Ο Ψαραντώνης, κορυφαίος εκτελεστής της παραδοσιακής κρητικής μουσικής και επιδέξιος λυράρης μιλάει με τις νότες της καρδιάς του.
Η μουσική της πατρίδας μου έχει πρωτόγονο ύφος. Κλείνει μέσα της την αρχαία τραγωδία των Ελλήνων και από αυτή την κρητική μουσική έχουν πάρει στοιχεία όλες οι φυλές του κόσμου. Και αυτά δεν τα έμαθα εδώ στην Ελλάδα, αλλά στα φεστιβάλ, που πηγαίνω στο εξωτερικό.
Εκεί έμαθα την ιστορία μας. Οι φυλές πριν από τους Μινωίτες ήταν αυτοί που πήγαν την κρητική μουσική σε όλο τον κόσμο. Για αυτό έχουμε στην κρητική μουσική αυτά τα στοιχεία της τραγωδίας, όπως παράλληλα έχουμε και στην κρητική μουσική στοιχεία από τη βυζαντινή μουσική.
Είναι άγριοι άνθρωποι της Κρήτης. Αγριάδα αλλά και ευαισθησία. Κάμποι, πεδιάδες αλλά και άγρια βουνά. Μια ποικιλία. Ολα αυτά είναι μουσική.
Οταν βλέπεις ένα ωραίο μέρος εμπνέει τον άνθρωπο. Ακου να δεις, εμείς οι άνθρωποι δεν έχουμε τίποτα. Είμαστε ένα ζώο, όπως τα άγρια. Λοιπόν, όταν ο άνθρωπος μπορεί να μιλήσει με τη Φύση, μιλάει με το Θεό. Επειδή η Φύση είναι ο Θεός.
Η Φύση έχει αρμονία και η αρμονία τονίζει όλα τα όμορφα πράγματα. Αρα, η Φύση έχει τη δύναμη να στολίσει το σύμπαν. Οσο μπορεί ο καθένας να μιλήσει στη Φύση, μπορεί να δώσει και να πάρει. Όλα είναι παλμός. Όταν δεν υπάρχει παλμός είναι ψόφια όλα.
Ο αέρας είναι με ρυθμό, η θάλασσα έχει ρυθμό. Αν δεν υπάρχει ρυθμός, παλμός και οι άνθρωποι είναι ψόφιοι. Και όλοι οι μεγάλοι άνθρωποι που πέρασαν πάνω στη Γη, μιλούσαν για τη Φύση άρα για το Θεό.
Ολα αυτά περικλείονται στην κρητική μουσική, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Όπως τουλάχιστον τη γνωρίζω και την υπηρετώ εγώ. Ενας γέρος στα Σφακιά, 97 ετών, που μου μάθαινε τα ριζίτικα, του είχα πει ότι: μπάρμπα Ρούσο, τα λες πολύ όμορφα, τόσο όμορφα που δεν μπορώ να τα πω εγώ'. Και μου είπε: 'να τα λες παιδί μου, να τα μάθει ο κόσμος να μορφωθεί'.
Από τα βουνά της Κρήτης ο γέρος μας έβλεπε όλους αμόρφωτους, επειδή ήξερε την αλήθεια. Η μουσική της Κρήτης περικλείει και την αλήθεια.
Αναδημοσίευση από το περιοδικό momento
Επιμέλεια: Γιώργος Σκίντσας
Φωτ - Αντώνης Γενναράκης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου