Tο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης ιδρύθηκε το έτος 1980 στο πλαίσιο της Σχολής Θετικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κρήτης. Προσφέρει στους επισκέπτες του μία μοναδική ευκαιρία πολύπλευρης γνωριμίας με το φυσικό περιβάλλον της Κρήτης και τις ιδιαιτερότητές του, έτσι όπως αναδεικνύεται μέσα στον οικολογικά και πολιτιστικά πολύπλοκο χώρο της ανατολικής Μεσογείου.
Διαθέτει πλούσιες και μοναδικές συλλογές που καλύπτουν όλο το χώρο της ανατολικής Μεσογείου και με ρεαλιστικές αναπαραστάσεις οικοτόπων, συλλογές φυτών και ζώων και με άφθονο φωτογραφικό υλικό, βοηθάει τον επισκέπτη να έρθει σε επαφή με το φυσικό πλούτο της Κρήτης και όχι μόνο.
Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης λειτουργεί μέσα στα πλαίσια του Πανεπιστημίου Κρήτης καλύπτοντας όλες τις δραστηριότητες ενός πλήρους και σύγχρονου μουσείου:
* Διατηρεί και αναπτύσσει συλλογές,
* Πραγματοποιεί έρευνες για το φυσικό περιβάλλον,
* Συνεισφέρει στην εκπαιδευτική διαδικασία όλων των βαθμίδων της
εκπαίδευσης και Προβάλλει στους εκθεσιακούς του χώρους τις ιδιαιτερότητες του περιβάλλοντος της Κρήτης και της Μεσογείου.
Η εντυπωσιακή του ανάπτυξη κατά την τελευταία δεκαετία αντικατοπτρίζει από τη μια τη μεγάλη ανάγκη της κοινωνίας για τη σωστή περιβαλλοντική ενημέρωση και από την άλλη τη συνέπεια και τον επαγγελματισμό των εργαζόμενων σε αυτό.Στην Έκθεση του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, που βρίσκεται στην Λεωφόρο Σοφοκλή Βενιζέλου - κόλπος Δερματά - στο Ηράκλειο μπορεί κανείς να δει και να επισκεφθεί
α. Τα Μεγάλα Διοράματα.
β. Το Δεινοθήριο.
Το Γιγάντιο Δεινοθήριο ξαναζωντανεύει στην Κρήτη. Tο Δεινοθήριο το Γιγάντιο
(Deinotherium giganteum), ένα ζώο που έζησε στην Κρήτη πριν από 9 εκατ. χρόνια ξαναζωντανεύει στους χώρους του Μουσείου. Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης ανέσκαψε στην περιοχή Αγία Φωτιά Σητείας το σκελετό ενός από τα μεγαλύτερα ζώα αυτού του είδους, φέρνοντας στο φως όλα τα δόντια, πολλές πλευρές και σπονδύλους, οστά των άκρων, αλλά και ολόκληρη την κάτω σιαγόνα του ζώου, με το μεγαλύτερο χαυλιόδοντα που έχει βρεθεί ποτέ (1,5 μέτρο). Μια ομάδα
αποτελούμενη από τους επιστήμονες του Μουσείου και Ολλανδoύς τεχνικούς μελέτησε τα απολιθωμένα οστά του Δεινοθήριου της Κρήτης και κάνοντας
συγκρίσεις με άλλα απολιθώματα που έχουν βρεθεί κατάφερε να ανασυνθέσει, στις πραγματικές του διαστάσεις το ομοίωμα του Κρητικού Δεινοθήριου. Το σώμα του ζώου έχει διαστάσεις που φτάνουν σε ύψος τα 4,5 μέτρα και σε μήκος τα 6,5 μέτρα.
Έτσι, οι επισκέπτες του Μουσείου έχουν τη δυνατότητα να δουν για πρώτη φορά παγκοσμίως πώς κατασκευάζεται και πώς πραγματικά έμοιαζε το μεγαλύτερο θηλαστικό που έζησε ποτέ πάνω στην Κρήτη, το Δεινοθήριο Γιγάντιο.
γ. Το "Ζωντανό Μουσείο".
δ. Τη Σεισμική Τράπεζα.
Μια διαδραστική σεισμική τράπεζα λειτουργεί πλέον στο Μουσείο προσφέροντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να νιώσουν σε απόλυτα ασφαλείς συνθήκες
πραγματικούς σεισμούς.
Η σεισμική τράπεζα είναι εγκαταστημένη στο επίπεδο -2 της έκθεσης και σε ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα όπου παρέχονται πληροφορίες για το φαινόμενο του σεισμού και τη σεισμικότητα της ανατολικής Μεσογείου. Κατάλληλα διαμορφωμένα προγράμματα σε συνεργασία με τον Ο.Α.Σ.Π., στην ελληνική και αγγλική γλώσσα, προσφέρουν τη δυνατότητα στους επισκέπτες να νιώσουν σεισμούς μέχρι και 6
Richter και παράλληλα να πληροφορηθούν για τους τρόπους προστασίας και τις ορθές πρακτικές αντιμετώπισής του.
Τα προγράμματα λειτουργούν ανά μισάωρο, ενώ από τον Οκτώβρη θα προσφέρονται ειδικά προγράμματα, ανά ηλικιακό επίπεδο για τα σχολεία.
ε. Τον «Ερευνότοπο– Σταύρος Νιάρχος» που είναι ένας χώρος 250m2, αφιερωμένος αποκλειστικά σε παιδιά ηλικίας έως 15 ετών, μοναδικός για την Ελλάδα. Αποτελεί μια μικρογραφία των διαφορετικών οικοσυστημάτων της Μεσογείου. Τα παιδιά εκεί θα έχουν την ευκαιρία, μέσα από μια σειρά δραστηριοτήτων να γνωρίσουν από κοντά τη φύση.
στ. Το χώρο των περιοδικών εκθέσεων όπου φιλοξενείται μία νέα περιοδική έκθεση με θέμα: «Φυτά και Πολιτισμός στην Ιστορία Ευρώπης». Η έκθεση αυτή, που προσεγγίζει τα φυτά με ένα νέο και μοναδικό τρόπο, έχει ήδη φιλοξενηθεί σε οκτώ ευρωπαϊκές χώρες και έχει ως στόχο της να αναδείξει τη σημασία των φυτών στη συγκρότηση μιας ευρωπαϊκής ταυτότητας.Τα εκθέματα καλύπτουν τη βοτανολογία, την αρχαιολογία, τη χρήση φυτών διαμέσου της ιστορίας καθώς και τις λαϊκές παραδόσεις από 11 ευρωπαϊκές χώρες, προσφέροντας παράλληλα μια σύντομη ματιά στην ευρωπαϊκή βοτανική ιστορία.
Η νέα περιοδική έκθεση θα φιλοξενείται στο Μουσείο από τον Ιούλιο 2009 μέχρι τον Ιούνιο του 2010.
ε. Την «Αίθουσα πολλαπλών χρήσεων». Πρόκειται για μία αίθουσα χωρητικότητας 100 ατόμων, η οποία έχει εξοπλισθεί με ψηφιακά μηχανήματα εικόνας και ήχου τελευταίας τεχνολογίας, όπου γίνονται επιλεγμένες προβολές.
Περίοδος Οκτώβριος - Δεκέμβριος 2008.
-Εκπαιδευτικά ντοκιμαντέρ για τη φύση.
-"Ταξίδι στη Μεσόγειο". Ένα multimedia show για τη μεσογειακή περιοχή. Παραγωγή: Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης.
ζ. Παράλληλα υπάρχει έκθεση απολιθωμάτων μεταξύ των οποίων δεσπόζει η
Παλαιοντολογική συλλογή του Γερμανού Καθηγητή Siegfried Ε. Kuss.
Ένα μεγάλο μέρος της συλλογής αυτής παρέμενε για χρόνια στις αποθήκες του
Κρατικού Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Καρλσρούης, Γερμανίας, απ’ όπου με συντονισμένες προσπάθειες του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, πρόσφατα επέστρεψε μόνιμα στο χώρο που ανήκει.
Η συλλογή αποτελείται από 8.200 δείγματα, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, απολιθωμένα οστά από την Κρήτη και άλλα νησιά του νοτίου Αιγαίου. Επίσης, στη συλλογή ανήκουν σημαντικός αριθμός δειγμάτων από νάνους ιπποπόταμους της Κύπρου (Phanourios minutus), καθώς επίσης και αρκετά οστά του ιδιόμορφου μυρηκαστικού Myotragus balearicus από τη Μαγιόρκα (Βαλεαρίδες).
Ιδιαίτερα σημαντικά είναι τα δείγματα Μειοκαινικής ηλικίας (15-10 εκατ. χρόνων) καθώς περιλαμβάνουν τα παλαιότερα χερσαία απολιθώματα της Κρήτης
(καμηλοπαρδάλεις, ρινόκεροι, χελώνες κ.ά.). Το Πλειστοκαινικό υλικό (των
τελευταίων 2 εκατ. χρόνων), που αποτελεί και την κύρια μάζα της συλλογής,
αποτελείται κυρίως από ενδημικές μορφές ελαφιών της Κρήτης (όπως τα ελάφια Candiacervus ropalophorus, Candiacervus cretensis κ.ά.) αλλά και υλικό από την Κάσο, Κάρπαθο, Ρόδο και Κύθηρα. Επίσης περιλαμβάνει ενδημικούς μικρόσωμους ελέφαντες (Elephas creutzburgi) και νάνους ιπποπόταμους (Hipppopotamus
creutzburgi) της Κρήτης, οστά από χελώνες (Testudo marginata cretensis) και
μια πληθώρα οστών πτηνών και μικρών θηλαστικών.
Στο Πωλητήριο του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης θα βρείτε ποιοτικά δώρα για σας και τα αγαπημένα σας πρόσωπα, όπως μοναδικά φωτογραφικά λευκώματα και αφίσες, γκραβούρες της Κρήτης και χειροποίητα κοσμήματα από υλικά της φύσης και ασήμι (σε αποκλειστική διάθεση).
Επίσης, για τους νεαρούς επισκέπτες του πωλητηρίου προσφέρονται πρωτότυπα και σε αποκλειστική διάθεση εκπαιδευτικά παιχνίδια, αφίσες, επιλεγμένα βιβλία για τη φύση και πολλά ακόμη.
Τέλος, διατίθενται ελληνικά και ξενόγλωσσα επιστημονικά βιβλία που καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των φυσικών επιστημών.
ΠΗΓΗ - ΜΟΥΣΕΙΟ ΦΥΣΙΚΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ
ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
