ωνάσης, η Μαρία Κάλλας, η Σοφία Βέμπο, ο Μάνος Χατζηδάκις, ο Μίκης Θεοδωράκης, ο Μάνος Κατράκης και ο μακαριστός Μητροπολίτης Ειρηναίος.
Ακόμα εκατοντάδες Έλληνες και ξένοι καλλιτέχνες που μέσα από τον «Κήπο» πέρασαν τα μηνύματα του πολιτισμού και της τέχνης.
Στον ίδιο χώρο οργανώνονται σε ετήσια βάση δεκάδες παρουσιάσεις βιβλίων και πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Ο χώρος που σήμερα υπάρχει το ιστορικό καφέ την περίοδο της Κρητικής πολιτείας λειτουργούσε ως «βουλεβάρτο» δηλαδή χώρος συνάντησης των βουλευτών της Κρητικής πολιτείας ενώ κατά την περίοδο της Γερμανικής κατοχής του νησιού το κτήριο είχε επιταχθεί και χρησιμοποιείτο ως χώρος δεξιώσεων.
Σήμερα για τον « Κήπο» η ιστορία γράφεται με έναν διαφορετικό τρόπο καθώς με επίκεντρο το Ιστορικό Καφέ θα πραγματοποιηθεί το 2020 στα Χανιά, το 10ο διεθνές συμβουλευτικό Φόρουμ Πολιτιστικών Διαδρομών του Συμβουλίου της Ευρώπης.
Η ιστορία του "Καφέ Κήπος" στα Χανιά μέσα από...αναπολήσεις του Χθες
1870: Στη δημιουργία του Δημοτικού Κήπου των Χανίων οδήγησε η ανάγκη ύπαρξης ενός ελεύθερου χώρου για ένα περίπατο και αναψυχή των στριμωγμένων κατοίκων μέσα στα τείχη, τα τελευταία χρόνια της Τούρκικης κατοχής.
Ο Ρεούφ Πασά, αξιοποιώντας τον καθιερωμένο πια περίπατο προς την αμμώδη περιοχή μιας μεγάλης συκιάς, φυτεύει τον Κήπο του μπαξέ, το οποίο θα είναι και το πρώτο κοινοφελές έργο, έξω από τα τείχη της πόλης των Χανίων.
Ο Κήπος σε επίπεδο υψηλότερο του γύρω χώρου με θαυμάσιο ορίζοντα , φυτεύτηκε κυρίως με αειθαλή δέντρα, ενώ κάτω από τη σκιά τους καλλιεργούσαν λουλούδια.
Οι δρόμοι του Κήπου, χαραγμένοι σύμφωνα με τα Ευρωπαικά κηποτεχνικά πρότυπα και στρωμένοι με χονδρή άμμο, σε πολλά σημεία σκεπάζονταν με κληματίδες. Μέσα στον Κήπο, έστησαν δύο αγάλματα και έναν Ερμή της αρχαίας Κυδωνίας. Δύο φορές την εβδομάδα, έπαιζε εκεί η στρατιωτική μπάντα.
Στη βοριοδυτική γωνία του Κήπου (θέση της σημερινής στρατιωτικής λέσχης), κτίζεται το 1889 από τον Σακίρ Πασά, ένα άκομψο χονδροειδές κτίσμα για συγκεντρώσεις, και αυτό γιατί ο Πασάς θέλοντας να παραστήσει την Κρήτη τόπο ειρήνης και ευημερίας, αποφάσισε να αρχίσει σειρά θεατρικών παραστάσεων.Έτσι ζήτησε από την χριστιανική κοινότητα την αίθουσα του δημοτικού σχολείου, όπου θα δινόταν η πρώτη παράσταση προς τιμή των προξένων. Η χριστιανική κοινότητα, αρνήθηκε να παραχωρήσει το σχολείο και τότε ο Πασάς αποφάσισε να κτίσει τη δική του αίθουσα. Για το σκοπό αυτό, χρησιμοποίησε και το ποσόν που είχε πληρώσει ο κτηματίας Μ.Μέντζος για να πάρει την άδεια και να οικοδομίσει σειρά μαγαζιών στις τάφρους των τειχών. Η αίθουσα κτίστηκε σε μικρό χρονικό διάστημα και χρησίμευε σαν θέατρο,κυβερνητικό τυπογραφείο, Βουλή, αίθουσα χορών κτλ. Κατέρρευσε ξαφνικά τον Οκτώβρη του 1911, ό ταν έπεσε η στέγη του την ώρα που έδυε ο ήλιος.
Μέσα στον Κήπο λειτουργούσε καφενείο, ενώ το 1905 οι τότε ενοικιαστές του Κ. Μανωλικάκης και Δ. Σαββάκης έφεραν και λειτούργησαν τον πρώτο κινηματογράφο. Από τότε και μέχρι σήμερα, ο θερινός κινηματογράφος αποτέλεσε το απαραίτητα συμπλήρωμα του Δημοτικού Κήπου.
Το χειμώνα του 1918, ο Δήμος Χανίων αναθέτει στο γεωπόνο και δενδροκόμο του Αγροκηπίου Κωνσταντίνο Σπάη, την ανακαίνιση του κήπου. Τότε κόβονται και ξεριζώνονται τα άσχημα και κακογερασμένα δέντρα και φυτεύονται νέα με ωραία φυλλωσιά και λεπτό άρωμα κυρίως νερατζιές,δάφνες του Απόλλωνα, Ιαπωνικές σπηλιές και δένδρα Πουλιενέζι, με την κατάλευκη άνθηση. Τα παλιά σχήματα των παρτεριών, παρτέρι στην είσοδο εμπρός και δεξιά, διαμορφώνεται σε πεταλούδα και κάθεται πάνω σε λουλούδι, και το μεγαλύτερο κεντρικό παρτέρι, σε σχήμα αρχαικού αμφορέα.
Ένας λαβύρινθος με μία μόνο είσοδο διαμορφώνεται στο δυτικό τμήμα του Κήπου, για περιπλάνηση ανάμεσα σε σκιερά δρομάκια, κάτω από περιτριγυρισμένες από φύλλα και λουλούδια καλύβες και ανάπαυση σε ένα από τα πολλά προβλεπόμενα παγκάκια, σοφά και ξεχωριστά τοποθετημένα, έτσι που το ένα να μη φαίνεται από το άλλο.
Προβλέπεται η κατασκευή μικρών λίμνων για τα παιδιά, από τις οποίες ενώνονται με γέφυρα κτισμένη με βραχάκια από τη θάλασσα. Το 1928 από τα φυτά που στάλθηκαν από την Αθήνα για να φυτευτούν στην αυλή του σπιτιού του Ελευθερίου Βενιζέλου, ένα μέρος φυτεύεται και στον Κήπο.
9-12-1898 : Η έναρξη της Κρητικής Πολιτείας.
1900: Η πρώτη διεθνής εμπορική έκθεση των Χανίων στον Δημοτικό Κήπο με 701 Εκθέτες, από την Κρήτη, την υπόλοιπη Ελλάδα και το εξωτερικό είναι γεγονός μοναδικό για την Κρήτη.
ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
