Το μεγαλύτερο κτύπημα, από την οικονομική κρίση που έπληξε τη χώρα και μετά, δέχεται ο ελληνικός τουρισμός εξαιτίας της κατάρρευσης και πτώχευσης του Thomas Cook, δεύτερου μεγαλύτερου tour operator στην Ευρώπη.
Όπως αναφέρει σε σχετικό ρεπορτάζ η εφημερίδα “Ναυτεμπορική” ο παλαιότερος βρετανικός T.O με ιστορία 178 ετών την τελευταία διετία έφερνε περί τα τρία εκατ. τουρίστες στην Ελλάδα σε ετήσια βάση, είχε επενδύσει και σε εννέα ξενοδοχεία άμεσα και με franshize σε ακόμα 39, ενώ συνεργάζεται και με εκατοντάδες άλλα ξενοδοχεία σε όλη τη χώρα. Οι «παράπλευρές απώλειες» από την πτώχευση δεν μπορούν ακόμα να υπολογιστούν με ακρίβεια. Γιατί «δεν έχει κάτσει ακόμα η σκόνη», όπως αναφέρουν χαρακτηριστικά στη «Ν» επιχειρηματίες του τουρισμού. Σε έναν πρώτο υπολογισμό εκτιμάται ότι οι εκκρεμείς υποχρεώσεις της εταιρείας -η οποία πλήρωνε κανονικά μέχρι τα μέσα Ιουνίου- προς τα ελληνικά ξενοδοχεία φτάνουν τα 500 εκατ. ευρώ, ενώ οι περισσότερο μετριοπαθείς αναφέρουν ότι τελικά μπορεί να είναι μικρότερος ο όγκος των οφειλομένων (περίπου 400 εκατ. ευρώ). Ποσά που θεωρούνται ήδη «χαμένα» για τους επιχειρηματίες.
Οι επόμενες 48 ώρες θεωρούνται κρίσιμες. Όπως αναφέρει στη «Ν» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ) Γρηγόρης Τάσιος, αυτή τη στιγμή έχει πτωχεύσει ο βρετανικός Thomas Cook. «Αυτό που μένει να δούμε τι θα γίνει με τις εταιρείες που βρίσκονται σε άλλες χώρες, όπως Ολλανδία, Γερμανία, Πολωνία, Σκανδιναβία, Βέλγιο και αλλού».
Ωστόσο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της αγοράς, και οι εταιρείες του ομίλου που εδρεύουν σε τρίτες χώρες δεν αναμένεται να αντέξουν την κρίση.
Αυτό που επείγει πάντως είναι η αντιμετώπιση των εγκλωβισμένων στη χώρα μας τουριστών, ώστε να μην πληγεί η εικόνα του ελληνικού τουρισμού στο εξωτερικό.
«Το σημαντικότερο αυτή τη στιγμή είναι να δούμε τι θα γίνει με τους εγκλωβισμένους, περίπου 30.000 με 40.000 που βρίσκονται στη χώρας μας» σημειώνει στη «Ν» χαρακτηριστικά ο κ. Τάσιος. Αναφορικά με όσους έρχονται στη χώρα μας από άλλες χώρες, αφού οι πτήσεις από Αγγλία έχουν σταματήσει, η κεντρική οδηγία είναι να γίνονται δεκτές μία με δύο διανυκτερεύσεις, προκειμένου να δούμε τι θα γίνει με τις άλλες εταιρείες.
Από την Αγγλία, που εισφέρει στον ελληνικό τουρισμό με 2,5 εκατ. τουρίστες ετησίως, o Thomas Cook συνεισέφερε με 1 εκατ. τουρίστες, ενώ συνολικά τα τελευταία χρόνια «φέρνει» περίπου 3 εκατομμύρια επισκέπτες.
