Ανάμεσα από το Ηράκλειο και το Ρέθυμνο , σε μια μεγάλη και ποικιλόμορφη περιοχή, απλώνεται η επαρχία Μυλοποτάμου, έχοντας από τη μια το Κρητικό πέλαγος και από την άλλη το Ψηλορείτη. Ο Μυλοπόταμος είναι κυρίως ορεινή περιοχή, ως επί το πλείστον κτηνοτροφική και σαφέστατα από τις πλέον ιστορικές της Κρήτης.
Τον «άγνωστο» Μυλοπόταμο, την άλλη όψη μιας περιοχής που κατά καιρούς , περιοχές της, έχουν χαρακτηριστεί ως «άβατο», το Μυλοπόταμο με τις πολλές φυσικές ομορφιές, το Μυλοπόταμο της προοπτικής και της ανάπτυξης, θα γνωρίσουμε με τη πολύτιμη βοήθεια της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών Μυλοποτάμου.
Σκαρφαλωμένα σε βουνοκορφές και πλαγιές είναι τα ορεινά χωριά του Μυλοποτάμου: τα Ανώγεια, τα Λιβάδια, τα Ζωνιανά που με τη Γιορτή του Βοσκού και την 1000 κιλών γραβιέρα διεκδικούν μια θέση στο βιβλίο Guinnes, η Κάλυβος, ο Άγιος Μάμας και η αρχαία Αξός κ.α.
Στην κοιλάδα του Γεροπόταμου το Δοξαρό, η Δροσιά, ο Αΐμονας, τα Απλαδιανά, οι Σίσες και τα άλλα μικρά χωριά της περιοχής ανακατεύονται με την πυκνή βλάστηση. Ενώ στις χαμηλότερες περιοχές το Πέραμα, έδρα της Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών, το Γαράζο όπου φιλοξενείται η παλαιότερη πολιτιστική εκδήλωση του Ν. Ρεθύμνης η Γιορτή Κίτρου, το Μελιδόνι, καθώς και τα παράκτια Πάνορμο και Μπαλί συγκεντρώνουν πληθώρα δραστηριοτήτων. Ιδιαίτερο χρώμα δίνει στους οικισμούς Μαργαρίτες, Ελεύθερνα και στα άλλα γύρω μικρότερα χωριά ο κιτρινωπός ασβεστόλιθος των παραδοσιακών κτισμάτων.
Στην ευρύτερη περιοχή του Μυλοποτάμου βρίσκονται εκπληκτικά ιστορικά μοναστήρια, η Μονή Χαλέπας και πολύ κοντά η Μονή Αρκαδίου, η Μονή Ασωμάτων στη μέση της κατάφυτης κοιλάδας του Αμαρίου, μεταξύ του όρους Κέδρος και του Ψηλορείτη, γνωστή ως Σχολή Ασωμάτων μια που από το 1930 λειτουργεί ως Γεωργική Σχολή. Εκεί στεγάζεται και το ερευνητικό κέντρο του ΕΘΙΑΓΕ με κτηνοτροφικά ενδιαφέροντα.
Σ' αυτή λοιπόν την πολύμορφη περιοχή, ανάμεσα σε φαράγγια (Αρκαδιώτικο, Μαργαριτσανό κλπ), τριγύρω στο «Γεροντόσπηλιο» στα νότια του όρους Κουλούκωνα, στο
«Μαραθόσπηλιο» στα Κυνιγιανά και τη «Σφεντόνη» το σπήλαιο των Ζωνιανών με τους εκπληκτικούς σταλαγμίτες - σταλακτίτες και τους θρύλους των βοσκών, συναντάμε παντού κοπάδια να βόσκουν δίπλα σε αιωνόβιες ελιές και ξεχασμένες χαρουπιές που δικαιώνουν το χαρακτηρισμό της επαρχίας Μυλοποτάμου, ως τόπο των κτηνοτρόφων.
