Πάντα οι άνθρωποι συνηθίζουν να κάνουν προϋπολογισμούς, ισολογισμούς και απολογισμούς αυτές τις μέρες των εορτών, οι οποίες χαρακτηρίζονται ιδιαίτερα απαιτητικές. Πόσοι και πόσοι δεν υπολογίζουν τον 13ο μισθό, δικαιούχοι αλλά και οι πέριξ αυτών.
Ένας μισθός που καλείται να καλύψει όχι μόνο τα ελλείμματα των άλλων δώδεκα μηνών, αλλά και να σηκώσει το βαρύ οικονομικό φορτίο των εκτάκτων και προσθέτων δαπανών που δημιουργούν τα έθιμα των ημερών. Μια κουβέντα όμως είναι να ισοσκελίσεις τον προϋπολογισμό αυτών ειδικά των ημερών, ύστερα από τόσα προβλεπόμενα ή απρόβλεπτα έξοδα. Το σίγουρο είναι ότι πολλοί θα βρεθούν με παθητικό μεταφερόμενο και ξανά μεταμεταφερόμενο κι έχει ο Θεός!
Δεν είναι μόνο σημερινό φαινόμενο η οικονομική κρίση που περνάει αυτός ο τόπος. Υπήρξαν κι άλλα τέτοια παρόμοια φαινόμενα στο παρελθόν που κλόνισαν τους μισθωτούς, τους εργαζόμενους, τους εμπόρους, τους επαγγελματίες και τους βιοτέχνες. Φαινόμενα που άσκησαν τρομακτική επίδραση στην εργασία, στην μετακίνηση του πληθυσμού, στους γάμους, στις μεταναστεύσεις και γενικά στο ηθικό του λαού και της κοινωνίας αφού η οικονομική κρίση ξεσπά επί δικαίων και αδίκων όταν έρχεται. Η αρχή της δεκαετίας του ’60 σημάδεψε άμεσα αυτόν τον τόπο, αφού δημιουργήθηκε ένα έντονο οικονομικό διέξοδο. Έλεγαν οι παλιότεροι πως το λάδι και η σταφίδα είναι χρυσάφι και με βάση αυτά τα αγαθά κανόνιζαν στην πόλη μας και στο νομό μας τις αγορές τους, τις δουλειές τους και γενικά την κάθε τους δραστηριότητα. Πώς όμως θα γίνονταν κάτι τέτοιο τώρα, τη στιγμή που ο περονόσπορος είχε κάνει αισθητή την εμφάνισή του περιορίζοντας στο ελάχιστο την παραγωγή; Τώρα που οι άνθρωποι της υπαίθρου δοκιμάζονται και με το παραπάνω; Ένα δημοσίευμα τοπικής εφημερίδας της εποχής εκείνης, μας λέει πολλά!
Τα προστατευτικά μέτρα τα οποία εξήγγειλε διά τους αγρότας η κυβέρνησις είναι τόσον πενιχρά, πενιχρότατα μάλιστα, ώστε μόλις και μετά βίας συνδυαζόμενα και με διάφορους μικρούς φυσικούς οικονομικούς πόρους που διαθέτουν οι αγρόται μας θα δυνηθούν να επαρκέσουν δια την συντήρησιν αυτών εις την ζωήν. Ως είναι όμως γνωστόν οι έμποροι, οι βιοτέχναι και επαγγελματίαι γενικώς αποζούν κυρίως από το “χρήμα του χωριάτη” ο οποίος δια την σημαρινήν κατάστασιν τοιούτον οπωσδήποτε δεν διαθέτει. Δι;αυτό ακριβώς ημπορεί να λεχθεί άνευ αντιρρήσεων ότι η κατάστασις των επαγγελματοβιοτεχνών και εμπόρων είναι ή μάλλον θα γίνει κατά πολύ πιο τραγικοτέρα των αγροτών, διότι οι τελευταίοι εκτός του πενιχρού βοηθήματος έχουν και ορισμένους φυσικούς πόρους όπως και παραπάνω είπωμεν (μια κατσίκα, ένα πρόβατο, λίγα κηπευτικά κλπ.) των οποίων οι επαγγελματοβιοτέχναι και έμποροι παντελώς στερούνται. Είναι λοιπόν βεβαία η πλήρης οικονομική εξαθλιωσις αυτών, εφ’ όσον δεν προβλέπεται κίνησις της αγοράς υπό του αγροτικού κόσμου ο οποίος θα κατορθώσει μόλις και μετά βίας να συντηρηθεί εκ των ενόντων. Οπωσδήποτε λοιπόν θα πρέπει κάτι να γίνει και δια την μεγάλη αυτή μερίδα που αποτελούν οι έμποροι, οι βιοτέχναι και οι επαγγελματίαι. Τί θα είναι αυτό το “κάτι” δεν γνωρίζομεν. Πάντως τονίζομεν ότι πρέπει να γίνει και ή δυνατόν να αντιμετωπισθεί με περισσοτέραν σοβαρότητα απ’ όσην αντιμετωπίσθη το σχετικόν θέμα των αγροτών”.