Οι περιοχές που έχουν το μεγαλύτερο ζήτημα αυτή τη στιγμή είναι η Κρήτη, η Ρόδος, η Κως, η Σκιάθος, η Κέρκυρα και η Ζάκυνθος. Αναφορικά με τις οφειλές προς τις ελληνικές επιχειρήσεις, ο κ. Τάσιος επισημαίνει στη «Ν» ότι πλέον θα ακολουθηθεί η δικαστική οδός, οπότε τα περιθώρια είναι ελάχιστα, ενώ σε ό,τι αφορά τα συμβόλαια για το 2020 αυτή τη στιγμή έχουν ακυρωθεί. Ωστόσο, όπως υπογραμμίζει, η αγορά αυτή θα καλυφθεί σταδιακά και σημειώνει ότι οι Έλληνες ξενοδόχοι που ανησυχούν ιδιαίτερα κάνουν αναγκαστικά υπομονή.
Καλύτερη εικόνα για τον αντίκτυπο που δημιουργεί στον ελληνικό τουρισμό η πτώχευση του ιστορικού tour operator θα έχουμε προς το τέλος της εβδομάδας, αφού από το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο, όπως τόνισε στη «Ν» ο πρόεδρός του Αλέξανδρος Βασιλικός, τις επόμενες ημέρες θα σταλεί ερωτηματολόγιο στα ελληνικά ξενοδοχεία, προκειμένου να υπάρξει σαφής εικόνα για τις απώλειες που καταγράφει η ελληνική ξενοδοχεία.
Τα ξενοδοχεία στην Ελλάδα
Το μεγαλύτερο πρόβλημα πάντως αντιμετωπίζουν τα ξενοδοχεία που είχαν πάρει franchise τα brand της εταιρείας. Πρόκειται για συνολικά 39 ξενοδοχεία σε όλη τη χώρα, ενώ η εταιρεία είχε και εννέα ιδιόκτητα και σχεδίαζε και νέες επενδύσεις. Οι ιδιοκτήτες των ξενοδοχείων αυτών έχουν και το μεγαλύτερο πρόβλημα σήμερα, αφού το άνοιγμά τους κατ’ αναλογία είναι το μεγαλύτερο. Πρόβλημα έχουν όμως και τα 700 περίπου άτομα που εργάζονταν στα ξενοδοχεία της Τ.C. στη χώρα, τα οποία θα χάσουν και τη δουλειά τους.
Τσουνάμι επιπτώσεων από τη πτώχευση της Thomas Cook
Μάλιστα στις επενδύσεις του ομίλου στην Ελλάδα συμμετείχε και μια ελληνική τράπεζα, η Τράπεζα Πειραιώς. ΠΕΙΡ Μετά τις ανησυχίες που εκφράστηκαν χθες το πρωί, πηγές της Τράπεζας Πειραιώς δείχνουν να είναι καθησυχαστικές για τον αντίκτυπο από την κατάρρευση του βρετανικού tour operator Τhomas Cook. Η τράπεζα έχει ανοικτή γραμμή χρηματοδότησης σε joint Venture της Thomas Cook ύψους 40 εκατ. ευρώ. Από αυτά έχουν εκταμιευτεί 22 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τις πηγές της τράπεζας υπάρχει ενέχυρο μετοχών και ακινήτων (σ.σ.: δύο ξενοδοχεία σε Ρόδο και Κω που ανήκουν σε δύο εταιρείες, οι μετοχές των οποίων έχουν ενεχυριαστεί) για το παραπάνω ποσό.
Σε ό,τι αφορά ξενοδόχους που είναι πελάτες της τράπεζας δεν αναμένεται να υποστούν πλήγμα από τις εξελίξεις, εκτιμούν πηγές της τράπεζας, και εάν κάποιος επιχειρηματίας αντιμετωπίσει δυσχέρειες η τράπεζα εμφανίζεται πρόθυμη να τον στηρίξει.
«Πυρετός» συσκέψεων
Απανωτές συσκέψεις είχε χθες ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης με τουριστικούς φορείς προκειμένου να ενημερωθεί για το μέγεθος του πλήγματος που θα δεχθεί η χώρα μας. Το πρώτο που τόνισε ο υπουργός είναι ότι θα πρέπει η εικόνα της χώρας στο εξωτερικό να παραμείνει σε πολύ καλά επίπεδα. Να μην υπάρχουν δηλαδή περιπτώσεις τουριστών που ενώ είναι εγκλωβισμένοι στη χώρα μας θα μείνουν στο «δρόμο», κάτι για το οποίο έλαβε εγγυήσεις.
