Ο Πρινιάς είναι χωριό που βρίσκεται 25 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το Ηράκλειο, στο δρόμο Ηράκλειο - Βούτες - Άγιος Μύρωνας - Πυργού - Κάτω Ασίτες - Πρινιάς ή από την Αγία Βαρβάρα στρίβοντας δυτικά μετά από 4 χλμ.
Ορεινός οικισμός με υψόμετρο 610 μ. κτισμένος στα σύνορα των τριών επαρχιών του νομού Ηρακλείου Καινούργιου, Μονοφατσίου και στο στο νοτιότερο άκρο της επαρχίας Μαλεβιζίου, στους πρόποδες του Ψηλορείτη. Η ευρύτερη περιοχή είναι χαρακτηρισμένη σαν περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Στα αξιοθέατα της περιοχής ανήκει η κορυφή Περδικοκορυφή, με θέα σε ολόκληρο το νομό Ηρακλείου.
Το χωριό σήμερα κατοικείται από 369 κατοίκους. Αναφέρεται σε όλες τις βενετσιάνικες απογραφές, όπως και στην τούρκικη του 1671, και την αιγυπτιακή του 1834. Από το 1881 και μετά αναφέρεται στην επαρχία Μαλεβιζίου στο δήμο Κρουσώνα με 225 κατοίκους και το 1900 με 348 κατοίκους. Από το 1920 και μετά αποτελεί ομώνυμη κοινότητα έως σήμερα και υπάγετε στο δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Γόρτυνας.
Στο χωριό εδρεύει ο ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου και είναι η μεγαλύτερη εκκλησία του χωριού όπου βρίσκετε στην μέση περίπου του χωριού. Χτίστηκε το 1961 πάνω στην παλαιότερη εκκλησία που υπήρχε εκεί.
Εδώ τελούνται όλες οι σημαντικές εκκλησιάστηκες τελετές του χωριού, γάμοι, βαφτίσια κ.τ.λ. Μάλιστα μαζεύεται πλήθος κόσμου σε κάθε μεγάλη γιορτή της χριστιανοσύνης.
Η εκκλησία γιορτάζει στης 3 Νοεμβρίου του Αγίου Γεωργίου του Μεθυστή. Λόγω των πολλών εορταζόντων, σχεδόν σε κάθε στενό ακούς παρέες που έχουν έρθει να ευχηθούν στους Γιώργηδες και να δοκιμάσουν πρώτη φορά και το κρασί τις νέας εσοδείας (εξ ού και μεθυστής )
Η ιστορία της εκκλησιάς μας πάει πίσω στης αρχές του 20ου αιώνα όταν, συμφώνα με μαρτυρίες, κτίστηκε όχι ὀμως στη σημερινή της μορφή. Η εκκλησία είχε κτιστεί εξ ολοκλήρου με πέτρα, σε πολύ μικρότερες διαστάσεις και ξεκινούσε από την βάση της με πέτρες διαστάσεων 1.5 μέτρων και όσο πήγαινε προς τα πάνω το πάχος του τοίχου μίκραινε.
Φτάνοντας στο 1956 οι τότε επίτροποι και ο ιερέας του χωριού Πατήρ Ησύχιος, ξεκίνησαν την ανέγερση του ναού με την σημερινή του μορφή.
Αρχικά υπήρχε διχασμός, γιατί, εκτός από το να κτιστεί ο ναός πάνω στη ήδη υπάρχουσα εκκλησία, εκκρεμούσε και άλλη μια πρόταση, δηλαδή να ανεγερθεί κάπου προς τα αλώνια, η οποία όμως είχε το μειονέκτημα ότι ο ναός θα ήταν πολύ μακριά από το κέντρο του χωριού. Για το λόγο αυτό σύντομα υπερίσχυσε η πρώτη πρόταση.
Χωρίς να γκρεμίσουν τον παλιό ναό, ο εργολάβος ανέλαβε να κτίσει τον νέο ναό, ενώ όλοι οι συγχωριανοί συνέβαλαν στο να συγκεντρώσουν τα υλικά τα οποία τα έφερναν από ένα νταμάρι πίσω από τον Πόρο τροφοδοτώντας τον εργολάβο και παράλληλα βοηθώντας ενεργά στην ανέγερση, καθώς τότε όλα γίνονταν με το χέρι χωρίς σύγχρονα εργαλεία.
ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΝΕΓΕΡΣΗΣ
Τέσσερα χρόνια χρειάστηκαν για την ανέγερση του Ναού και όλο αυτό το διάστημα η παλιά εκκλησία που ήταν μέσα στην καινούρια λειτουργούσε κανονικά. Με την αποπεράτωσή του όμως γκρεμίστηκε και απομακρύνθηκαν τα συντρίμμια. Χαρακτηριστικό είναι ότι εκείνο το διάστημα της λειτουργίας της εκκλησίας, το πάτωμα ήταν ακόμα χώμα, αφού δεν ήταν ακόμα έτοιμο το δάπεδο.
Τέλος, το 1961 έγιναν τα εγκαίνια από τον μητροπολίτη σε μια μεγαλοπρεπή τελετή. Έκτοτε έχουν γίνει αρκετές επεμβάσεις από τους εκάστοτε επίτροπους και ιερείς για να φτάσει η Εκκλησία στην σημερινή της μορφή.
Στην ενορία του χωριού ανήκουν αρκετές μικρότερες εκκλησίες όπως του Αγίου Παντελεήμονος, του Αγίου Αντωνίου και της Αγίας Ειρήνης κ.α.
Οι κάτοικοι ασχολούνται ως επί το πλείστον με γεωργικές εργασίες αλλά και με την κτηνοτροφία. Το κύριο εισόδημα τους είναι από το λάδι μιας και η περιοχήείναι γεμάτη από ελαιώνες. Υπάρχουν πολλά αμπέλια όπου παράγονται σταφύλια, σταφίδα και κρασί.
Στην Περιοχή του χωριού ανήκει ο αρχαιολογικός χώρος της Ριζηνίας, πάνω στον λόφο Πατέλλα, υπήρχε μια αρχαία πόλη η Ριζηνία. Ο λόφος κατοικήθηκε για πρώτη φορά στους υστερομινωικούς III χρόνους και δεν εγκαταλείφθηκε στην αρχαϊκή περίοδο, όπως συμβαίνει με όλες σχεδόν τις πόλεις που ιδρύθηκαν εκείνη την εποχή από Μινωίτες πρόσφυγες.
Στον λόφο Πατέλλα ανασκάφηκαν δύο αρχαϊκοί ναοί του 7ου αι. π.Χ. Ο παλαιότερος, που είναι και ο σημαντικότερος, μπορεί να θεωρηθεί παραλλαγή του ναού εν παραστάσι, αλλά πολλά στοιχεία του θυμίζουν τα μικρά ιερά της υστερομινωικής III περιόδου. Υπήρχε μόνο ένας τετράγωνος πεσσός ανάμεσα στις παραστάδες του προδρόμου και δύο ξύλινοι κίονες στη μέση του σηκού. Την πρόσοψη του ναού κοσμούσε ανάγλυφη ζωφόρος ιππέων, και το υπέρθυρο μία μικρή ζωφόρος ζώων και δύο καθιστά αγάλματα θεοτήτων. Τα γλυπτά αυτά είναι από τα πρώτα δείγματα της λεγόμενης δαιδαλικής πλαστικής.
Πιστεύεται ότι ο Πρινιάς ήταν επίσης καταφύγιο για τους Ετεοκρήτες, όπως και το Καρφί. Ένας ναός βρέθηκε στο ανατολικό μέρος του λόφου όπου ανακαλύφθηκαν ευρήματα, που παραπέμπουν στη λατρεία του φιδιού, όπως επίσης και μιας θεότητας με σηκωμένα όπλα.
Στη δυτική πλευρά του λόφου υπήρχε ένα κάστρο που χρονολογείται τον 4ο ή 5ο αιώνα π.Χ. κι ένα νεκροταφείο.
Οι ανασκαφές δεν είναι εκτεταμένες και γίνονται σταδιακά μόνο τους καλοκαιρινούς μήνες από το Ιταλικό πανεπιστήμιο της Catania.
