... ΤΟΥ ΑΝΤΩΝΗ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗ - ΕΝΑ ΚΡΑΣΙ ΚΑΙ ΔΥΟ ΚΟΥΒΕΝΤΕΣ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΡΟΥΣΣΕΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΚΗ

Το Σάββατο 21 Ιουνίου 2 καλοί φίλοι και συγγενείς του Ρουσσέτου Παναγιωτάκη με κάλεσαν στο σπίτι του στην Κερά Πεδιάδος.

΄'Ηταν η πρώτη φορά που πήγα στο σπίτι του αν και στην κάτω Κερά είχα ξαναπάει.

Χτισμένο σε ένα καταπράσινο τοπίο, το σπίτι του Ρουσσέτου το αγκαλιάζει η πλαγιά ενός λόφου και ο ορίζοντας της πεδιάδας.

Τον Ρουσσέτο Παναγιωτάκη τον γνώρισα πρίν απο χρόνια μαζί με τον Μανόλη Ρασούλη στο Ράδιο Κρήτη σε ένα κύκλο εκπομπών που ηχογραφούσε ο αείμνηστος Μανόλης Ρασούλης.

Τον θεωρούσα πάντα φιλοσοφημένο Άνθρωπο , ανήσυχο, αλλά και εκνευριστικά ήρεμο.

Ο Ρουσσέτος εχει συλλέξει εμπειρίες από την ενασχόληση με διάφορες μορφές τέχνης. έχει δώσει την ψυχή του για το θέατρο, τις γραφικές τέχνες, που υπήρξε πρωτομάστορας της ελληνικής τηλεόρασης και σήμερα έχει απομακρυνθεί από όλους και όλα για να αφιερωθεί στη μεγαλύτερη του αγάπη, τη ζωγραφική.

Λιγομίλητο τον είχα αποτυπώσει στην μνήμη μου, δύσκολο να τον πλησιάσεις, αλλά έπεσα έξω !!!

Μας υποδέχτηκε με χαμόγελο σαν γνήσιος πρόγονος των ηρώων του, μας επίτρεψε αμέσως να κινούμαστε ελέυθερα στον χώρο του αλλά με τον δικό του τρόπο μας έδειχνε και μας μάθαινε ποιός είναι, και που είναι ο καθένας μας, στον χώρο... στον οποιοδήποτε χώρο.

Παρέα με τα δύο του εγγόνια απο τον μικρό του γιό, Παναγιιώτη που πριν απο χρόνια υπήρξαμε συνάδελφοι στο ΡΑΔΙΟ ΚΡΗΤΗ και με την γυναίκα του Ανδριάνα  τον συναντήσαμε μέσα στο πράσινο κήπο του.

Κάθε γωνιά του χώρου του έχει και μια μικρή στιγμή, μια μικρή ανάμνηση.

Παγκάκια, κούνιες, παλιά παιδικά μηχανάκια - ποδήλατα, Αυτοσχέδιες κατασκευές που με τρόπο και την ματιά του Ρουσσέτου αποκτούν χρήση.

Στον χώρο που θεωρεί καταφύγιο και εργαλείο της δουλείας του, στο Ατελιέ του ήταν το πρώτο σημείο ξενάγησης και απλόχερης διήγησης, μια πέτρινη οικία με μια τεράστια καμάρα να χωρίζει τον χώρο διακριτικά στα δύο, πίνακες κρεμασμένοι στους τοίχους, αλλά και στιβαγμένοι ο ένας δίπλα στον άλλο, πινέλα, χρώματα, συλλεκτικά αντικείμενα, μπαστούνες και ένα καζάνι της ρακής που την τιμήσαμε δεόντως πιο βράδυ.

Κάθε ζωγραφιά, κάθε έργο, κάθε αποτύπωση, κάθε εικόνα, κάθε πίνακας του Ρουσσέτου ,κρύβει περισσότερα λόγια απο τις πινελιές του.

Πίνακες που διδάσκουν, έργα που δηλώνουν την ψυχική κατάσταση του καλλιτέχνη, αφορμές και κεντρίσματα που αποτυπώνονται σε ένα σκέτο χαρτί που παίρνει ήχους και μιλιά, φτάνει να έχεις ανοιχτά αυτιά να ακούσεις τι βλέπεις.