Πάντως στην αγορά κανείς δεν αποκλείει το ενδεχόμενο να υπάρξουν κάποια επεισόδια. «Δεν μπορεί κανείς να αποκλείσει ένας ξενοδόχος στον οποίο οφείλονται μεγάλα ποσά και κινδυνεύει να κλείσει το ξενοδοχείο του να αντιδράσει άμεσα».
Πάντως, οι φορείς του τουρισμού στη χώρα μας επισημαίνουν ότι ακόμα και αν δημιουργηθούν ζητήματα θα επιλυθούν άμεσα.
Στις συσκέψεις που έγιναν ωστόσο τέθηκαν και οικονομικά ζητήματα, αφού υπάρχουν εταιρείες που θα χρειαστούν ενίσχυση από την πολιτεία. Και δεν είναι μόνο οι ζημιές που θα έχουν από τη φετινή σεζόν (που υπολογίζεται περί των 500 εκατ. ευρώ), αλλά και τα συμβόλαια για το 2019 που μπορεί να φτάσουν ή και να ξεπεράσουν το 1 δισ. δολάρια.
Σύμφωνα με πληροφορίες της «Ν», τα μέτρα που ζητά ο ελληνικός τουρισμός για όσα ξενοδοχεία επηρεάζονται είναι η αναστολή καταβολής ΦΠΑ αλλά και εργοδοτικών εισφορών. Επίσης προτείνεται η μη καταβολή φόρου διαμονής για όσους τουρίστες του Thomas Cook βρίσκονται αυτή την περίοδο στην Ελλάδα, αλλά και η αλλαγή μίγματος στον ΦΠΑ για τα all inclusive προγράμματα. Πιο συγκεκριμένα ζητούν να πάει το 90% στον χαμηλό συντελεστή και το 10% στον μεσαίο συντελεστή.
Τι λέει το υπ. Τουρισμού
«Δυσάρεστη» χαρακτηρίζει σε ανακοίνωσή του ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης την κατάρρευση του βρετανικού ταξιδιωτικού γραφείου Thomas Cook.
Εξέλιξη που σύμφωνα με τον υπουργό αγγίζει και την ελληνική αγορά. Ο υπουργός Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης και ο υφυπουργός Μάνος Κόνσολας βρίσκονται σε ανοικτή επικοινωνία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς για την επίλυση των προβλημάτων που ανακύπτουν από αυτή την εξέλιξη.
«Ήδη έχει συσταθεί κέντρο επιχειρήσεων στο υπουργείο Τουρισμού προκειμένου να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα, όπως ο επαναπατρισμός των περίπου 50.000 τουριστών που έχουν πακέτα διακοπών από την Thomas Cook και βρίσκονται αυτή τη στιγμή στη χώρα» σημειώνεται χαρακτηριστικά στην ανακοίνωση του υπουργείου Τουρισμού.
Στο πλαίσιο αυτό, όπως δηλώνει ο υπουργός Τουρισμού, η διαδικασία επαναπατρισμού των ξένων τουριστών που βρίσκονται στην Ελλάδα μέσω της Thomas Cook έχει ξεκινήσει και τα πρώτα 15 αεροσκάφη φθάνουν σε Ζάκυνθο, Κέρκυρα και Κω.
«Υπολογίζουμε ότι μέσα στο επόμενο τριήμερο θα επαναπατριστούν περίπου 22.000 τουρίστες» σημειώνει ο υπουργός, ενώ προσθέτει ότι διασφαλίστηκε η κάλυψη των εξόδων, της διαμονής και του επαναπατρισμού των τουριστών που πέταξαν μέσω του Thomas Cook από σήμερα μέχρι και τη λήξη των διακοπών τους.
«Το υπουργείο Τουρισμού βρίσκεται σε συνεννόηση με το υπουργείο Οικονομικών και συναρμόδια υπουργεία προκειμένου να εξευρεθούν τρόποι για τη στήριξη των ελληνικών τουριστικών επιχειρήσεων που επηρεάζονται από το γεγονός» καταλήγει η ανακοίνωση.
Τι ζητούν οι φορείς
ΣΕΤΕ: Γρήγορη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της κρίσης που δημιουργεί η κατάρρευση του Thomas Cook ζητά ο ΣΕΤΕ. «Η παύση λειτουργιών της Thomas Cook αποτελεί μια πολύ δυσάρεστη εξέλιξη, που απαιτεί τη γρήγορη και αποτελεσματική αντιμετώπισή της. Η Πολιτεία θα πρέπει να προχωρήσει άμεσα στην ενημέρωση του τουριστικού κόσμου, για το πώς διαμορφώνεται η κατάσταση από σήμερα όσον αφορά την Thomas Cook UK, αλλά και για το τι ακριβώς ισχύει με τις άλλες αγορές (Γερμανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Σκανδιναβία)» σημειώνει ο ΣΕΤΕ και προσθέτει: «Παράλληλα, θα πρέπει να σχεδιάσει και να ανακοινώσει συγκεκριμένα μέτρα για την απορρόφηση των προβλημάτων που θα προκύψουν στις τουριστικές επιχειρήσεις. Από την πλευρά μας, όλος ο ιδιωτικός τομέας χρειάζεται να δείξει ψυχραιμία και κυρίως αλληλεγγύη στους χιλιάδες τουρίστες της Thomas Cook που βρίσκονται στην Ελλάδα. Η συμπεριφορά και ο χειρισμός των Ελλήνων τουριστικών επιχειρηματιών προς τους ανθρώπους αυτούς θα αποτελέσει τον καθρέφτη της εικόνας της χώρας μας ως χώρας φιλόξενης και υπεύθυνης, διεθνώς. Ο ελληνικός τουρισμός έχει το βάθος και την ποιότητα για να αντεπεξέλθει και σε αυτή τη δυσκολία».
ΞΕΕ: Ανάλογη είναι και η θέση που εξέφρασε και το Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο Ελλάδας: «Η πτώχευση της Thomas Cook είναι μια εξαιρετικά δυσάρεστη εξέλιξη και με πολλές πτυχές, καθώς σημειώνεται μια μεγάλη ανατροπή στο σύστημα τροφοδοσίας της χώρας με επισκέπτες. Βεβαίως, οι συνέπειες δεν αφορούν μόνον την Ελλάδα, αλλά όλες τις χώρες που είχε παρουσία το βρετανικό ταξιδιωτικό γραφείο. Χρειάζεται ψυχραιμία και να μην ξεχνάμε πως το χτίσιμο της εικόνας της χώρας είναι ένα καθημερινό διακύβευμα».
FEDhatta: Σύμφωνα με όσα αναφέρει η FEDhatta, η Thomas Cook, όπως και κάθε tour operator και τουριστικό γραφείο που λειτουργεί νόμιμα στην Ευρωπαϊκή Ένωση, υπόκειται στην Οδηγία (ΕΕ) 2015/2302 σχετικά με τα οργανωμένα ταξίδια και τους συνδεδεμένους ταξιδιωτικούς διακανονισμούς και διαθέτει τις εγγυήσεις που απαιτούνται από αυτήν. Έτσι, οι πελάτες της είναι απόλυτα προστατευμένοι.
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη Οδηγία, οι εγγυήσεις που παρέχουν οι διοργανωτές οργανωμένων ταξιδιών (με τη μορφή είτε ασφαλιστηρίων συμβολαίων είτε εγγυητικών ταμείων είτε άλλων εγγυήσεων) εξασφαλίζουν:
την επιστροφή του συνόλου των ποσών που έχουν καταβληθεί από ή για λογαριασμό των ταξιδιωτών, στον βαθμό που οι σχετικές υπηρεσίες δεν εκτελούνται λόγω αφερεγγυότητας των διοργανωτών,
τον επαναπατρισμό των ταξιδιωτών, εφόσον η μεταφορά επιβατών περιλαμβάνεται στη σύμβαση του οργανωμένου ταξιδιού και
ενδεχομένως και τη δυνατότητα συνέχισης του ταξιδιού, εφόσον οι σχετικές εγγυήσεις της συγκεκριμένης εταιρείας την παρέχουν.
