Όπως
όλα τα χωριά του Λασιθίου, έτσι και ο Άγιος Γεώργιος συνοικίστηκε από
τους πρώτους καλλιεργητές, οι οποίοι ενοικίαζαν τα χωράφια του κάμπου
που ανήκαν στη Βενετική διοίκηση από το 1463 κι έπειτα, οπότε αποφάσισε η
Βενετία να καλλιεργηθεί και πάλι το Λασίθι για λογαριασμό της. Οι
ενοικιαστές έκτιζαν πρόχειρα σπίτια (μόνιμα δεν επιτρέπονταν) σε μικρούς
οικισμούς, που αναφέρονται από τότε μετόχια και στα οποία έμεναν την
περίοδο της σποράς και του θερισμού.
Το
χωριό του Αγίου Γεωργίου είναι από τα λίγα χωριά που το όνομα του δεν
προήλθε από το όνομα του οικιστή του. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι
ουσιαστικά πρόκειται για μια ένωση μικρών οικισμών (Πλαθιανώ, μετόχι
Αυγουστή) που βρίσκονταν κοντά στον αρχικό οικισμό του Αγίου Γεωργίου.
Το όνομα του χωριού οφείλεται στην εκκλησία του. Δεν αναφέρεται το 1583
από τον Ιστορικό Καστροφύλακα. Πρώτη φορά έχουμε αναφορά στην έκθεση
Βασιλικάτα ως San Zorzi το 1630 με 10 σπίτια. Συνεπώς, πρέπει να
ιδρύθηκε μεταξύ των ετών 1583 και 1630.
Στην
τούρκικη απογραφή του 1671 αναφέρεται ως Aya Yorgi με 55 οικογένειες,
το δεύτερο χωριό σε πληθυσμό μετά το Τζερμιάδω (112 οικογένειες), (Βλ.
Ν. Σταυρινίδης, Μεταφράσεις, Β', σ. 136). Το 1834 αναφέρεται ως Haghio
Ghiorgi και μαζί με το Platiano - Kudhumalia, Avracodi είχαν 100
χριστιανικές οικογένειες. (Βλ. Pashley, Travels in Crete, II, 321). To
1881 αναφέρεται ότι βρίσκεται στο δήμο Ψυχρού με 382 Χριστιανούς
κατοίκους. και 2 Τούρκους (προφανώς εισπράκτορες των φόρων, διότι
Τούρκοι δεν κατοίκησαν ποτέ στο Λασίθι). Το 1900 είναι στο δήμο Ψυχρού
με 357 κατοίκους, ενώ το Ψυχρό είχε 363. Το 1928 αποτελεί δική του
κοινότητα με 316 κατοίκους, το 1940 με 720, το 1951 με 1312, το 1961 με
1246, το 1971 με 943, το 1981 με 1030, το 1991 με 1294 και τέλος το 2001
είχε 541 μονίμους κατοίκους.
Το
Πλαθιανώ αποτελούσε ένα οικισμό της κοινότητας του Αγ. Γεωργίου με 566
κατοίκους το 1940. Το όνομα του οφείλεται στον οικιστή του, ο οποίος
λεγόταν Πλαϊντένος (Plaideno), (Καστροφύλακας Κ37). Το 1630 στον
κατάλογο των οικισμών (μετόχια) της επαρχίας Λασιθίου αναφέρεται
(λανθασμένα) ως Ocra ό Plaidano (= Όχρα ή Πλαθιανώ) με 6 σπίτια και ο
Άγιος Γεώργιος (S. Zorzi) με 12 (Βλ. Μνημεία Κρητικής Ιστορίας V,
σ.29,30). Στην τούρκικη απογραφή του 1671 δεν αναφέρεται. Στην
αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται ως Platiano Haghio Gheorgio με
100 χριστιανικές οικογένειες (Pashley, Travels in Crete, II, 321). Και ο
Χουρμούζης το αναφέρει ως Πλαθιανώ το 1842 (Κρητικά, σ.49). Στην
απογραφή του 1881 αναφέρεται ως Πλαθιανώ στο δήμο Ψυχρού με 285
κατοίκους. Το 1900 γράφεται Πλαθιανών και βρίσκεται στον ίδιο δήμο με
263 κατοίκους, το 1920 το Πλαθιανώ είναι έδρα ομώνυμου αγροτικού δήμου
με 276 κατοίκους, το 1928 αναφέρεται στην κοινότητα Αγ. Γεωργίου με 490
κατοίκους και το 1940 το Πλαθιανώ έχει 566 κατοίκους. Το 1951 ο οικισμός
συγχωνεύεται με την κοινότητα Αγ. Γεωργίου, της οποίας ο πληθυσμός
αναφέρεται διπλασιασμένος, δηλαδή φτάνει τους 1312 κατοίκους (Αγ.
Γεώργιος 572 + Πλαθιανώ 566 + πληθυσμιακή αύξηση αμφοτέρων 179 = 1312).
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
