Ναΐμης ο Σητειακός
Στην ανατολική Κρήτη, συναντούμε «το Σητειακό, ξακουστό σε χώρα και χωριά ψηλόλιγνο Τούρκο λυράρη, το Ναΐμη».
Ο Ναΐμης ήταν Σητειακός αλλά έδρασε στο Μεγάλο Κάστρο (Ηράκλειο) γύρω στα 1900. Μαρτυρίες, που περισυνέλεξε ο Ν. Αγγελής από γέρους που τον θυμούνταν, τον περιγράφουν ως μεγάλο μουσικό.
Οι ομόθρησκοί του δεν συγχωρούσαν στο Ναΐμη το ότι έτρωγε χοίρο κι έπινε κρασί, μπροστά στον κόσμο αλλά όταν άκουγαν την «κοντυλιά» του, λύγιζαν και γονάτιζαν τα πόδια τους, γονάτιζε κι η καρδιά τους: «Χαλάλι σου μπρε Ναΐμη κι ο χοίρος και το κρασί. Αυτά γίνονται μέσα σου τραγούδι του κουζουλαμού».
Ο Ναΐμης δολοφονήθηκε από ομόθρησκούς του όταν, αφού είχε εκμυστηρευθεί στο γενναίο Ηρακλειώτη καφετζή Γιώργη Μπουκαβία «πως αγαπούσε τους Ρωμιούς πιο πολύ από τους Τούρκους, πως η γιαγιά του ήταν Χριστιανή και πως του έχει μιλήσει για το Χριστό και τους αγίους», έπαιξε δημόσια με τη λύρα του και τραγούδησε το γνωστό εμβατήριο «μαύρη είν’ η νύχτα στα βουνά» (που βασίζεται στο ποίημα «Ο Κλέφτης» του Αλέξανδρου Ρίζου Ραγκαβή), πράγμα που ταπείνωσε και εξόργισε τους ομόθρησκούς του. Λίγο καιρό αργότερα βρέθηκε πνιγμένος στο γιαλό της Τρυπητής.