Οι ταξιδιώτες ωφελούνται από την προστασία κατά της αφερεγγυότητας του διοργανωτή ανεξάρτητα από τον τόπο κατοικίας τους, τον τόπο αναχώρησης ή τον τόπο πώλησης του πακέτου, καθώς και ανεξάρτητα από το κράτος-μέλος στο οποίο βρίσκεται η οντότητα που παρέχει την προστασία κατά της αφερεγγυότητας.
Όταν η εκτέλεση του οργανωμένου ταξιδιού (πακέτου) επηρεάζεται από την αφερεγγυότητα του διοργανωτή, η εγγύηση ενεργοποιείται χωρίς επιβάρυνση για να διασφαλιστούν οι επαναπατρισμοί και, εφόσον είναι αναγκαίο, για τη χρηματοδότηση της διαμονής πριν από τον επαναπατρισμό.
Εξετάζεται «πάγωμα» του τέλους διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία
Στο «πάγωμα» του τέλους διανυκτέρευσης για τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις που πλήττονται από το «λουκέτο» της Thomas Cook προσανατολίζεται η κυβέρνηση, ως ένα πρώτο μέτρο για την αντιμετώπιση των συνεπειών της αγοράς. Αυτό συζητήθηκε στην ευρεία σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών υπό τον υπουργό Χρήστο Σταϊκούρα. Αρμόδια πηγή, μετά το τέλος της σύσκεψης, υποστήριξε ότι θα υπάρξουν και άλλα μέτρα, αφού όμως γίνει αξιολόγηση της κατάστασης. Ήδη αποφασίστηκε να υπάρξει νέα ευρεία σύσκεψη ύστερα από 2-3 ημέρες, ενώ ήδη με πρωτοβουλία του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου εστάλησαν ερωτηματολόγια στις εμπλεκόμενες επιχειρήσεις σε μια προσπάθεια καλύτερης ποσοτικοποίησης των ζημιών. Με βάση τα ευρήματα από τα ερωτηματολόγια θα εξεταστούν και άλλα μέτρα, όπως για παράδειγμα η μη καταβολή του ΦΠΑ επί των τιμολογίων που δεν θα πληρωθούν από την Thomas Cook. Για το κοινό διαφημιστικό πρόγραμμα που υλοποιούσαν ο ΕΟΤ και η Thomas Cook, αρμόδια πηγή επισήμανε ότι έχει «παγώσει» η εκτέλεση του συγκεκριμένου προγράμματος συνδιαφήμισης, οπότε δεν θα εκτελεστεί το υπόλοιπο ύψους 1,1 εκατ. ευρώ. Στη σύσκεψη που πραγματοποιήθηκε στο υπουργείο Οικονομικών πήραν μέρος οι υπουργοί Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας, Εργασίας Γιάννης Βρούτσης, Τουρισμού Χάρης Θεοχάρης, αλλά και οι υφυπουργοί Α. Σκέρτσος, Α. Βεσυρόπουλος, Θ. Σκυλακάκης και Γ. Κεφαλογιάννης, ενώ παρών ήταν και ο επικεφαλής της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλής.
Η εικόνα μέσα από 20+1 ερωταπαντήσεις
Ποιος πτώχευσε;
Πτώχευσε μόνο ο βρετανικός Thomas Cook και όχι εταιρείες του ομίλου σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Τι θα συμβεί με τις εταιρείες αυτές;
Δεν υπάρχουν ακόμα επίσημες ανακοινώσεις.
Ποιος ήταν ο Thomas Cook;
Ο δεύτερος μεγαλύτερος tour operator της Ευρώπης.
Πόσο κόσμο διακινούσε;
Περίπου 20 εκατ. τουρίστες ετησίως.
Γιατί πτώχευσε;
Σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές το μεγαλύτερο κτύπημα το δέχθηκε από την τεχνολογία και τις online κρατήσεις.