Μηνύματα, επηρεασμένη όμως πάντα από το μινωικό πολιτισμό. Μπορεί να μη λέει τίποτα αυτό σαν εικόνα αλλά όμως η βάση του υπάρχει πάντα από κάτι, είναι μέσα στη φιλοσοφία και το πνεύμα της κρητικής διοίκησης των πρώτων χρόνων.

Παραμείναμε αρκετή ώρα στον χώρο εργασίας του Ρουσσέτου Πναγιωτάκη, πολλά πράγματα μας έκαναν εντύπωση και απο αυτά που μας είπε αλλά και απο αυτά που είδαμε, ξεχωρίζω οπτικά την φωτογραφική μηχανή που κοσμεί το ατελιά του η οποία όπως μας είπε ο Ρουσσέτος ήταν του Τουρκοκρητικού φωτογράφου ΜΠΕΧΑΕΝΤΙΝ

Η ΛΥΡΑ ΠΟΥ ΔΙΑΚΡΙΝΕΤΑΙ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΔΟΘΗΚΕ ΔΩΡΟ ΑΠΟ ΕΝΑ ΦΙΛΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ, ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ 1920

Μια καινούργια δουλεία ετοιμάζει αυτο τον καιρό ο Ρουσσέτος, ένα πίνακα που λύνει και καθορίζει πράγματα , , ένα έργο τόσο ζωντανό που σε συνδιασμό με την εξήγηση του σε συγκλονίζει.

Τον φωτογραφίσαμε αλλά σεβόμαστε την παράκληση του καλλιτέχνη να μην την δημοσιεύσουμε ακόμα.

Στην συνέχεια της επίσκεψης μας και φεύγοντας απο το Ατελιέ  οδηγηθήκαμε στο προσωπικό πλέον καφενείο του Ρουσσέτου, που εγώ θα το προσδιόριζα λαογραφικό μουσείο.

Στο πατάρι του συγκεκριμένου χώρου βρίσκεται ένας οντάς όπου όπως μας είπε ο Ρουσσέτος Παναγιωτάκης , εδώ έμενε όποτε ερχόταν στην Κερά ο Μανόλης Ρασούλης.

Μεγάλο κεφάλαιο στην ζωή του ο Ρασούλης, φίλος, αλλά και μικρός αδερφός του ήταν μας είπε, ένα μικρό παιδί που ξαφνικά χανόταν και τον χάναμε.

Εδω στην Κερά έγραψε πολλά βιβλία του, εδώ χαλάρωνε, εδώ κάναμε παρέες.

Ο Ρουσσέτος Παναγιωτάκης και η γυναίκα του Ανδριάνα, σύμμαχος του, συνοδοιπόρος του,  σύντροφος του, μητέρα των παιδιών του, πάντα δίπλα του να στήρίζει τις επιλογές του, να κριτικάρει τις επιλογές του, να τσιγκλίζει, να είναι η αφορμή του και η αιτία του.

Μας τράταρε, μας υποδέχτηκε απλά, με χαμόγελο, μας άνοιξε το σπίτι της, μας μίλησε λές και είμαστε και χθές μαζί μια παρέα.

Πολλές οι ιστορίες που ακούστηκαν την στιγμή της τσικουδιάς που ήπιαμε ,

Ο Ρουσσέτος Παναγιωτάκης Γεννήθηκε στο Ηράκλειο το 1944

Το 1962 Αποφοίτησε από τη Μ. Εμπορική Ηρακλείου, μετά απο επιμονή του πατέρα του σε αντίθεση με την δική του επιλογή που ήθελε να γίνει ζωγράφος, αφού όμως μάς λέει μια ζωή θυμάται τον ευατό του να κρατάει ένα πινέλο.

Και έτσι το 1962-64 σπουδάζει ζωγραφική στα εργαστήρια Σαραφιανού στην Αθήνα.

1966-69: Σπουδάζει Γραφικές Τέχνες στον Αθηναϊκό Τεχνολογικό Όμιλο (Σχολές Δοξιάδη) με υποτροφία και δασκάλους τους Α. Τάσσο, Τ. Κατσουλίδη, Ηλία Δεκουλάκο, Π. Γράβαλο, Αγρανιώτη, Γεωργιάδη, Βασιλειάδη, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, κ.ά.