Είναι αλήθεια ότι η οικονομική θέση του αγρότη πάντοτε είχε και έχει σχέση με την κίνηση της αγοράς. Σήμερα τα πράγματα δεν είναι καθόλου καλά. Μια παρόμοια κρίση διαφαίνεται και οι τιμές των αγροτικών προϊόντων είναι υπερβολικά χαμηλές.
Πριν μερικά χρόνια βρέθηκα σε μια μεγάλη Ένωση Συνεταιρισμών και ενώ είχε στα ράφια της ελαιόλαδο ΕΛΑΪΣ, το λάδι Μινέρβα, το λάδι ενός ιδιώτη από κάποιο παρακείμενο χωριό που ο ίδιος συσκεύαζε (λες και ο ιδιώτης είχε πιο μεγάλη δύναμη απ’ αυτή της Ένωσης) το δικό της λάδι απουσίαζε. Αναρωτήθηκα και είπα μέσα μου: Είναι δυνατόν μια τέτοια Ένωση με τόση εμβέλεια να μην ασχολείται με τη συσκευασία του λαδιού της περιοχής της και να κάνει χρέη μπακάλη; Να πουλά φασόλια, ρεβύθια, κονσέρβες κι απορρυπαντικά; Και όμως έτσι είναι. Πώς να μην κατρακυλά λοιπόν η τιμή αυτού του προϊόντος, ή μάλλον πώς αυτό το σημαντικό αγαθό να μην είναι στα αζήτητα; Έτσι και τότε λοιπόν αλλά και σήμερα δεν πάμε πίσω. Η οικονομική κρίση κάνει έντονα την εμφάνισή της. Οι σατυρικοί στίχοι του Νίκου Επιτροπάκη τότε, κατά την δεκαετία του ’60, στην εφημερίδα “Πατρίδα” ελπίζω να μας βρουν απόλυτα σύμφωνους: Ο τίτλος: ... Σοβαρά κριτήρια!!!
“Τα μικροδάνεια ζωής αισίως χορηγούνται πλην όμως οι παραγωγοί
αθρόως... εξαιρούνται καθ’ όσον οι αρμόδιοι τους ρίχνουνε τη σπόντα
ότι παράγουν... έλαιον και άλλα προϊόντα κι επ’ αυτού κριτήριον
λαμβάνουν υποθέτω αν έχει ο παραγωγός καμιά... λαδιά στο πέτο.
