Η Καθαρή Δευτέρα ονομάστηκε έτσι, επειδή οι χριστιανοί «καθαρίζονταν»
σωματικά και πνευματικά. Η Καθαρά Δευτέρα παρουσιάζεται σαν προέκταση και κορύφωμα της αποκριάτικής περιόδου με βασικά στοιχεία τη σάτιρα ,την αθυροστομία και τα αλληλοπειράγματα που γίνονται για το «καλό». Επέρασε η αποκριά με λύρες, με παιχνίδια και μπήκε η Σαρακοστή μ’ελιές και με κρομμύδια.
Την Καθαρά Δευτέρα σταματάμε να τρώμε κρέας και αρχίζει η νηστεία
που θα κρατήσει 40 μέρες, όσες δηλαδή και οι μέρες νηστείας του Χριστού
στην έρημο.
Η λαγάνα που συνηθίζουμε να καταναλώνουμε τη μέρα αυτή, παραπέμπει
στα «άζυμα» της Παλαιάς Διαθήκης. Ταυτόχρονα ξεκινά και η πνευματική
κάθαρση, όλοι οι χριστιανοί παρακολουθούν τις λειτουργίες της Σαρακοστής.
Από παλιά η Καθαρή Δευτέρα, πέρασε στην συνείδηση του λαού, σαν μέρα
καθαρμού. Οι βυζαντινοί, την Καθαρή Δευτέρα την ονόμαζαν Απόθεση
-Από- δοση, και τελούσαν δρώμενα. Τραγουδούσαν σχετικά άσματα, από
τα οποία έχουν σωθεί μικρά μέρη μέχρι στις μέρες μας. «Ίδε το έαρ το καλόν
πάλιν επανατέλλει, φέρον υγείαν και χαρά και την ευημερίαν».
Το πέταγμα του αετού, είναι ένα έθιμο μεταγενέστερο.
Η Καθαρά Δευτέρα ταυτίζεται με τα Κούλουμα που είναι ομαδική έξοδος στην εξοχή με νηστήσιμα και θαλασσινά για διασκέδαση και φαγοπότι. Επειδή τα Κούλουμα γινόντουσαν αρχικά στην Αθήνα και μάλιστα στους Στύλους του Ολυμπίου Διός, γι’ αυτό λέγεται πως ετυμολογικά η λέξη Κούλουμα προέρχεται από τη λατινική λέξη columna, που σημαίνει κολόνα.
Την Καθαρή Δευτέρα, ο ουρανός, από άκρη σε άκρη στη Ελλάδα, γεμίζει
με πολύχρωμα «πουλιά», τους χαρταετούς. Οι χαρταετοί ήταν γνωστοί και στην αρχαία Ελλάδα. Κατά την επικρατούσα άποψη, οι χαρταετοί είναι επινόηση των Ανατολικών λαών. Στις μέρες μας η κατασκευή του χαρταετού είναι εύκολη υπόθεση και το πέταγμα του αετού είναι ένα όμορφο παιχνίδι, ένα γραφικό έθιμο για μικρούς και μεγάλους που διατηρείτε μέχρι σήμερα.
