Ο Μόχλος είναι ένα μικρό γυμνό νησί που βρίσκεται μόλις 150 μ. από την ξηρά. Από το όνομα του νησιού και ο απέναντι συνοικισμός έχει το αυτό όνομα. Είναι το Ενετικό Scoglio di Muflo και η περιοχή ανήκει στην κοινότητα Τουρλωτής, από την οποία απέχει 9 χιλιόμετρα. Στην Εποχή του Χαλκού, όταν η επιφάνεια της θάλασσας ήταν πιο χαμηλά, οπωσδήποτε ήταν μια χερσόνησος που ενωνόταν με την ξηρά με ένα στενό πορθμό, που σε κάθε πλευρά του είχε ένα λιμανάκι για να προφυλάσσονται τα πλοία ανάλογα με τον καιρό που φυσούσε. Στο σημείο αυτό το βάθος δεν ξεπερνά τα 2,5 μέτρα. Ο Μόχλος έγινε λόγω της θέσεως του σημαντικό κέντρο των Μινωιτών. Οι ανασκαφές άρχισαν το 1908 από τον Αμερικανό αρχαιολόγο R.Seager, ο οποίος ανακάλυψε πολλούς μαζικούς τάφους κτισμένους στην γη σαν σπίτια που ανήκαν χρονολογικά στη Μεσομινωική περίοδο (2200–2000 π.Χ.).
Βρίσκονται σε μια κλιτή του λόφου στο δυτικό μέρος του νησιού. Οι τάφοι-σπίτια είχαν ορθογώνια διαμερίσματα και ανήκαν μάλλον σε αρχοντικές οικογένειες, αν κρίνει κανείς από τα θαυμάσια χρυσά κοσμήματα και τα διαδήματα που ανακαλύφθηκαν εκεί. Μεταξύ των ευρημάτων είναι μία σειρά από θαυμάσιους σφραγιδόλιθους και μια ασημένια κυλινδρική σφραγίδα από τη Μεσοποταμία, που αποδίδεται στην εποχή του Σαργών των Ακκάδ, θαυμάσια λίθινα αγγεία και διπλοί αναθηματικοί πέλεκες. Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν ένα χρυσό δακτυλίδι, που παρίστανε μια θεότητα γυμνή, καθισμένη σε ένα περίεργο πλοίο που μόλις είχε φύγει από ένα μικρό σπιτάκι της απέναντι βραχώδεις ακτής, με τα χέρια σε στάση αποχαιρετισμού. Η πλώρη του πλοίου έχει σχήμα κεφαλής αλόγου και η πρύμνη ουράς ψαριού. Στο νότιο μέρος του νησιού που βλέπει προς την ξηρά, υπάρχουν τα ερείπια ενός μεγάλου συνοικισμού της Μεσομινωικής και Υστερομινωικής περιόδου που επανακατοικήθηκε τα κλασικά χρόνια.
Στο βόρειο μέρος του νησιού υπάρχουν τα ερείπια οχυρώσεως που προφύλασσε μεγάλο ρωμαϊκό οικισμό με συνέχεια στα Βυζαντινά χρόνια. Στην απέναντι ξηρά που κατοικείτο από τη νεολιθική περίοδο βρέθηκαν δύο ιχθυοδεξαμενές των ρωμαϊκών χρόνων. Η σειρά των αγγείων του Μόχλου θεωρείται από τις πιο σπουδαίες των Μινωικών χρόνων. Σαν υλικό χρησιμοποιήθηκε στεατίτης σε διάφορες αποχρώσεις: πράσινο, μαύρο, γκρι, μάρμαρο, αλάβαστρο και ασβεστόλιθος με χρησιμοποίηση των φλεβώσεων.
Οι ανασκαφές του Seager δεν εξάντλησαν ούτε επιστημονικά ούτε ευρηματικά την περιοχή του Μόχλου. Σε νεώτερες έρευνες, προσεκτικότερους καθαρισμούς και στερεώσεις στα είδη σκαμμένα μέρη από τον έφορο αρχαιοτήτων Κωστή Δαβάρα, το 1971 βρέθηκαν και άλλα θαυμάσια ευρήματα, μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση έχει η πρωτομινωική (3000–2800 π.Χ.) αργυρή «πυξίδα», μέσα στην οποία βρέθηκε πρωτότυπο χρυσό διάδημα με κεραίες με στιγμωτή έκτυπη παράσταση ζώων. Το 1986, στη θέση Λιμενάρια άρχισε να αποκαλύπτεται εκτεταμένο νεκροταφείο Υστερομινωικών χρόνων. Ανεσκάφησαν 9 ασύλητοι τάφοι λαξευτοί θαλαμοειδείς. Οι νεκροί ήταν μέσα σε σαρκοφάγους ή ταφικούς πίθους. Περισυνελέγησαν πάνω από εκατό αγγεία, τα περισσότερα με διακόσμηση, όπως επίσης και σφραγιδόλιθος με παράσταση ελαφιού. Σήμερα, ο Μόχλος αποτελεί πόλο έλξεως τουριστών.
ΠΗΓΗ - ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