Ηράκλειο! Γυρίζοντας κάποιες δεκαετίες πίσω, όταν την 11η Σεπτεμβρίου του 1960 ημέρα Κυριακή και ώρα 10.30 π.μ. στο κινηματοθέατρο “Όαση” πραγματοποιήθηκε η συγκέντρωση των επαγγελματοβιοτεχνών Ηρακλείου που είχε σκοπό την ενημέωση των μελών της Ομοσπονδίας για τις ενέργειες της τριμελούς επιτροπής η οποία είχε μεταβεί στην Αθήνα με σκοπό να πιλύσει διάφορα τρέχοντα και άκρως σοβαρά ζητήματα του κλάδου. Στη σύσκεψη αυτή μετείχαν περίπου χίλιοι επαγγελματίες και βιοτέχνες. Τους ομιλητές βέβαια είχε παρουσιάσει τότε ο πρόεδρος των καφεπωλών Γιαλούρης. Πρώτος ομιλητής υπήρξε ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Ιωάννης Ζερβός ο οποίος αναφέρθηκε στις ενέργειες των προέδρων των σωματείων από διετία, τότε που είχε πραγματοποιηθεί η συγκέντρωση διαμαρτυρίας στο κέντρο “Ντορέ”. Αποσπάσματα των ομιλιών, τόσο του Ιωάννη Ζερβού αλλά και των υπολοίπων, σας αναφέρω:
“Παρά το ότι η τάξις μας, συνέχισεν ο κ. Ζερβός, αποτελεί την σπονδυλικήν στήλην και την βιτρίνα του έθνους συνθλίβεται διότι δεν υπάρχει ψήφος των επαγγελματιών και βιοτεχνών εις την Βουλήν και τοιούτοι ανέρχονται εις 2.000.000. Συνθλίβονται ως εκ τούτου οι οργανώσεις και τα στελέχη ενώ τα 90% της τάξεώς μας χαροπαλεύουν και αδυνατούν να πραγματοποιήσουν ένα καλό ημερομίσθιον”.
Περαιτέρω ο κ. Ζερβός επέκρινε το ΙΚΑ διότι επιβάλλει υψηλά ασφάλιστρα τα υψηλότερα όλων των κρατών, πλήττει τους εργοδότας και ιδία τους μικρούς και το εργατικόν στοιχείον δεν απολαμβάνει, αντετάχθη δε κατά της επιβολής νέων επιβαρύνσεων. Επίσης επέκρινε το ΤΕΒΕ εις το οποίον είπεν ουδείς γνωρίζει πόσα οφείλει διότι η εισφορά καθορίζεται εκάστοτε βάσει της φορολογικής κατατάξεως. Συνεχίζων ο κ. Ζερβός ανεφέρθη εις το φορολογικόν και επέκρινε τον Αγορανομικόν Κώδικα, συνεπεία του οποίου είπεν 2 - 3.000 επαγγελματιών και βιοτεχνών ευρίσκονται σήμερον εις τας φυλακάς. Επίσης επέκτινε τα επικουρικά ταμεία και τα οποία επχαρακτήρισεν ως πληγή του Φαραώ. Μετά ταύτα ο κ. Ζερβός ανεφέρθη εις τας ενεργείας της τριμελούς επιτροπής η οποία απαρτισθείσα εκ του ιδίου του κ. Ι. Ζερβού και των κ.. Μ. Μαρή προέδρου του Επαγγελματικού Επιμελητηρίου κα Ι. Φαϊτάκη προέδρου Υποδηματοποιών, μετέβη εις Αθήνας δια την προώθησιν διαφόρων ζητημάτων της τάξεως. Ο κ. Ζερβός είπεν ότι το όλον θέμα πρόκειται να συζητηθεί υπό της Νομισματικής Επιτροπής εντός της αρξαμένης εβδομάδος”. Σημειωτέον ότι ο κ. Ζερβός ήταν ο πρόεδρος Ομοσπονδίας των Επαγγελματοβιοτεχνών.
Δεύτερος ομιλητής υπήρξεν ο Σύμβουλος της Ομοσπονδίας κ. Ευάγγελος Οικονόμου ο οποίος αφού εσκιαγράφησεν την δεινήν οικονομικήν θέσιν των επαγγελματοβιοτεχνών διεδήλωσε την απόφασιν δια σκληρούς αγώνας μέχρις οριστικής επιλύσεως όλων των θεμάτων.
Εν συνεχεία ο πρόεδρος Εμπορορραπτών κ. Ν. Κοκκινάκης ανέφερεν ότι εστάλη πληθώρα ψηφισμάτων και τηλεγραφημάτων και κατεβλήθησαν πολλαί προσπάθειαι αλλά ουδεμία απάντησις εδόθη υπό της κυβερνήσεως. Ο κ. Κοκκινάκης έθιξε το θέμα της χορηγήσεως των επαγγελματικών δανείων δια τα οποία ως είπεν αι τράπεζαι δεν δέχονται τους εγγυητάς μας. Αλλά προσθεσεν ο κ. Κοκκινάκης, εμείς οι μικροί επαγγελματίαι που συναλλασσόμεθα με πτωχούς, πού θα εύρωμεν τον ...Κατσάμπα και τον Μποδοσάκη δι’ εγγυητάς; Επίσης επέκρινε τα πρόσθετα ποσά τα οποία επιβάλλονται διά καθυστερήσεις εισφορών τονίσας ότι η καθυστέρησις δεν οφείλεται εις πρόθεσιν αλλά εις ανέχεια των επαγγελματοβιοτεχνών οι οποίοι πεινούν.
Ακολούθως ωμίλησεν ο πρόεδρος Επιπλοποιών κ. Ν. Καπελάκης τονίσας ότι ουδεμία θετική λύσις εδόθη προς τα αιτήματα της τάξεως και ¨ο κόμπος έφτασε εις το κτένι”. Και μάλιστα ενωρίτερον λόγω των ζημιών του περονοσπόρου αι οποίαι ηκολούθησαν την αφορίαν του 1958 και την κακήν τύχην των προϊόντων το 1959. Ο κ. Καπελάκης ετόνισεν ότι οι επαγγελματοβιοτέχναι είναι αποφασισμένοι να παραδώσουν τα κλειδιά των εις τον κ. νομάρχην μέχρις οριστικής επιλύσεως των αιτημάτων και εκάλεσεν αυτούς να αγωνισθούν ηνωμένοι και πειθαρχημένοι.
Επόμενος ομιλητής υπήρξεν ο πρόεδρος Λαχανεμπόρων κ. Γ. Κοκκινάκης ο οποίος επέκρινε τον πρωθυπουργόν κ. Καραμανλή διότι κληθείς επανειλημμένως όπως επισκεφθή την Κρήτην εκώφευσεν. Περαιτέρω ανέφερεν ότι επεμβαίνουν μεγάλα συμφέροντα και παρεμποδίζουν την λειτουργίαν του Λιμενικού Ψυγείου, η μη έναρξις της οποίας πλήττει τους επαγγελματίας.
Ακολούθως ο γεν. γραμματέας της Ομοσπονδίας Χ. Τσιτόπουλος ανεφέρθη εις την απογοήτευσιν των επαγγελματιών οι οποίοι είπεν ενώ έχουν την δύναμιν εις τα χέρια των αδυνατούν να επιλύσουν τα αιτήματα των.
Τελευταίος ομιλητής υπηρξεν ο εκπρόσωπος των ραπτών και δημοτικός σύμβουλος κ. Κασαμπαλόγλου ο οποίος ετόνισεν ότι η επαγγελματοβιοτεχνική τάξις διέρχεται την πλέον κρίσιμον περίοδον της ιστορίας της. Ενώ είπεν συνεχίζονται οι διαμαρτυρήσεις γραμματίων και η τάξις μας έχει καταστραφή, η κυβέρνησις ουδεμίαν σημασίαν δίδει. Καταλήγων ο κ. Κασαμπαλόγλου διεδήλωσεν και αυτός την απόφασιν των επαγγελματοβιοτεχνών να παραδώσουν τα κλειδιά των καταστημάτων των εις τον κ. νομάρχην και να κατέλθουν εις απεργίαν διαρκείας μέχρις οριστικής δικαιώσεώς των. Μετά ταύτα ενεκρίθη δια βοής το κατωτέρω ψήφισμα. Το περιεχόμενό του είναι το παρακάτω:
“Συνελθόντες σήμερον την 11ην Σεπτεμβρίου 1960 ημέραν Κυριακήν και ώραν 10.30 εις τον Κιν/φον Όασις εις εκτέλεσιν αποφάσεως Επαγγελματοβιοτεχνικών Οργανώσεων πόλεως Ηρακλείου ενημερώθημεν και κατατοπίσθημεν παρά της ηγεσίας της τάξεως εφ’ όλων των μέχρι σήμερον ενεργειών αυτής προς την κυβέρνησιν δια την επίλυσιν των φλεγόντων ζητημάτων της τάξεως, δημιουργηθέντων εκ των συνεχών καταστροφών των παραγωγών, εκ της κακής διαθέσεως της σταφίδας κατά το 1959 και εκ του περονοσπόρου το 1960, ψηφίζομεν:
1) Όπως χορηγηθούν 5ετή δάνεια δια την αναβίωσιν των επιχειρήσεών μας.
2) Όπως τα χορηγούμενα εις επαγγελματίας και βιοτέχνας δάνεια γίνονται εξάμηνα με το δικαίωμα της τριμήνου ανανεώσεως και καταργηθή το όριον των 15 ημερών δια την ανάληψιν νέων χρημάτων, ως γίνεται και εις την εμπορικήν τάξιν.
3) Επεκταθή το μέτρον της χορηγήσεως του δανείου από 15.000 άνευ τιμολογίου, εις 35.000 ως γίνεται σήμερον και δια τον εμπορικόν κόσμον.
4) Επεκταθή το μέτρον της χορηγήσεως βιοτεχνικών δανείων και εις τους επαγγελματίας και χορηγούνται δάνεια εις τους επαγγελματοβιοτέχνας με φερέγγυον εγγύησιν ανεξαρτήτως πιστωτικής επιφανείας.
5) Να απαλλαγούν της φορολογίας δια το έτος 1960-61 άπαντες οι επαγγελματίαι και βιοτέχναι κατά 50% και να γίνουν διευκολύνσεις προς εξόφλησιν των ήδη οφειλομένων.
6) Η τροποποίησις της νομοθεσίας του ΙΚΑ να γίνη επί τη βάσει των οικονομικών δυνατοτήτων του τόπου, να μη αυξηθεί το ασφάλιστρον, να απλοποιηθει η νομοθεσία προς εξυπηρέτησιν των ησφαλισμένων και των εργοδοτών.
7) Την επαναφοράν δι’ άπαντα τα καταστήματα της πόλεώς μας της εβδομαδιαίας ημιαργίας καθ’ εκάστην Τετάρτην απόγευμα, διότι η εφαρμοσθείσα απόφασις της ημιαργίας του Σαββάτου εδημιούργησε μεγάλας καταστροφάς εις την οικονομίαν του τόπου μας.
8) Ψηφίζομεν και αναθέτομεν εις τους κ.κ. προέδρους του Επαγγελματικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου κ. Μιχ. Μαρήν και της Ομοσπονδίας Επαγγελματοβιοτεχνών Ηρακλείου κ. Ιωάν. Ζερβόν και τις την Επιτροπήν Αγώνος αποτελουμένην εκ των κ.κ. 1) Νικ. Κοκκινάκη προέδρου Ραπτών, 2) Νικ. Καπελάκη προέδρου Επιπλοποιών, 3) Γ. Τσαγκαράκη προέδρου Παντοπωλών, 4) Εμμ. Γιαλούρη προέδρου Καφεπωλών, 5) Μιχ. Σαχλαμπάνη προέδρου Φορτ. Αυτοκ/στων, 6) Αντ. Αναστασάκη προέδρου Υποδηματοποιών, 7) Γ. Κοκκινάκη προέδρου Λαχανεμπόρων, 8) Χρ. Τσιτόπουλου γεν. γραμμ. της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών, 9) Ευαγ. Οικονόμου συμβούλου της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών και Βιοτεχνών όπως εντός 15 ημερών από της επιδόσεως του ψηφίσματος εάν η σεβαστή κυβέρνησις αδιαφορήση εις την αποδοχήν των αιτημάτων μας αποφασίσουν την κάθοδον της Επαγγελματικής τάξεως εις απεργίαν διαρκείας μέχρι της ημέρας αποδοχής των αιτημάτων μας.
9) Ψηφίζομεν όπως επιδοθή το ψήφισμα εις τον κ. Πρόεδρον της Κυβερνήσεως, εις τον κ. Αντ/δρον της Κυβερνή΄σεως, εις τους κ.κ. υπουργούς Συντονισμού, Οικισμού, Εργασίας και Εμπορίου, εις τον κ. Νομάρχην Ηρακλείου, εις τους αρχηγούς των κομμάτων, βουλευτάς Ηρακλείου και εις την Γεν. Συνομοσπονδίαν Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Ελλάδος.
Εντολή Πανεπαγγελματοβιοτεχνικής Συγκεντρώσεως.
Ο πρόεδρος του Επαγγελματικού και Βιοτεχνικού Επιμελητηρίου Ηρακλείου Μ. Μαρής.
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Επαγγελματιών και Βιοτεχνών Ηρακλείου Ι. Ζερβός.
Τα μέλη της Επιτροπής Αγώνας:
1) Πρόεδρος Ραπτών Νικ. Κοκκινάκης. 2) Πρόεδρος Επιπλοποιών Ν. Καπελάκης. 3) Πρόεδρος Λαχανεμπόρων Γ. Κοκκινάκης. 4) Πρόεδρος Παντοπωλών Γ. Τσαγκαράκης. 5) Πρόεδρος Καφεπωλών Εμμ. Γιαλούρης. 6) Πρόεδρος Φορτ. Αυτοκ. Μιχ. Σαχλαμπάνης. 7) Πρόεδρος Υποδ/ποιών Αντ. Αναστασάκης. 8) Γεν. Γραμμ. Ομοσπον. Χρ. Τσιτόπουλος. 9) Σύμβουλος Ομοσπονδίας Ευαγ. Οικονόμου.
Υπήρξαν όμως και άλλοι εκπρόσωποι των διαφόρων τάξεων που έδωσαν σκληρούς αγώνες εκείνη την περίοδο όπως ο πρόεδρος των αρτοποιών Παναγ. Παπαδάκης που τόνισε χαρακτηριστικά:
“Δοκιμαζόμεθα σκληρά, αρχίζει ο κ. Παπαδάκης κι συνεχίζει:
Οι αγρότες βεβαίως επλήγησαν βαρύτατα εκ της θεομηνίας του περονοσπόρου. Αλλά ο αντίκτυπος των καταστροφών υπήρξεν βαρύτερος δια τους επαγγελματίας οι οποίοι είναι οι στυλοβάται των αγροτών. Εμείς πληττόμεθα πρώτοι από την ανέχειαν του αγροτικού κόσμου. Καθημερινώς οι άνθρωποι στέλνουν τα παιδιά τους στους φούρνους και μας εκληπαρούν.
- Δώστε μας ένα ψωμί βερεσέ γιατί ο πατέρας μας δεν έχει δουλειά.
Εκτός τούτου όμως η διανομή αλεύρων εις τους πληγέντας μας στερεί ένα σημαντικό ποσοστό πελατών. Δια του τρόπου αυτού οι αρτεργάται δεν θα αμείβονται και εργοδόται θα φθήνουν καθημερινώς”.
Ο κ. Μιχ. Λεμπιδάκης εκ των παλαιοτέων καταστηματαρχών της πόλεώς μας και πρόεδρος του Συλλόγου Εμπόρων ψιλικών κλπ. απαντών εις σχετικάς ερωτήσεις μας, είπε τα εξής.
