Ο Πανασός (260 κάτοικοι το 2001) είναι χωριό και ομώνυμο Δημοτικό Διαμέρισμα της επαρχίας Καινούργιου του Δήμου Φαιστού του νομού Ηρακλείου σε υψόμετρο 450μ. και με 260 κατοίκους. Είναι κατάφυτο από ελαιώνες, αμπελώνες και οπωροφόρα δέντρα. Οι άνθρωποι ασχολούνται με την ελαιοκομία και με την αμπελοκαλλιέργεια. Στο χωριό παράγονται εξαιρετικής ποιότητας κεράσια Η απόστασή του από την πόλη του Ηρακλείου είναι 35 χιλιόμετρα.
Το χωριό εορτάζει στις 26 Ιουλίου, την ημέρα της Αγίας Παρασκευής και της Παναγίας, στις 8 Σεπτεμβρίου, όπως επίσης και την τελευταία Κυριακή του Μάη, οπότε και η εορτή των κερασιών. Οι ιεροί ναοί στο χωριό είναι αφιερωμένοι στον Άγιο Γεώργιο, στην Αγία Παρασκευή, στο Σωτήρα, στην Παναγία, στον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο και στον Άγιο Νεκτάριο. Το κύριο πρόβλημα που αντιμετωπίζει ο Πανασός τις δυο τελευταίες δεκαετίες είναι η μετεγκατάσταση των νέων στην πόλη, κυρίως του Ηρακλείου. Διαθέτει Δημοτικό σχολείο και νηπιαγωγείο. Εκκλησιαστικά αποτελεί μια ενορία, διατηρεί γεωργικό συνεταιρισμό και έχει δημιουργήσει Πολιτιστικό Σύλλογο (ιδρυθέντα το 1982).
Στα ανατολικά του χωριού βρίσκεται το σπήλαιο των Μποροθιανών, που δεν έχει αξιοποιηθεί ακόμα.
Το όνομα είναι προελληνικό και μπορεί να προέρχεται από αρχαία πόλη. με το ίδιο όνομα , η οποία δεν αναφέρεται από τους συγγραφείς. Στην περιοχή του χωριού στις θέσεις Λενικά και Λούτρα υπάρχουν λείψανα αρχαίων κτηρίων.
Για την ετυμολογία του τοπωνυμίου θρυλείται ότι προέρχεται από τους δύο νεαρούς άρχοντες της Κρήτης, με ονόματα Παν και Άσσος, οι οποίοι παρέμειναν φίλοι αν και αγάπησαν την ίδια γυναίκα
Σε απόσταση 500 μ. υπάρχει θειούχος πηγή, με την ονομασία Βρωμολίμνη, της οποίας το νερό διοχετευόταν στα παλιά τα χρόνια με υδραγωγείο. Σώζονται ίχνη από αυτό το υδραγωγείο, στη θέση Λούτρα, όπου υπήρχαν εγκαταστάσεις λουτρών.
Η πρώτη αναφορά γίνεται σε συμβολαιογραφικό έγγραφο του 1280 με το όνομα Panasso. Το 1583 αναφέρεται στη σχετική απογραφή ως Banasso, με 319 κατοίκους (Καστροφύλακας, Κ 103).
Οι κάτοικοι του χωριού έλαβαν μέρος ενεργά στην Κρητική Επανάσταση του 1866 και αγωνίστηκαν στην Εθνική Αντίσταση
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