Αν εξαιρέσουμε τις παράκτιες περιοχές, όπου ο τουρισμός κατέχει τα πρωτεία στηνοικονομική ανάπτυξη, ο υπόλοιπος Μυλοπόταμος έχει ως βάση ανάπτυξης τον πρωτογενή τομέα και τον αγροτουρισμό. Πάνω από 2000 οικογένειες είναι αγροκτηνοτρόφοι. Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Μυλοποτάμου όπως χαρακτηριστικά λέει ο Γενικός Διευθυντής της ο κ. Δημ. Κονιός «είναι πάντα δίπλα στον αγρότη και στον παραγωγό». Είναι άλλωστε
μια από τις δυναμικότερες Ενώσεις και συγκριτικά από τις πολυπληθέστερες. Έχει 7.500 μέλη, που περιέχονται σε 38 ενεργούς και δραστήριους Αγροτικούς Συνεταιρισμούς και μόνο 40 άτομα προσωπικό( Γεωπόνοι, Τεχνολόγοι Τροφίμων, διοικητικό προσωπικό κλπ).
Η δραστηριότητα της ξεκίνησε πριν αρκετές δεκαετίες ως Ένωση Χαρουπιών. Λόγω των αναγκών και των δραστηριοτήτων των μελών της η Ένωση σήμερα δραστηριοποιείται στον τομέα του λαδιού, του γάλακτος, των γεωργικών εφοδίων, ενώ το Συνεταιριστικό Super Market στο Πέραμα Γεροποτάμου εξυπηρετεί την ευρύτερη περιοχή περισσότερο από 25 χρόνια, αντέχοντας τον ανταγωνισμό. Διαθέτει 1000 τ.μ. ωφέλιμο χώρο, φιλοξενεί
περισσότερες από 20.000 ετικέτες προϊόντων και επί πλέον χώρους ηλεκτρικών συσκευών και αποθηκευτικών χώρων. Ανήκει στον όμιλο Ελληνική Διατροφή COOP A.E. και βασικό μέλημα είναι η υψηλότερη ποιότητα στις χαμηλότερες τιμές. Για το λόγο αυτό διαθέτει κωδικούς ιδιωτικής ετικέτας (ELDI) και προβαίνει καθημερινά σε προσφορές προς όφελος των καταναλωτών του.
Στα πλαίσια των αναπτυξιακών στόχων της και της υποστήριξης των παραγωγών, προχώρησε στην δημιουργία σύγχρονου Τυροκομείου δυναμικότητας 25 τόνων αιγοπρόβειου γάλακτος ημερησίως. Το σύνολο των παραγώμενων προϊόντων είναι εξαιρετικής ποιότητας
και ονομαστά, πολύ πιο μακριά από την περιοχή παραγωγής τους: Γραβιέρα Κρήτης ΠΟΠ, Ξυνομυζήθρα Κρήτης ΠΟΠ, Μυζήθρα, Ανθότυρο, Λευκό Τυρί άλμης και Κεφαλοτύρι. Θα πρέπει να τονίσουμε ότι η παρέμβαση του ΑΣ Μυλοπόταμου στην αγορά, όσο αφορά τη τιμή του γάλακτος είναι καθοριστική. Για το 2010 το κιλό του πρόβειου πληρώθηκε στην τιμή του 1,20 € και το αίγιο στην τιμή 0,75 €. Η πληρωμή γίνεται βάση της λιποπεριεκτικότητας και της πρωτεΐνης του γάλακτος. Οι
μεγαλύτερες ποσότητες απορροφούνται από τον ΑΣ Μυλοπόταμου και από το Γαλακτοκομικό Σύλλογο Ανωγείων, υπάρχουν βέβαια και Ιδιωτικά Τυροκομεία στην ευρύτερη περιοχή του Μυλοποτάμου.