Παράλληλα εργάζεται στο διαφημιστικό γραφείο «Αθηνά» (FIX) και αρχίζει την επαγγελματική του καριέρα με δασκάλους τους Γραφίστες Γ. Τζέκα, Μ. Περράκη, Α. Κεραμά και Γ. Ουζούνη. Ασχολείται με τη μεταξοτυπία στο ειδικό τμήμα εκτύπωσης του FIX.

1970: Εργάζεται στο διαφημιστικό γραφείο «ΜΙΝΩΣ» στην Αθήνα, όπου παίρνει και τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή. Πολλές διαφημιστικές καμπάνιες βγαίνουν από τα χέρια του. Συνεργάζεται επίσης με το Studio ATA στα γραφιστικά.

Παράλληλα κάνει το κασέ στο περιοδικό ΤΑΧΥΔΡΟΜΟΣ στο συγκρότημα Λαμπράκη και συνεργάζεται με τους Ρούσσο - Καψή - Τζίμα κ.ά. Εργάζεται επίσης στην εφημερίδα «Σημερινά» για ένα χρόνο με Δ/ντή το Λυκούργο Κομίνη και συνεργάτες τους Λογοθέτη, Καλαμαρά κ.ά.

1973: Εργάζεται στο διαφημιστικό γραφείο Κ&Ο «Κουσέντος ΟΛΥΜΠΙΚ» με συνεργάτες τους Τέρκα, Δανά, Μιχελιδάκη.

1974: Ανοίγει το πρώτο freelance γραφείο στην Αθήνα, όπου συνεργάζεται με το φωτογράφο Ερρίκο Μηλιώρη τους γραφίστες Αριάν Παρίδη, Γιώργο Σεκόφσκυ, Σπύρο Ορνεράκη, Ελευθερία Βερονίκου, όπου και αναλαμβάνει διαφημιστικές καμπάνιες απ' όλα τα διαφημιστικά γραφεία, φωτογραφίσεις και έντυπα μόδας, καθώς επίσης και διακοσμήσεις περιπτέρων σε εκθέσεις.

1976: Δέχεται την πρόταση του Γιάννη Βόγλη και συνεργάζεται μαζί του στο διαφημιστικό γραφείο «RENDA» στην Θεσσαλονίκη. Αναλαμβάνει εκτός από έντυπα, καταχωρήσεις, αφίσσες κ.λπ. τη διακόσμηση πολλών περιπτέρων στη Δ.Ε.Θ. - Ρώσικο περίπτερο, STIEBEL ELTRON, Hellenic Stell, Ethyl Hellas κ.ά.

1978: Ανοίγει λιθογραφείο στη Θεσσαλονίκη και εκτυπώνει βιβλία, έντυπα, αφίσσες κ.ά. διαφημιστικά.

1981: Κατεβαίνει στην Κρήτη όπου συνεταιρίζεται με τους Αφους Καζανάκη, φέρνοντας το σύγχρονο τότε εξοπλισμό των λιθογραφείων. Εκπαιδεύει προσωπικό και έχει τον έλεγχο του δημιουργικού και τεχνικού τμήματος.

1982: Αφιερώνεται στο καθαρά δημιουργικό μέρος των Γραφικών Τεχνών σε χώρο που του παραχωρούν οι Γραφικές Τέχνες Γ. ΔΕΤΟΡΑΚΗΣ στη Βιομηχανική Περιοχή Ηρακλείου.

1991-93: Διδάσκει Γραφικές Τέχνες στα Ι.Ε.Κ. Ηρακλείου.

1992: Ιδρύει στο Ηράκλειο παράρτημα της σχολής Φωτογραφίας του Λυκούργου Σταυράκου και αναλαμβάνει τη Δ/νση.

1994: Ιδρύει Σχολή Γραφικών Τεχνών και διακόσμησης και συνεργάζεται με τα ιδιωτικά ΙΕΚ Nοrth College έχοντας τη Δ/νση του τμήματος διακόσμησης - γραφιστικής και φωτογραφίας.

1998: Εγκαταλείπει τις εφαρμοσμένες τέχνες και εγκαθίσταται στο πατρικό του χωριό Κερά Πεδιάδος Ν. Ηρακλείου, όπου και αφοσιώνεται στη ζωγραφική.

1983: Ιδρύει τον Πολιτιστικό Σύλλογο Κεράς Πεδιάδος. Εκλέγεται Πρόεδρος όπου και παραμένει μέχρι σήμερα.

