Με μια σεμνή και ουσιαστική εκδήλωση τίμησαν το βράδυ της Δευτέρας 17ης Οκτωβρίου την μνήμη του Νίκου Παναγιωτάκη η Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη και το Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.
Η 19η Διάλεξη αφιερωμένη στην μνήμη του σπουδαίου Ηρακλειώτη πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα «Μανώλης Καρέλλης» στην Ανδρόγεω και στον χαιρετισμό του ο Δήμαρχος Ηρακλείου κ. Βασίλης Λαμπρινός εξήρε την πολύπλευρη προσφορά του Νίκου Παναγιωτάκη στον τόπο μας: «Ο Νίκος Παναγιωτάκης αποτελεί πάντα μια μορφή που με το έργο της εξακολουθεί να φωτίζει το παρόν μας. Μια μοναδική παρουσία στον πολιτισμό της Κρήτης και γενικότερα της χώρας μας» τόνισε χαρακτηριστικά.
Κύριος ομιλητής της βραδιάς ήταν ο επίτιμος διδάκτορας του Πανεπιστημίου Κρήτης και διευθυντής των Πανεπιστημιακών Εκδόσεων Κρήτης κ. Στέφανος Τραχανάς, ο οποίος έδωσε μια πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη με θέμα: «Ανοικτά διαδικτυακά μαθήματα: η εκπαίδευση στο σταυροδρόμι».
Η διάλεξη έκλεισε με ένα εντυπωσιακό στοιχείο και μια διαπίστωση: Η Ελλάδα είναι πρώτη χώρα στον αριθμό διαδικτυακών φοιτητών στα μαθήματα μέσω ίντερνετ του Χάρβαρντ, τηρουμένων των πληθυσμιακών αναλογιών, δηλαδή με κριτήριο τον αριθμό εγγραφέντων φοιτητών ανά εκατομμύριο κατοίκων της χώρας προέλευσης. Και όχι μόνον αυτό. Είναι επίσης η χώρα με το υψηλότερο στον κόσμο ποσοστό επιτυχούς ολοκλήρωσης μαθημάτων, με 13,6% των εγγραφομένων στα μαθήματα, να κατορθώνουν να τα ολοκληρώνουν και να παίρνουν βεβαίωση επιτυχούς παρακολούθησης, ενώ ο διεθνής μέσος όρος είναι μόλις 4,3%! Με βάση –και- αυτά τα στατιστικά, ο κ. Τραχανάς κατέληξε στο συμπέρασμα ότι τελικά η Ελλάδα είναι μια χώρα που αξίζει περισσότερα από όσα νομίζουμε.
Τον ομιλητή παρουσίασε ο Πρόεδρος του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Αλέξης Καλοκαιρινός, ενώ για τον Νίκο Παναγιωτάκη μίλησαν επίσης ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Οδυσσέας Ζώρας και ο καθηγητής Βυζαντινών και Νεοελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Κρήτης κ. Στέφανος Κακλαμάνης. Στο τέλος της εκδήλωσης η Αντιδήμαρχος Πολιτισμού κ. Αριστέα Πλεύρη προσέφερε σε όλους τους ομιλητές αναμνηστικά δώρα εκ μέρους του Δήμου Ηρακλείου.
Ο χαιρετισμός του Δημάρχου Ηρακλείου κ. Βασίλη Λαμπρινού
«Ο Νικόλαος Παναγιωτάκης, υπήρξε μια απαράμιλλη προσωπικότητα του τόπου μας. Με το πολύπτυχο έργο του, την γόνιμη παρουσία του στον επιστημονικό και εκπαιδευτικό χώρο, με τον αδιάλειπτο ερευνητικό ζήλο του, προσδιόρισε καθοριστικά πεδία γνώσεως του Βυζαντινού και Μεταβυζαντινού Ελληνισμού, και του πολιτισμού της Κρήτης κατά την περίοδο της Βενετοκρατίας.
Η ετήσια επέτειος ομιλιών στη μνήμη του Παναγιωτάκη, δίδει, για 19η φορά, την δυνατότητα να σταθούμε ξανά στην πνευματική του δράση, στις επιστημονικές του ικανότητες, και στην αίσθηση της ιστορικής πραγματικότητας που τον διέκρινε, έτσι έχουμε και πάλι σήμερα μια ευκαιρία να αποτιμήσουμε την πορεία του και την παραδειγματική προσφορά του στην κοινωνία μας: με έργα υψηλού επιπέδου.
Ξεκινώντας τη φιλολογική του διαδρομή το 1960, με τη διδακτορική διατριβή: «Θεοδόσιος ο Διάκονος και το ποίημα αυτού "Άλωσις της Κρήτης"», και κατόπιν με την προετοιμασία της κριτικής εκδόσεως του βυζαντινού ιστορικού τού 10ου αιώνα, Λέοντος Διακόνου, ο Παναγιωτάκης θα συνεχίσει με ολοένα μεγαλύτερη ένταση το δημιουργικό του έργο, ενώ οι περιοχές των αναζητήσεων και των ερευνών του διευρύνονταν συνεχώς τα επόμενα χρόνια. Μέγιστη ήταν η συμβολή του στην προώθηση των ερευνών στα Αρχεία της Βενετίας, και μοναδικής εμβέλειας η πανεπιστημιακή διδασκαλία του (με γνώμονα πάντα την ανάδειξη νέων πολυμερώς κατηρτισμένων επιστημόνων).
Μέλος της πνευματικής ομάδας που ελάμπρυνε μεταπολεμικά το Ηράκλειο (ανάμεσά τους: οι Νικόλαος Πλάτωνας, Στυλιανός Αλεξίου, Νικόλαος Σταυρινίδης, Στέργιος Σπανάκης, Μενέλαος Παρλαμάς, Ανδρέας Καλοκαιρινός, Θεοχάρης Δετοράκης, Γρηγόρης Σηφάκης, Νίκος Γιανναδάκης, Μιχάλης Κοπιδάκης), με έμπρακτη αγάπη προς στον γενέθλιο τόπο και την μακραίωνη ιστορική και πολιτιστική του πορεία, ο Παναγιωτάκης θα επιλέξει να φωτίσει συνολικά την περίοδο της Κρητικής Αναγέννησης. Όχι μόνο στον τομέα των Γραμμάτων, αλλά και του Θεάτρου, της Ζωγραφικής, της Μουσικής, καθώς και των κοινωνικών δομών της εποχής.
Μεγάλης σημασίας για την σύγχρονη ιστορία της Τέχνης, υπήρξαν οι έρευνες του για τον κορυφαίο ζωγράφο του τόπου μας, τον Δομήνικο Θεοτοκόπουλο, προσφέροντάς μας οριστικά και αδιάσειστα τεκμήρια για την καταγωγή του από την πόλη μας, για την καλλιτεχνική του συγκρότηση, όπως και για το κύρος που είχε αποκτήσει πριν ακόμη αναχωρήσει από τον Χάνδακα για τη Βενετία.
Στην ερευνητική προσπάθεια του Παναγιωτάκη, ως Διευθυντή του «Ελληνικού Ινστιτούτου Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Σπουδών της Βενετίας», οφείλουμε και την ανεύρεση τού Κρητικού συνθέτη τού 16ου αιώνα Φραγκίσκου Λεονταρίτη, με την ανακάλυψη κοσμικών και θρησκευτικών έργων του, τα οποία μεταθέτουν την
ανάδυση της νεοελληνικής παρουσίας στην έντεχνη μουσική τουλάχιστον κατά τρεις αιώνες παλαιότερα, απ’ ό,τι έως τότε ήταν γνωστό.
Ανεκτίμητη επίσης ήταν η συνεισφορά του, τόσο στο συγγραφικό πεδίο όσο και κατά τον συντονισμό των συνεργατών, στο σπουδαίο δίτομο έργο: «Κρήτη, Ιστορία και Πολιτισμός», της Βικελαίας Βιβλιοθήκης και της Ενώσεως Δήμων και Κοινοτήτων Κρήτης.
Τα κυριότερα επιτεύγματά του Παναγιωτάκη, στη μελέτη της Κρητικής Αναγέννησης, στα πεδία Θεάτρου, Λογοτεχνίας και κοινωνικής συγκρότησης, συγκεντρώθηκαν σε δυο πολυσέλιδους τόμους υπό τους τίτλους: «Κρητικό Θέατρο» και «Κρητική Αναγέννηση», που εξεδόθησαν μετά τον θάνατό του. Επίσης ιδιαίτερης σημασίας δημιουργίες είναι και οι μεταφράσεις του των έργων του Σαίξπηρ: «Τρικυμία» και «Τρωίλος και Χρησηΐδα».
Ο Νίκος Παναγιωτάκης αποτελεί πάντα μια μορφή που με το έργο της εξακολουθεί να φωτίζει το παρόν μας. Μια μοναδική παρουσία στον πολιτισμό της Κρήτης και γενικότερα της χώρας μας».