Η Ένωση υποστήριξε και διαμόρφωσε θετικές προοπτικές επένδυσης στο τομέα της κτηνοτροφίας, για πολλά μέλη της. Πάνω από 400 άτομα έχουν ενταθεί στο καθεστώς των Νέων Αγροτών και περισσότερα από 100 Σχέδια Βελτίωσης έχουν πραγματοποιηθεί. Σαφέστατα αυτό βελτίωσε τις εκμεταλλεύσεις και αναβάθμισε την ποιότητα των παραγόμενων προϊόντων.
Σε ότι αφορά το εξαιρετικά κρίσιμο πρόβλημα των ζωοτροφών, το οποίο σε συνάρτηση με την έλλειψη ρευστότητας των κτηνοτρόφων, τείνει να αποβεί καθοριστικής σημασίας για το σύνολο της Ελληνικής Κτηνοτροφίας, πόσο μάλλον για την Κρήτη που το διαμετακομιστικό βάρος έχει εκτοξεύσει τις ήδη υψηλές τιμές, ο Γεν. Διευθυντής της Ένωσης, ο κ. Κονιός μας είπε:
«Ο ΑΣ Μυλοποτάμου δημιούργησε σύγχρονο πρατήριο ζωοτροφών, με στόχο τη μείωση της τιμής των ζωοτροφών και τη βελτίωση της ποιότητας τους ,δεν πρέπει να ξεχνάμε όμως ότι το κόστος μεταφοράς των πρώτων υλών είναι μεγάλο για τους παραγωγούς της Κρήτης.
Προοπτικές για τους αιγοπροβατοτροφους υπάρχουν αλλά χρειάζονται πολιτικές λύσεις. Αυτή τη στιγμή λαμβάνοντας υπόψη το υψηλό κόστος ζωοτροφών - την καθηλωτική τιμή των αμνοεριφίων στα 5 € ανά κιλό, την καθυστέρηση της πληρωμής των σχεδίων βελτίωσης από το Υπουργείο , με δεδομένο ότι το εισόδημα των παραγωγών είναι καθαρά εποχιακό, καταλαβαίνουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν και γιατί είναι δέσμιοι όλοι των πιστωτικών Ιδρυμάτων μια που έχουν κάνει προεξόφληση από τις Τράπεζες την επιδότηση των σχεδίων βελτίωσης.
Η Πολιτική Ηγεσία θα πρέπει να δει προσεκτικά το μέλλον της αιγοπροβατοτροφείας και γενικά τον πρωτογενή τομέα. Κατά την γνώμη μας δεν μπορεί να υπάρξει ανάπτυξη γενικότερα, όσο ο πρωτογενής τομέας παραμένει σε αυτές τις άθλιες συνθήκες.
Στηρίξαμε και στηρίζουμε τα μέλη μας πιστώνοντας τους με ζωοτροφές και εφόδια έναντι της επιδότησης των ΔΕΕ ωστόσο όμως, είμαστε υποχρεωμένοι από τους κανόνες της αγοράς, όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα (π.χ. αγορές πρώτων υλών μετρητοίς) να περιοριστεί αυτή μας η δυνατότητα. Αυτό που περιμένουμε από την Πολιτεία είναι, βοήθεια για τη δημιουργία κλίματος υγιούς ανταγωνισμού για την προώθηση των παραγόμενων προϊόντων και όχι το νέο Νομοσχέδιο το οποίο υποβαθμίζει του ΑΣ και τις αφήνει ακάλυπτες εν μέσω κρίσης και με το θολό και αβέβαιο περιβάλλον της αγοράς. Παρ' όλα αυτά θα πρέπει να ευχαριστήσουμε την Ηγεσία του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων που μας έδωσε το δικαίωμα και τη δυνατότητα, να απορροφηθεί μεγάλη ποσότητα Γραβιέρας Κρήτης ΠΟΠ σε ειδικές κατηγορίες ατόμων (πχ πολύτεκνοι).»