“Η τάξης μας αντιμετωπίζει κατ’ αρχήν το θέμα του υπερεπαγγελματισμού. Ο αριθμός των καταστημάτων είναι δυσανάλογα μεγάλος εν σχέσει με τον πληθυσμό. Ως προς την παρούσαν κατάστασιν να σας διαβεβαιώσω ότι οι καταστηματάρχαι Ηρακλείου ευρίσκονται εις πολύ χειροτέραν μοίραν από τους αγρότας δεδομένου ότι οι χωρικοί δεν θα στερηθούν τα πάντα, εν αντιθέσει προς ημάς. Τα μέτρα τα οποία έλαβε η κυβέρνησις κάθε άλλο παρά ευνοούν τους μεσαίους και μεγάλους παραγωγούς οι οποίοι φυσικόν είναι να έχουν μεγαλυτέρας ανάγκας και οι οποίοι διακινούν το εμπόριον κατά το μεγαλύτερον μέρος.
Η εφετινή εμπορική κίνησις παρουσιάζεται μειωμένη από πέρυσι και τα τελευταία έτη παρουσιάζει μια σταθεράν κάμψιν. Η κρίσις προβλέπεται να καταστεί εντονωτέρα κατά τους μήνας Δεκέμβριον, Ιανουάριον, Φεβρουάριον, ως εκ του ότι η ελαιοπαραγωγή είναι μειωμένη εφέτος. Σημειωτέον ότι από την εφετινή εμπορική κίνηση θα λείψει το καταναλωτικόν δυναμικόν των εποχιακώς απασχολουμένων σταφιδεργατών και σταφυλεργατών. Εις την επερχόμενην οικονομικήν κρίσιν είναι ζήτημα εάν θα δυνηθούν να αντεπεξέλθουν τα ολίγα μεγάλα καταστήματα διότι ως γνωστόν τα 80% των καταστημάτων διακινούνται με ξένα κεφάλαια. Πολύ φοβούμαι ότι θα κλείσουν πολλά καταστήματα εάν δεν ληφθούν τα απαιτούμενα μέτρα”.
Σε ανάλογη γλώσσα μίλησε και ο πρόεδρος των καταστηματαρχών Υποδ/ποιών Ιωάννης Φαϊτάκης:
“Ο αντίκτυπος της εκ του περινοσπόρου καταστροφής, έγινε ήδη αισθητος εις την αγοράν μας. Εφέτος ουδείς χωρικός μπήκε στα καταστήματά μας. Σημειώσετε δε ότι λόγω των τελευταίων επί σειράν συμβάντων “κεσατιών” και επειδή από τας πληροφορίας που είχαμεν προ της εμφανίσεως του περονοσπόρου η αναμενόμενη εσοδεία θα ήτο ιδιαιτέρως μεγάλη, εθεωρήσαμε ως κατάλληλον τον χρόνον δια την αναστήλωσιν των επιχειρήσεων μας. Εν τω μεταξύ με την ολοκληρωτικήν καταστροφήν μένομεν με ένα μεγάλο “άνοιγμα” και πλήθος γραμματίων αναμένουν την εξόφλησίν των. Επίσης μια σημαντική κίνησις την οποίαν είχαμε συνήθως κατά τους μήνας Σεπτέμβριον και Οκτώβριον από τους εποχιακώς απασχολουμένους εργάτας εις την επεξεργασίαν σταφίδος και συσκευασίας σταφυλών, αναποφεύκτως θα στερηθούμεν εφέτος. Καταλαβαίνετε λοιπόν μετά από αυτά εις ποίαν τραγικήν μοίραν εθρίσκεται η τάξις μας και τι δυνατότητες οικονομικής εξελίξεως παρουσιάζει”.
Ακολουθεί η ομιλία του προέδρου των Σιδηρουργών Μ. Καρακατσάνη που δηλώνει σαφέστατα την απογοήτευσή του.
“Το επάγγελμά μας πλήττεται χειρότερα από όλες γενικώς τις τάξεις. Θέλετε την απόδειξιν; Ενώ ο αριθμός όλων των επαγγελματιών σημειώνει κάποια αύξηση ο αριθμός των σιδηρουργών περιορίζεται συνεχώς.
