Η ΑΡΧΑΙΑ ΠΟΛΗ ΚΟΜΜΟΣ

Η μινωική πόλη Κομμός ήταν το λιμάνι της Φαιστού από το 1650 ως το 1250 π.Χ. περίπου.

Τον 19ο αιώνα, σε μια έκρηξη φαντασίας και ρομαντισμού, ο Ιταλός αρχαιολόγος Taramelli είχε συνδέσει το λιμάνι του Κομμού με την περιοχή που προσάραξε με το πλοίο του ο Βασιλιάς Μενέλαος της Σπάρτης, όταν επέστρεφε από την Τροία μετά το τέλος του Τρωικού πολέμου. Στο πολύνεκρο ατύχημα αυτό αναφέρεται και οΟμηρος.

Σήμερα έχει ανασκαφεί τμήμα της αρχαίας πόλης. Ο αρχαιολογικός χώρος στον Κομμό δεν είναι επισκέψιμος, αλλά μπορεί κανείς να δει ένα μέρος του καθώς περνά από το πλάι του περιφραγμένου χώρου για να προσεγγίσει την παραλία, ή και από ψηλά, σταματώντας στη διασταύρωση μετά τα Πιτσίδια και πριν κατηφορίσει προς την παραλία του Κομμού.

Οι ανασκαφές στον Κομμό

Η πρώτη αναφορά στη σχέση που είχε ο Κομμός με τη Φαιστό έγινε από τον Σερ Άρθουρ Έβανς, ωστόσο οι ανασκαφές στον Κομμό ξεκίνησαν πολύ αργότερα, το 1976 από μια ομάδα αρχαιολόγων από τον Καναδά.

Σήμερα, υπεύθυνος των ανασκαφών στον Κομμό είναι ο καθηγητής Joseph Shaw του Πανεπιστημίου του Τορόντο. Ο αρχαιολογικός χώρος του Κομμού τοποθετείται από τον καθηγητή Show σε ένα ιστορικό μινωικό τρίγωνο που σχηματίζουν ο Κομμός με τη Φαιστό και την Αγία Τριάδα.

Η μεγαλύτερη ανάπτυξη της πόλης παρατηρείται στην μέση και ύστερη Μινωική περίοδο, ωστόσο ο αρχαίος Κομμός συνέχισε να κατοικείται μέχρι τα Ρωμαικά χρόνια.

Οι ανακαλύψεις στην περιοχή του Κομμού περιλαμβάνουν τον μινωικό λιμενικό οικισμό και πολλά διαδοχικά κτίρια δημοσίου χαρακτήρα, που πιθανότατα να ήταν αποθήκες ή νεώρια, και χρησίμευαν για τη φύλαξη και προστασία των πλοίων της Φαιστού.

Τα ανακτορικά κτίρια που ανακαλύφθηκαν στον Κομμό χρονολογούνται στην τελική ανακτορική περίοδο από το 1450πΧ ως το 1300πΧ και την μετανακτορική περίοδο, το 1300-1200πΧ.

Το πολύ ενδιαφέρον σύμπλεγμα που ανακαλύφθηκε στην πόλη αποτελείται μεταξύ άλλων από ένα ναό, πρυτανείο, ένα αμφιθεατρικό κτίσμα και μια αυλή με τέσσερεις τετράγωνους βωμούς.

Το 1100 π.Χ. ιδρύθηκε στον Κομμό, κατά τα ευρήματα, ένα ιερό το οποίο παρέμεινε σε πλήρη λειτουργία μέχρι το τέλος της ελληνιστικής περιόδου. Κάτω από το ιερό ανακαλύφθηκαν οι στοές που χρονολογούνται στη μετα-ανακτορική εποχή και προφανώς αποτελούσαν αποθήκες.

Αρχαία πιεστήρια ελιάς στον Κομμό

Μέσα στο λιμενικό οικισμό βρέθηκαν πολύ καλά διατηρημένα κτίρια που φανερώνουν την αναπτυγμένηκαλλιέργεια της ελιάς κατά τα μινωικά χρόνια. Εδώ βρέθηκαν πέτρες ελαιοπιεστηρίων καθώς και πλήθος εξαρτημάτων και εργαλείων, όπως διαχωριστήρες, αντίβαρα, γούρνες και αγγεία που σχετίζονταν με την αποθήκευση του παραγόμενου λαδιού.

Οι εγκαταστάσεις του ελαιοπιεστηρίου φανερώνουν ότι οι Μινωίτες είχαν χτίσει εξέδρες πάνω στις οποίες ήταν στερεωμένη η κάτω πέτρα του πιεστήριου. Πάνω στην πέτρα έμπαινε η ζύμη ελιάς που παραγόταν από τη θραύση των καρπών της ελιάς και συμπιεζόταν από πέτρινα βαρίδια, που επίσης βρέθηκαν στις ανασκαφές.

Τα περισσότερα ευρήματα της ελαιοκομικής παραγωγής στον Κομμό, καθώς και πολλά πέτρινα, πήλινα και μεταλλικά αντικείμενα φυλάσσονται σήμερα στο μουσείο Ηρακλείου.

Η καταστροφή του Κομμού

Δυστυχώς ο Κομμός πλήγηκε από εκτεταμένη καταστροφή πριν πολλούς αιώνες. Τα δημόσια κτίρια και οι κατοικίες της πόλης φαίνεται ότι καταστράφηκαν από σεισμό, και ξαναοικοδομήθηκαν αργότερα από την αρχή.

Χαρακτηριστικό ωστόσο είναι ότι ο οικισμός οικοδομήθηκε εξαρχής σε επίπεδα, όπως φανερώνουν οι υπόγειοι, ημιυπόγειοι και υπερυψωμένοι χώροι που ανακαλύφθηκαν.