Να συμπληρώσουμε ότι το εργοστάσιο παραγωγής συμπληρωματικών μιγμάτων διατροφής των ζώων λειτουργεί εδώ και μια δεκαετία. Κατασκευάστηκε με συγχρηματοδότηση του Leader και από τότε αναβαθμίζετε συνεχώς με νέα προϊόντα. Μετά τη μετεγκατάστασή του
στην περιοχή των Αγγελιανών (1998), αγοράζει μόνο τις πρώτες ύλες για την παραγωγή μιγμάτων και προσφέρει στους κτηνοτρόφους της περιοχής ποιοτικά προϊόντα σε καλές τιμές.
ΤΟ ΤΥΡΟΚΟΜΕΙΟ
Το ιδιόκτητο τυροκομείο του ΑΣ Μυλοποτάμου στο Πέραμα, μετράει 45 χρόνια παρουσίας στο χώρο, κερδίζει δε όλο και μεγαλύτερο κομμάτι της αγοράς με τα μοναδικά προϊόντα που παράγει και διαθέτει. Μέσα στη 45χρονη πορεία του, διαφυλάττει και μεταδίδει από γενιά σε γενιά τις παραδοσιακές, ντόπιες συνταγές, βασισμένες σε αγνά υλικά, χωρίς τη χρήση πρόσθετων συντηρητικών, χρωστικών και ομοιωμάτων. Με γνήσιο κρητικό γάλα, από
επιλεγμένα κοπάδια ελευθέρας βοσκής και με τη σφραγίδα και το μεράκι των παραγωγών του, οι οποίοι «καταθέτουν» ψυχή και εμπειρία, αμείωτη από το 1966, έτος ίδρυσης του τυροκομείου. Σήμερα, από την επεξεργασία του 40% περίπου του επεξεργαζόμενου
γάλακτος, παράγεται η Γραβιέρα Κρήτης(ΠΟΠ) και Λευκό τυρί άλμης από το 60% περίπου του επεξεργαζόμενου γάλακτος, ενώ εξαιρετικής ποιότητας είναι και τα υποπροϊόντα (μυζήθρα, ξινομυζήθρα, κλπ).
Το 1992 και σε εφαρμογή των κανονισμών που ισχύουν, ο ΑΣ προέβη σε ανακαίνιση του τυροκομείου και στην ανανέωση του βασικού μηχανολογικού εξοπλισμού του. Σήμερα, είναι σε εξέλιξη, με τη χρηματοδότηση του Αναπτυξιακού, ύψους 4,5 εκ. euro, νέα επέκταση και
εκσυγχρονισμός του τυροκομείου, με προτεραιότητα το μηχανολογικό εξοπλισμό και το βιολογικό καθαρισμό. Αυτό θα δώσει μια άλλη προοπτική στην ανάπτυξη της κτηνοτροφίας σε μια μεγάλη περιοχή, που και τη δυναμική διαθέτει και συνεργατική διάθεση με τους παραγωγούς έχει.
ΤΟ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟ
Ο Μυλοπόταμος εκτός από κτηνοτροφική είναι και ελαιοπαραγωγική περιοχή. Η Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών, θέλοντας να εξασφαλίσει την ποιότητα του ελαιολάδου και ειδικότερα την ποιότητα του ελαιολάδου "ΠΟΠ ΒΟΡΕΙΟΣ ΜΥΛΟΠΟΤΑΜΟΣ'' δημιούργησε στις εγκαταστάσεις της ένα σύγχρονο χώρο συγκέντρωσης, φύλαξης και εμπορίας.
Η μονάδα διαθέτει ανοξείδωτες δεξαμενές συνολικής χωρητικότητας 300 τόνων. Κατά την παραλαβή του ελαιολάδου γίνεται δειγματοληψία και ανάλυση του δείγματος στο εργαστήριο ποιοτικού ελέγχου.
Το λάδι κατηγοριοποιείται βάση των χημικών και οργανοληπτικών χαρακτηριστικών του και στη συνέχεια οδηγείται στις δεξαμενές.