Προπολεμικώς υπήρχαν 54 σιδηρουργεία στο Ηράκλειο, σήμερα λειτουργούν περί τα 12. Όλα τα είδη τα οποία παράγομεν έχουν εκβιομηχανοποιηθεί. Ως προς την Θεομηνίαν του περονοσπόρου όταν ο αγρότης δεν έχει λεφτά δεν έχει ούτε αυτός που φτιάχνει τα εργαλεία.
Επιπροσθέτως υφιστάμεθα ποικίλας πιέσεις από ΙΚΑ, ΤΕΒΕ κλπ. και το τελείως αδικαιολόγητον Ταμείον Μεταλλου. Νομίζομε ότι με αυτά τα λίγα μπορείτε να αντιληφθείτε την οικονομικήν μας εξαθλίωσιν, συνυπολογίζοντας και τους υψηλούς δασμούς των μετάλλων.
Ο περονόσπορος όμως επηρέασε και τους κουρείς όπως δηλώνει ο πρόεδρος τους Γ. Φανουράκης:
“Ασχέτως της συμφοράς του περονοσπόρου η οποία μας στέρησε ένα σημαντικό ποσοστό πελατών και η οποία ανάγκασε και τους εμμέσως πληττομένους να περιορίσουν τα ξυρίσματα των, ή να ξυρίζονται μόνοι των, η τάξις μας πλήττεται βαρύτατα από αρκετού χρόνου. Τα κουρεία ήρχισαν να κλείνουν και εάν συνεχισθή η σημερινή κατάστασις σε ολίγα χρόνια θα αναγκασθούν όλα να βάλουν “λουκέτο”. Αιτία της κακοδαιμονίας μας είναι η ευρεία χρησιμοποίησις ξυριστικών λεπίδων και η ολοέν αυξηνόμενη ηλεκτρικών μηχανών. Καταβάλλαμε, άνευ όμως αποτελέσματος προσπαθείας δια την επιβολήν φόρου 10 λεπτών κατά λάμα ξυρίσματος, υπέρ των απομάχων του Συνδέσμου”.
Φυσικά για την οικονομική αυτή κρίση δεν ήταν δυνατόν να μην πάρουν θέση ο πρόεδρος του Εμπορικού Βιομηχανικού Επιμελτηρίου Ηρακλείου Ανδρέας Καστελλάκης καθώς και ο αντιπρόεδρος του Επαγγελματοβιοτεχνικού Επιμελητηρίου Εμμανουήλ Μαμαλάκης.
Και οι δύο τους επικεντρώθηκαν στη μεγάλη κρίση καθώς και στο αρνητικό κλίμα που επικρατεί στην αγορά της πόλης. Τόνισαν ότι το μέλλον παραμένει αβέβαιο και ότι πολλά καταστήματα δεν θα γλιτώσουν από το λουκέτο. Χαρακτηριστικό είναι το απόσπασμα της ομιλίας του προέδρου Ανδρέα Καστελλάκη:
“Εάν η κυβέρνησις δεν λάβη τα σοβαρά προστατευτικά μέτρα των οποίων έχουν ανάγκην οι επαγγελματοβιοτέχνικαί και εμπορικαί τάξεις, εκείνο που θα επακολουθήσει μετ’ ολίγον θα ξεπεράση τα όρια του τραγικού.
Τα μέτρα μάλιστα αυτά πρέπει να να λάβει η κυβέρνησις κατόπιν σοβαροτέρας μελέτης”.
Έτσι ήταν τότε τα πράγματα. Δύσκολη εποχή για όλους. Πολλά τα προβλήματα λόγω της δύσκολης οικονομικής κατάστασης των περισσοτέρων. Κάπως έτσι είναι και σήμερα. Όμως! Πάντοτε η ελπίδα πεθαίνει τελευταία. Πάντοτε όλο και κάτι μας ενθαρρύνει και μας γεμίζει αισιοδοξία για προσμονή ακόμα καλύτερων ημερών!
ΑΡΘΡΟ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΣΑΒΒΑΣ
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