1984-90: Γίνεται πρόεδρος του Οριακού Θεάτρου Νέων Κρήτης, συνεργάζεται με το Κρατικό Θέατρο Σερρών, σκηνογραφεί πολλά έργα και επιμελείται το έντυπο υλικό.

1990-2004: Κάνει εκπομπές σε τοπικούς ραδιοφωνικούς σταθμούς και Τ.V. με θέματα που αφορούν γενικά την Κρητική Λαογραφία κ.ά. Με το Μανόλη Ρασούλη κάνουν εκπομπές στο Ράδιο Κρήτη για θέματα πολιτιστικά. Συνεργάζεται επίσης για τις τηλεοπτικές εκπομπές του Γιώργου και Ηρώς Σγουράκη στην κρατική τηλεόραση (ΕΡΤ) και έχει την καλλιτεχνική επιμέλεια των τηλεοπτικών σειρών: 

«Εδώ γεννήθηκε η Ευρώπη», «Μονόγραμμα», τη «Γλώσσα μου έδωσαν Ελληνική...» κ.ά.

Συνεργάζεται με το Εμπορικό Επιμελητήριο Ηρακλείου και αναλαμβάνει τη διακόσμηση περιπτέρων σε διεθνείς εκθέσεις Παρίσι, Reims, Sial, Helsinki.

Ως καλλιτεχνικός Διευθυντής συνεργάζεται με τον πολιτιστικό φορέα «Αρχείο Κρήτης». Με τη Νομαρχία Ηρακλείου, την Αρχιεπισκοπή Κρήτης, το Ίδρυμα Τεχνολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, το Δήμο Ηρακλείου και άλλους Δήμους της Κρήτης, όπου επιμελείται σήματα, περγαμηνές, εκδόσεις, μετάλλια κ.ά. Είναι σύμβουλος στα Πολιτιστικά της Νομαρχίας Ηρακλείου και του Δήμου Χερσονήσου.

Συμμετέχει ως Σύμβουλος και αναλαμβάνει Καλλιτεχνικός Διεθυντής του Πολιτιστικού φορέα «Μνήνη Κώστα Μουντάκη» και συμβάλλει στη δημιουργία του πρώτου αδριάντα λαϊκου δημουργού και λυράρη - της Κρήτης στο Δήμο Ρεθύμνης.

 2004: Τιμάται από τον Νομάρχη Δημ. Σαρρή για το έργο του «Ευρώπη» που κοσμεί την είσοδο της Νομαρχίας και γενικά για την προσφορά του στον πολιτισμό.

Ο ίδιος  μας προσφέρει απλόχερα θύμησες όταν σαν παιδάκι μετά που γύριζε απο το σχολείο και δεδομένου της αγάπης του για την ζωγραφική τον φώναζαν να ζωγραφίζει ταμπέλες καταστημάτων, με αξιοσημείωτη την παρακάτω ιστορία.

Θυμάμαι λέει έπρεπε να γράψω με καλλιτεχνικά γράμματα την επιγραφή ενός ιχθυοπωλείου, πάνω στο τζάμι του καταστήματος, αλλά δυστυχώς δεν με πήρε  - χώρεσε η τζαμαρία και αντί να γράψω ΙΧΘΥΟΠΩΛΕΙΟΝ  έφαγα... το Ν.

Ένα Ν... που η εξέλιξη της ελληνικής γλώσσας το ( έφαγε ) έτσι κι αλλιώς.

Μια άλλη ιστορία που ακούσαμε ήταν όταν έπρεπε να γράψει με μεγάλα γράμματα το όνομα ενός πλοίου που ήταν αγκυροβολημένο στην θέση που υπάρχει σήμερα η καφετέρια ΜΑΡΙΝΑ στο Ηράκλειο, βρισκόμουν μάς λέει πάνω στην σκαλωσιά και ζωγράφιζα με τον φόβο να μην πέσω αλλά και να είναι ευδιάκριτα τα γράμματα απο μακριά .

Όταν έπρεπε να ζωγραφίσω το όνομα μιας βάρκας που ήταν ήδη μέσα στο νερό με μια ειδική αυτοσχέδια κατασκευή  κρεμόμουν μέσα στο νερό και προσπαθούσα να πετύχω το ακατόρθωτο, αφού η βάρκα - καίκι κουνούσε συνεχώς.

Πόσες δεν ήταν οι αναμνήσεις του για τις δυσκολίες της φωτογραφίας, και της εκτύπωσης... εκείνης της εποχής.

Πόσα άλλαξαν σήμερα που όλοι έχουν μια φωτογραφική ψηφιακή μηχανή και είναι και ονομάζονται φωτογράφοι.

Αλλά και πόσοι είναι αυτοί που ξέχασαν απο που ξεκίνησαν.

Το κεφάλαιο Μανόλης Ρασούλης για τον Ρουσσέτο Παναγιωτάκη είναι μεγάλο.

λίγα πράγματα μάς είπε για τον φίλο του όχι γιατί δεν ήθελε αλλά επειδή εγώ δεν ήθελα να τον ρωτήσω περισσότερα.

Αυτο που είχαν ήταν δικό τους.

Πολλές πλάκες κάναμε του Μανόλη μας έλεγε, εκπλήξεις σκηνοθετημένες που ο Μανόλης τις δεχόταν σαν μικρό παιδάκι.

'Αχ βρε Ρουσσέτο μου έλεγε, πάλι μου την φέρατε !!!

Μας κράτησε για φαγητό, σηκώθηκε και έψησε, η γυναίκα του Ανδριάνα μαγείρεψε τους ωραιότερους γευστικά και οπτικά κολοκυθοκεφτέδες που έχω φάει.

Βάλε μια ρακί να την πιούμε και μην κάνεις τίποτα του είπαμε, και η απάντηση ήταν 

μία ίσον καμία.

Ενα κρασί που φέρνει τον Άνθρωπο πιο κοντά, στην ευθυμία, στις αλήθειες που ο Ρουσσέτος τις έχει μαζί του,.

ΠΑΡΕΑ ΣΚΥΛΟΣ ΜΕ ΓΑΤΑ, ΣΥΜΒΙΩΣΗ ΜΕ ΟΜΟΡΦΑ ΚΑΙ ΑΣΧΗΜΑ... ΑΛΛΑ ΜΕ ΠΑΡΑΝΟΜΑΣΤΗ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ

Η Αγάπη του για τα εγγόνια του η επιμονή του να τους μάθει να τρώνε προιόντα της κρητικής γής, το παιδί που κρύβεται μέσα του, η ανάγκη του για επικοινωνία με κάθε ηλικία, αλλά και η ανηφόρα του στην κατ επιλογή απομόνωση του.

... Κλείνοντας σαν επίλογο θά ήθελα να μοιραστώ τις σκέψεις μου που γεννήθηκαν φεύγοντας απο το σπίτι του Ρουσσέτου Παναγιωτάκη.

Γιατί γυρίσαμε τις πλάτες μας στην ιστορία μας... 

Γιατί γυρνάμε τις πλάτες μας σε Ανθρώπους που είναι ένα τμήμα της πολιτιστικής μας ιστορίας...

Γιατί δεν εκτιμάμε όλα αυτά που έχουν ήθος, ποιότητα, συνέχεια και κουλτούρα...

Γιατί δεν ακούν τα λόγια που εκπέμπουν τα έργα - εικόνες του Ρουσσέτου Παναγιωτάκη οι αρμόδιοι - αναρμόδιοι δίνοντας την ευκαιρία στον καλλιτέχνη να διδάξει μέσα απο κάθε σπίτι, με έργα που θα κοσμούν ένα τοίχο , το παρελθόν μας που με τον τρόπο του Ρουσσέτου μας δίνει μυνήματα για το μέλλον μας...

Γιατί ίσως να μην διδάσκονται στα σχολεία, όχι τα χρώματα και οι τελικές διαμορφωμένες εικόνες αλλά οι λεζάντες των έργων, οι αφορμές της δημιουργίας,

Μην περιμένεις απο τους Ανθώπους Αντώνη μου είπε κάνε εσύ αυτό που πρέπει να κάνεις, αυτό που σου αρέσει και άν εκτιμηθεί μετά απο χρόνια έχει καλώς αν όχι πάλι έχει καλώς.

Πρέπει να ξέρεις πού πατάς, από πού κρατάει η σκούφια σου, που λέμε. 

Οσο μεγαλύτερος είναι ο ορίζοντας προς τα πίσω, όσο μεγαλύτερη είναι η γνώση προς τα πίσω, τόσο οι πιθανότητες να πάμε μπροστά είναι περισσότερες”

Με το ηλιοβασίλεμα να μας αγκαλίαζει πήραμε τον δρόμο της επιστροφής και της αντάμωσης.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ / ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ

ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