Πόσους εργαζόμενους απασχολεί στην Ελλάδα;
Περίπου 1.200.
Πόσα ξενοδοχεία λειτουργεί στη χώρα;
Εννέα ιδιόκτητα και συνολικά 48 με τα brand του ομίλου, ενώ συνεργαζόταν με εκατοντάδες άλλα.
Τι χρέη αφήνει;
Σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις οι οφειλές προς ελληνικές επιχειρήσεις κυμαίνονται από 400 μέχρι 500 εκατ. ευρώ.
Από πότε τρέχουν οι οφειλές;
Η εταιρεία πλήρωνε κανονικά τις υποχρεώσεις της μέχρι τα μέσα Ιουνίου 2019.
Τα ελληνικά τουριστικά πρακτορεία επηρεάζονται;
Άμεσα όχι γιατί ο Thomas Cook ήταν πρώτα απ’ όλα τουριστικό πρακτορείο.
Τι γίνεται με τις ελληνικές αεροπορικές επιχειρήσεις;
Δεν υπήρχε συνεργασία.
Ποιες επιχειρήσεις την Ελλάδα ζημιώνονται περισσότερο;
Τα εννέα ιδιόκτητα ξενοδοχεία που έχει ο όμιλος και τα οποία κλείνουν. Πρόβλημα θα αντιμετωπίσουν και τα υπόλοιπα 39 franchise τα οποία θα πρέπει να βρουν άμεσα νέες αγορές και συνεργασίες.
Πώς θα καλυφθούν τα ανοίγματα της εταιρείας στην Ελλάδα;
Μετά την πτώχευση η υπόθεση θα καταλήξει στα δικαστήρια και τα assets θα βγουν σε πλειστηριασμό.
Ποιο μέρος των ανοιγμάτων της εταιρείας είναι ασφαλισμένο;
Δεν είναι γνωστό αυτή τη στιγμή.
Επηρεάζεται το ελληνικό τραπεζικό σύστημα από την κατάρρευση της εταιρείας;
Η μόνη εμφανιζόμενη να συμμετέχει σε περιορισμένη χρηματοδότηση της εταιρείας είναι η Τράπεζα Πειραιώς, η οποία εμφανίζεται καθησυχαστική.
Πόσους τουρίστες μετέφερε στη χώρα;
Υπολογίζεται στα περίπου 3 εκατ. και ειδικότερα από την Αγγλία περίπου 1 εκατ. τουρίστες.
Πόσοι τουρίστες είναι εγκλωβισμένοι στην Ελλάδα;
Τα νούμερα ποικίλλουν, αλλά υπολογίζονται από 30.000 με 40.000 συνολικά.
Πώς θα επιστρέψουν στις χώρες τους;
Την ευθύνη για τον επαναπατρισμό αλλά και το κόστος διαμονής των τουριστών στη χώρα μας βαραίνει τις χώρες καταγωγής τους. Υπάρχουν ασφαλιστήρια συμβόλαια που αναλαμβάνουν τον επαναπατρισμό των ταξιδιωτών, εφόσον η μεταφορά επιβατών περιλαμβάνεται στη σύμβαση του οργανωμένου ταξιδιού.
Τι θα συμβεί με όσους τουρίστες επρόκειτο να ταξιδέψουν με την Thomas Cook τις επόμενες ημέρες;
Οι πτήσεις από Αγγλία έχουν διακοπεί. Για τους υπόλοιπους υπάρχει «οδηγία» αποδοχής για δύο ημέρες μέχρι να ξεκαθαρίσει τι θα γίνει και στις άλλες χώρες που έχει εταιρείες ο Thomas Cook.
Τι γίνεται με τις προκρατήσεις για την επόμενη τουριστική σεζόν;
Οι ξενοδόχοι θα πρέπει να αναζητήσουν νέους tour operator για συνεργασία ή να ανοίξουν νέες αγορές.
Ποιες περιοχές αντιμετωπίζουν τα μεγαλύτερα ζητήματα;
Κυρίως η Κρήτη και ακολουθούν η Ρόδος, η Σκιάθος, η Κως, η Κέρκυρα και η Ζάκυνθος.
