Μια από τις πανάρχαιες τέχνες, την κεραμική, την τέχνη που με χώμα, νερό και φωτιά δημιουργεί αντικείμενα καθημερινής χρήσης, ασκούν στα εργαστήριά τους στον Ασώματο και στο Ρέθυμνο η Ελευθερία Καλονάκη και ο αδερφός της Σταύρος.
Τις τεχνικές αυτής της σπουδαίας και πανάρχαιας τέχνης, που αποτελεί το αντιπροσωπευτικότερο ίσως μέσο προσέγγισης του λαϊκού βίου και ένα σπουδαίο εργαλείο διαχρονικής μελέτης της ιστορίας, διδάχτηκαν σε σχολή Αγγειοπλαστικής στα Χανιά. Το 1998, με την επιστροφή τους στο Ρέθυμνο, πήραν την απόφαση από κοινού να δημιουργήσουν το πρώτο δικό τους εργαστήριο στον Ασώματο του Δήμου Αγίου Βασιλείου, ενώ το 2010 ακολούθησε η δημιουργία του δεύτερου εργαστηρίου τους στο κέντρο της πόλης του Ρεθύμνου.
Βασιζόμενοι στις παραδοσιακές τεχνικές, που ελάχιστα έχουν τροποποιηθεί στο πέρασμα των αιώνων, κατασκευάζουν αντικείμενα καθημερινής χρήσης με «Κρητικό χώμα», όπως χαρακτηριστικά ανέφερε στην εφημερίδα μας ο κ. Σ. Καλονάκης. «Τα αντικείμενα που κατασκευάζουμε στα εργαστήριά μας είναι αντικείμενα που μπορεί να χρησιμοποιήσει ο καθένας στην καθημερινότητά του. Δεν κατασκευάζουμε κάτι που είναι μονάχα αισθητικά όμορφο χωρίς πρακτική χρήση. Για την κατασκευή των αντικειμένων μας χρησιμοποιούμε κρητικό χώμα, κρητικό πηλό από τις Μοίρες Ηρακλείου, ενώ και όλα τα υπόλοιπα υλικά που μεταχειριζόμαστε, όπως για παράδειγμα τα σμάλτα για τον χρωματισμό των αντικειμένων μας, είναι φυσικά μη τοξικά και ασφαλώς κατάλληλα για χρήση», υπογράμμισε.
Περιγραφικά μας εξήγησε και τη διαδικασία που ακολουθείται από τους κεραμίστες για να πάρουν οι δημιουργίες τους την τελική τους μορφή. «Όλα τα κεραμικά αντικείμενα φτιάχνονται αρχικά στον τροχό και από κει και πέρα ακολουθεί το δεύτερο στάδιο, αυτό της διαδικασίας τελειοποίησής τους στην επονομαζόμενη «πατούρα». Ανάλογα με το αν το αντικείμενο χρειάζεται κάτι παραπάνω, τότε κολλάμε χεράκια ή ό,τι άλλο βοηθάει στη δημιουργία του τελικού τους σχήματος. Το επόμενο βήμα είναι το στέγνωμα του αντικειμένου. Για να στεγνώσουν τα αντικείμενα ψήνονται σε καμίνι στους 980 βαθμούς κελσίου. Αφού βγάλουμε τα αντικείμενα ψημένα από το καμίνι στο εργαστήριο του Ασωμάτου, όλα τα κομμάτια μεταφέρονται στο Ρέθυμνο οπού και σμαλτώνονται, δηλαδή χρωματίζονται και ψήνονται για δεύτερη φορά στο καμίνι που υπάρχει εκεί.
