Η κατοικία του Τζον Κράξτον στην Κρήτη, μάρτυρας των άρρηκτων δεσμών που είχε αναπτύξει ο σημαντικός Βρετανός ζωγράφος με την Ελλάδα, χαρακτηρίστηκε ομόφωνα μνημείο από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων.
Το κτίσμα βρίσκεται στο χωριό Σούρη, στον Αποκόρωνα Χανίων, σε απόσταση 21 χιλιομέτρων από την πόλη των Χανίων. Αναπτύσσεται στην πλαγιά ενός λόφου με πλούσια φυσική βλάστηση. Η κατοικία του είναι ένα λιθόκτιστο κτίριο λαϊκής αρχιτεκτονικής που αποτελείται από ένα κεντρικό διώροφο κτίριο με δύο ισόγειες πτέρυγες εκατέρωθέν του. Η κατάσταση διατήρησης του κτιρίου είναι πολύ καλή, αν και είναι εγκαταλελειμμένο και μη συντηρημένο.
Ο νεορομαντικός ζωγράφος Τζον Κράξτον (1922-2009) επισκέφθηκε για πρώτη φορά την Κρήτη από το 1946 ως το 1966 και μετακόμισε μόνιμα στα Χανιά το 1970. Αγάπησε πολύ την Κρήτη και έγινε μάλιστα επίτιμος Βρετανός πρόξενος.
Διοργάνωσε εκθέσεις ζωγραφικής στην Αγγλία και την Ελλάδα και ανέλαβε το σχεδιασμό σκηνικών και κοστουμιών σε διάφορες παραγωγές θεάτρου, μπαλέτου και όπερας. Επηρεάστηκε ιδιαίτερα από τα ελληνικά τοπία, με κορυφαίο σταθμό στην καριέρα του τα σκηνικά για το μπαλέτο «Δάφνις και Χλόη» με τη Μάργκοτ Φοντέιν το 1951, όπου δημιούργησε ένα σύμπλεγμα από ελαιόδεντρα, συκιές και άλλα στοιχεία της ελληνικής φύσης.
Σήμερα η κατοικία του Τζον Κράξτον είναι καταγεγραμμένη ως ιδιοκτησία της Αστικής Εταιρείας «Πινακοθήκη και Εργαστήρι Καλών Τεχνών Τζον Κράξτον» με έδρα την Αθήνα. Ωστόσο, η Διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεωτέρων και Σύγχρονων Μνημείων δεν κατάφερε να έρθει σε επικοινωνία με την εταιρεία ενόψει του χαρακτηρισμού.
Το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων γνωμοδότησε στην πρόσφατη συνεδρίασή του υπέρ του χαρακτηρισμού του κτιρίου ως μνημείου διότι αποτελεί ενδιαφέρον δείγμα της λαϊκής αρχιτεκτονικής και λόγω της ιστορικής του σημασίας ως κατοικία του Τζον Κράξτον.
Μαρία Κουζινοπούλου
ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
