"ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΔΕΚΑ ΜΑΡΤΥΡΕΣ " 23 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ

Το χωριό Άγιοι Δέκα οφείλει το όνομά του στους δέκα Κρητικούς χριστιανούς, που μαρτύρησαν εκεί κατά τη διάρκεια των διωγμών που πραγματοποίησε ο Δέκιος το 250 μ.Χ. Στο σημείο όπου μαρτύρησαν, στη θέση "Ἀλώνιον", βρίσκεται σήμερα η κεντρική εκκλησία του χωριού η οποία κτίστηκε τον 12ο αιώνα. Λίγα μέτρα πιο πέρα,στο σημείο όπου ετάφησαν υπάρχουν σήμερα οι τάφοι των Αγίων Δέκα και ο ναός της Αγίας Λίμνης.Οι Άγιοι Δέκα ήταν αλφαβητικά οι: Αγαθόπους, Βασιλείδης, Γελάσιος, Ευάρεστος, Ευνικιανός, Εύπορος, Ζωτικός, Θεόδουλος, Πόμπιος και Σατουρνίνος. Το μάρμαρο που γονάτισαν οι Άγιοι Δέκα για να αποκεφαλιστούν, φυλάσσεται σε ειδική προθήκη στο Μητροπολιτικό Ναό του χωριού. Πάνω στο μάρμαρο είναι αποτυπωμένες οι γονατιές όλων των Αγίων. Το χωριό πανηγυρίζει στις 23 Δεκεμβρίου. Κατα την ημέρα αυτή κάθε χρόνο τελείται πολυαρχιερατική Θεία Λειτουργία με την παρουσία Μητροπολιτών από όλη την Κρήτη και ιερέων της γύρω περιοχής

Oἱ Ἅγιοι Δέκα Μάρτυρες, ἱ. εἰκόνα τοῦ Ἱ. Ἐνοριακοῦ Ναοῦ Ἁγ. Δέκα τῆς ὁμώνυμης Κώμης, ἔργο Κων. Πετράκη 1851.

Στό πίσω μέρος τῆς εἰκόνας ὑπάρχει σημείωση ὁ ὁποία λέει γιά τή θαυματουργό αὐτή εἰκόνα ὅτι τήν ἡμέρα τοῦ Πάσχα 1μ.μ. τοῦ ἔτους 1986, διασώθηκε θαυμαστῶς ἀπό πυρκαϊά. (Ἀπό τό βιβλίο «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 μ. Χ.» τοῦ Χρυσοστόμου Παπαδάκη, Ἀρχιμ. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, Πρωτοσυγκέλλου Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας.)

Τό μαρτύριο τῶν Ἁγ. Δέκα.  Ἀπό τό μηνολόγιο τοῦ Αὐτοκράτορα Bασιλείου Β’10ου αἰ. (Vat. gr. 1613)

    Χειρόγραφο μέ τό μαρτύριο τῶν Ἁγ. Δέκα, τῆς Ἱ. Μονῆς Μεγίστης Λαύρας Ἁγ. Ὄρους. 11ου αἰ. (Δ51 427)

Oἱ Ἅγιοι Δέκα. Τοιχογραφία Καθολικοῦ Ἱ. Μονῆς Βροντησίου (14ος αἰ.)

    Χειρόγραφο μέ τό μαρτύριο τῶν Ἁγ. Δέκα, τῆς Ἱ. Μονῆς Μεγίστης Λαύρας Ἁγ. Ὄρους. 11ου αἰ. (Δ51 427)

Ἱ. Εἰκόνα τῶν Ἁγ. Δέκα. Ἔργο Μιχ. Πολυχρονίου τοῦ Κρητός 1854, δέηση Ἀρχιμ. Ἀβραμίου,  Προηγουμένου Ἱ. Μονῆς Ἀπεζανῶν.

Ι. Ναός Αγ. Δέκα

Η ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΩΝ ΑΓ. ΔΕΚΑ

Ἅγ. Παῦλος, Ἐπίσκοπος Γορτύνης, ὁ ὁποῖος ἐτέλεσε τήν ἀνακομιδή τῶν ἱ. Λειψάνων τῶν Ἁγ. Δέκα, τό 312 μ.Χ., ἔργο τοῦ κ. Στεφάνου Ἀλπαντάκη

Ἀπό τό βιβλίο: «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 μ. Χ.» σελ. 282, τοῦ Χρυσοστόμου Παπαδάκη, Ἀρχιμ. τοῦ Οἰκουμενικοῦ Θρόνου, Πρωτοσυγκέλλου Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας.