Είναι μια διαδικασία που χρειάζεται υπομονή και λεπτή δουλειά. Για να φτάσει ένα κομμάτι στην τελική του μορφή, ο χρόνος που χρειάζεται κυμαίνεται ανάλογα με το μέγεθος του κομματιού και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούν κατά την περίοδο της κατασκευής του. Μόνο για να στεγνώσει ένα αντικείμενο χρειάζονται κατά μέσο όρο 3 μέρες. Αυτός ο χρόνος όμως τον χειμώνα αυξάνεται κατά πολύ και ανάλογα με τα επίπεδα της υγρασίας μπορεί να κρατήσει μέχρι και 10 μέρες», προσέθεσε ο κεραμίστας, τονίζοντας ότι οι ρυθμοί εργασίας την καλοκαιρινή περίοδο, είναι πολύ πιο εντατικοί από τους χειμερινούς λόγω της τουριστικής κίνησης. Σύμφωνα με τα λεγόμενά του, η ανταπόκριση από τους τουρίστες, Έλληνες και ξένους είναι πολύ ικανοποιητική. «Πολλοί είναι αυτοί που ψάχνουν να αγοράσουν ένα κεραμικό αντικείμενο», ενώ η ανταπόκριση του κόσμου αυξάνεται όσο βελτιώνονται οι τακτικές και επομένως και τα ίδια τα κεραμικά αντικείμενα.
Πόσο όμως έχει εξελιχθεί η κεραμική σαν τέχνη στο πέρασμα των αιώνων και πόσο επηρεάστηκε από την τεχνολογική ανάπτυξη; O κ. Καλονάκης σχετικά ανέφερε ότι: «Η τέχνη της κεραμικής εξελίσσεται τεχνολογικά, αλλά η διαδικασία στην ουσία της παραμένει η ίδια, χωρίς ουσιαστικές αλλαγές. Η πορεία της κεραμικής εδώ και πολλά χρόνια είναι παράλληλη με την πορεία της λοιπής ανθρώπινης ιστορίας. Η μοναδικές εξελίξεις είναι ο τροχός που πλέον είναι ηλεκτρικός και το καμίνι που πλέον κινείται με ηλεκτρική ενέργεια και όχι με τη θερμότητα από την καύση ξύλων». Κλείνοντας υπογράμμισε ότι: «η κεραμική όπως στην αρχαιότητα έτσι και τώρα, παραμένει μια παραδοσιακή τέχνη του πηλού και της φωτιάς που δίνει χειροποίητα κομμάτια».
Τα δυο αδέρφια διάλεξαν να συμπορευτούν με την παραδοσιακή φύση του επαγγέλματός τους, επιλέγοντας -παρά τις όποιες αντιξοότητες- να στήσουν την επιχείρησή τους και τη ζωή τους κατά ένα μεγάλο μέρος εκτός πόλης. Η απόφαση αυτή για πολλούς ίσως ακούγεται δύσκολή, όμως για τους ίδιους δεν ήταν. «Ήταν από την αρχή αυτό που θέλαμε να κάνουμε. Όταν ξεκινήσαμε την προσπάθειά μας για το εργαστήριο, το θέμα της αποκέντρωσης ήταν πολύ επίκαιρο. Σε συνδυασμό με τη φύση της δουλειάς μας, μιας και ασχολούμαστε με μια παραδοσιακή τέχνη, επιλέξαμε τη ζωή στο χωριό και είμαστε πολύ ικανοποιημένοι με αυτή μας την απόφαση. Βεβαίως ο Ασώματος δεν είναι ένα απομονωμένο χωριό, έχει πολλούς περαστικούς τουρίστες και αρκετό κόσμο», δήλωσε σχετικά ο κ. Καλονάκης.
Τη μεγάλη υπομονή ξεχώρισε μεταξύ των χαρακτηριστικών που θα πρέπει να διαθέτει κάθε υποψήφιος συνάδελφός του, ο έμπειρος κεραμίστας. «Δεν είναι εύκολο επάγγελμα σίγουρα. Εμείς δεν ξεκινήσαμε με καλούς οιωνούς αλλά με αρκετή επιμονή και υπομονή βλέπουμε ότι μετά από αρκετά χρόνια υπάρχει βελτίωση. Τώρα πια στην επιχείρηση που ξεκινήσαμε μόνοι με την αδερφή μου, έχουν μπει περισσότερα μέλη της οικογένειας και η δουλειά πηγαίνει πια πολύ καλύτερα. Χρειάζεται όμως μεγάλη υπομονή»,μας δήλωσε για τις δυσκολίες της δουλειάς του ο κεραμίστας.
ΡΕΘΕΜΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ
.jpg){kind=link}