Εν τω μεταξύ η δημιουργία Τυποποιητηρίου λαδιού, προστατεύει τους παραγωγούς μέλη της και τους διασφαλίζει καλύτερες προοπτικές στην ανταγωνιστική αγορά του ελαιολάδου. Με ενέργειες της, τα προηγούμενα χρόνια, κατοχύρωσε το λάδι Βόρειος Μυλοπόταμος ως ΠΟΠ, ενώ συνεχίζονται οι προσπάθειες για την κατοχύρωση του ελαιολάδου της ευρύτερης περιοχής.
Οι ποσότητες που απορροφά είναι μικρές σε σχέση με τη συνολική παραγωγή αλλά η προσπάθεια βρίσκεται ακόμη στα πρώτα βήματα, τόσο στην αγορά όσο και στη τυποποίηση του Ελαιολάδου, με την επωνυμία «ΑΤΑΛΗ».
ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ ΣΤΗΝ ΙΧΝΗΛΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΕΛΑΙΟΛΑΔΟΥ
Ο ΑΣ Μυλοποτάμου επενδύοντας έμπρακτα στην υιοθέτηση συστημάτων ποιότητας που αφορούν την παραγωγή και διάθεση του έξτρα παρθένου ελαιολάδου, είναι από τις πρώτες επιχειρήσεις του χώρου που εφαρμόζουν πιστοποιημένο σύστημα ιχνηλασιμότητας από τον ελαιώνα μέχρι το ράφι, σύμφωνα με το διεθνές πρότυπο ιχνηλασιμότητας τροφίμων ISO 22005.
Η Ένωση μάλιστα προχωρώντας ένα βήμα παραπάνω από τις απαιτήσεις του προτύπου, υιοθέτησε επιπλέον τεχνικές προδιαγραφές που αφορούν στην παραγωγή και επεξεργασία του εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου, οι οποίες εφαρμόζονται ήδη με μεγάλη επιτυχία στην ιταλική αγορά, ενώ ταυτόχρονα είναι η πρώτη επιχείρηση στην Ελλάδα που πιστοποιήθηκε για αυτές τις προδιαγραφές από τον διεθνώς αναγνωρισμένο ιταλικό φορέα πιστοποίησης CSQA.
ΤΜΗΜΑ ΚΟΙΝΟΤΙΚΩΝ ΕΝΥΣΧΥΣΕΩΝ
Το τμήμα αυτό του Συνεταιρισμού, που δραστηριοποιείται στις οικονομικές ενισχύσεις συστάθηκε το 1984 και σκοπός του ήταν και είναι η εξυπηρέτηση των ελαιοπαραγωγών και κτηνοτρόφων της επαρχίας Μυλοποτάμου σε θέματα που αφορούν τις κοινοτικές ενισχύσεις.
Ειδικότερα κατά την περίοδο 1985 - 2005, δηλ. για 20 χρόνια, το κύριο έργο του ήταν η ενημέρωση, η παραλαβή των δικαιολογητικών, η σύνταξη των καταστάσεων πληρωμής και η απευθείας πληρωμή των παραγωγών για τις επιδοτήσεις ελαιολάδου και επιλέξιμων. Την περίοδο αυτή ο αριθμός των παραγωγών που εξυπηρετήθηκαν ήταν περίπου 11.000 ετησίως.
Από το 2006 με τη νέα ΚΑΠ το έργο του Τμήματος συμπυκνώθηκε στη συλλογή και μηχανογράφηση των Αιτήσεων Ενιαίας Ενίσχυσης για περίπου 11.000 παραγωγούς, από δε το έτος 2007 ανέλαβε και τη διεκπεραίωση της Εξισωτικής Αποζημίωσης.
Για την όσο το δυνατό εύρυθμη λειτουργία του το Τμήμα είναι στελεχωμένο με 5 μόνιμους υπαλλήλους και αριθμό εποχικών ανάλογα με τις ανάγκες του, διαθέτει δε τον πιο
σύγχρονο ηλεκτρονικό εξοπλισμό.
http://www.mylopotamos.gr/