«Σύμφωνα, λοιπόν, μέ τίς πληροφορίες τῆς «Ἀφηγήσεως» τοῦ «Μαρτυρίου» ὁ Ἅγιος Παῦλος Ἐπίσκοπος Γορτύνης ἀμέσως μετά τή λήξη τῶν διωγμῶν καί ἀφοῦ εἶχαν περάσει 60 χρόνια ἀπό τό μαρτύριο τῶν Ἁγίων, μετέβη τό ἔτος 312 μ.Χ. στήν πρωτεύουσα τοῦ Ρωμαϊκοῦ κράτους τή Ρώμη, προκειμένου νά ζητήσει τήν ἄδεια ἀπό τό Μέγα Κωνσταντίνο γιά νά προβεῖ τήν ἀνακομιδή τῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Δέκα. Ὅταν ἐπέστρεψε στήν Κρήτη, ἐνήργησε ἀμέσως τά τῆς ἀνακομιδῆς, πηγαίνοντας στήν περιοχή πού εἶχαν ταφεῖ οἱ Ἅγιοι καί ἡ ὁποία ὀνομαζόταν «Ἀλώνιο» μαζί μέ πλῆθος εὐσεβῶν ἀνδρῶν χριστιανῶν, πολλοί ἀπό τούς ὁποίους εἶχαν παρευρεθεῖ τό 250 μ.Χ. στό μαρτύριο τῶν Ἁγίων. Προφανῶς οἱ ἄνθρωποι αὐτοί θά ἦταν ἤδη μεγάλης ἡλικίας, ἐφόσον ἤδη εἶχαν περάσει 60 χρόνια ἀπό αὐτό. Μερικῶν ἀπό αὐτῶν τῶν ἀνδρῶν τά ὀνόματα, ὁ ἄγνωστος συγγραφέας τοῦ «Μαρτυρίου» ἀναφέρει ὅτι ἔχουν γραφεῖ στούς οὐρανούς καί ἀναφέρονταν κατά τήν ἑορτή τῶν Ἁγίων. Προφανῶς ἐπρόκειτο περί πολύ εὐσεβῶν ἀνθρώπων, τῶν ὁποίων τά ὀνόματα σωζόταν μέχρι τά μέσα τοῦ 6ου αἰώνα, ὁπότε καί ἐγράφη τό σχετικό Μαρτύριο, δηλαδή 200 χρόνια μετά τήν ἀνακομιδή, καί τά ὁποῖα μνημονεύονταν τήν ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τῶν Ἁγίων. Δυστυχως σήμερα δέν σώζονται τά ὀνόματα αὐτά.

Κατά τήν ἀνακομιδή τῶν λειψάνων ὁ Ἐπίσκοπος Γορτύνης Ἅγιος Παῦλος βρῆκε ἄφθαρτα τά λείψανα τῶν Ἁγίων Δέκα Μαρτύρων «ὡς ἐν δρόσῳ τά σώματα τῶν ἁγίων μαρτύρων, ἀλώβητα δέ καί ἀκέραια προστάγματι Θεοῦ φυλαχθέντα». Κατόπιν τά μετέφερε στό κοιμητήριο τῆς πόλεως, δηλαδή τῆς Γόρτυνας, τό ὁποῖο βρισκόταν κοντά στήν περιοχή «Ἁλώνιο», ὅπου εἶχαν ταφεῖ οἱ Ἅγιοι. Ὁ ἄγνωστος συγγραφέας τοῦ «Μαρτυρίου» ἀναφέρει ὅτι μέχρι τήν ἐποχή του, δηλαδή τά μέσα περίπου τοῦ 6ου αἰώνα, ἑορταζόταν μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα ἡ μνήμη τῶν Ἁγίων Δέκα, ὄχι μόνο στόν τόπο τοῦ μαρτυρίου τους, ἀλλά καί σέ κάθε ἐπαρχία τῆς Κρήτης.»

http://el.wikipedia.org/

http://www.imga.gr/