Ο Ευαγγελισμός ή Μουχτάρο του Δήμου Μινώα Πεδιάδος

ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ (ΜΟΥΧΤΑΡΟ)

Ο Ευαγγελισμός είναι χωριό και πρώην κοινότητα στην επαρχία Πεδιάδας με 623 κατοίκους. Σήμερα ανήκει στο Δήμο Μινώα Πεδιάδος του νομού Ηρακλείου. Η απόστασή του από το Ηράκλειο είναι 35 χιλιόμετρα, ενώ σε σχέση με το Καστέλλι βρίσκεται στα 5 χλμ. νοτιοδυτικά.

 Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με γεωργικές εργασίες. Παράγεται λάδι, κρασί, σταφίδα και σιτηρά. Στον οικισμό βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, με τοιχογραφίες. Σε αυτήν οφείλεται και η σημερινή ονομασία του χωριού, καθώς η προηγούμενη ονομασία του ήταν Μουχτάροι. 

Στο κέντρο του χωριού, δίπλα στο Δημοτικό σχολείο, υπάρχει χώρος με πεύκα. Στις 6 Αυγούστου το χωριό πανηγυρίζει και γίνεται κρητικό γλέντι.
Ιστορικά στοιχεία

Η μετονομασία του χωριού από Μουχτάροι σε Ευαγγελισμό έγινε το 1956. Η παλαιά ονομασία ήταν Μουχτάροι ή Μουκτάροι ή Μουχτάρο και για την προέλευσή της υπάρχουν διάφορες ερμηνείες.
Μερικοί (Ξανθουδίδης) πιστεύουν ότι προέρχεται από την αραβική γλώσσα, ενώ άλλοι (Αλεξίου) υποστηρίζουν ότι η λέξη είναι βυζαντινή, από το μουκτάριοι, που σήμαινε ταραχοποιοί και επαναστάτες.

Οι θιασώτες της άποψης ότι η ονομασία είναι βυζαντινή υποστηρίζουν επίσης ότι μπορεί να οφείλεται στο βυζαντινό επίθετο Μουρτάρος.

Το χωριό αναφέρεται με το αρχικό του όνομα σε συμβόλαιο του 1381 και το 1577 στην επαρχία Πεδιάδος , στο σχετικό κατάλογο του Μπαρότσι.

Το 1583 αναφέρεται από τον Καστροφύλακα με 274 κατοίκους και στην τούρκικη απογραφή του 1671 αναγράφεται Muhtarus, με 122 χαράτσα.

Στην αιγυπτιακή απογραφή του 1834 αναφέρεται με 30 χριστιανικές και 3 τούρκικες οικογένειες.

(Πηγή Βικιπαίδια)
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΠΟΥΤΣΑΚΗ