Η επί Τουρκοκρατίας κτισμένη βίλα Σβάρτς στη Χαλέπα Χανίων

Μια ιδιαίτερα αγαπητή περιοχή της πόλης των Χανίων τόσο αρχιτεκτονικά όσο και ιστορικά είναι η Χαλέπα. Περπατώντας στους δρόμους της, τα συναισθήματα είναι ανάμικτα καθώς από τη μία συναντάς ιστορικά μνημεία καλοδιατηρημένα και ανακαινισμένα, υπάρχουν ωστόσο και άλλα στα οποία τα σημάδια του χρόνου είναι εμφανή. 
Ανηφορίζοντας από το παλάτι και περνώντας από την εκκλησία της Αγίας Μαγδαληνής, φτάνουμε στην οδό Δεβόγα, όπου στέκεται η βίλα Σβαρτς εγκαταλελειμμένη και ερειπωμένη.  

Η βίλα κατασκευάστηκε από τη βαρόνη Σβαρτς επί Τουρκοκρατίας για ιδιοκατοίκηση και έχει κηρυχτεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο με την  φ31/58650/5388/28.12.74 Υπουργική Απόφαση του Υπουργείου Πολιτισμού και Επιστημών, που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ15/15.01.75 τεύχος 2. Φιλοξένησε αρκετές φιλανθρωπικές εκδηλώσεις της εποχής καθώς η ίδια η βαρόνη χαρακτηρίζονταν τόσο για τις αγαθοεργίες όσο και για τη φιλοζωία της. Το κτίσμα κατασκευάστηκε στα πρότυπα της εποχής   και αρκετά υλικά, όπως τα πατώματα, μεταφέρθηκαν από το εξωτερικό. Η αποκαρδιωτική εικόνα που αντικρίζει σήμερα ο επισκέπτης, καμία σχέση δεν έχει με την αίγλη που απέπνεε το κτίσμα στο παρελθόν. 

Περνώντας από τη μισογκρεμισμένη περίφραξη βλέπουμε τη βίλα από κοντά. Ωστόσο, η πεσμένη σκάλα δεν μας επιτρέπει να εισέλθουμε στο εσωτερικό της. Μπορούμε ακόμα να διακρίνουμε τις οροφογραφίες, όσο θα υπάρχουν και αυτές. Το βλέμμα σταματά στο αγγελάκι με το σπασμένο χέρι… Σχεδόν όλα τα διακοσμητικά στοιχεία της βίλας έχουν καταστραφεί ή κλαπεί.
Κάνοντας μια βόλτα περιμετρικά του κτηρίου, βλέπουμε τις ανοιγμένες πόρτες και τα παράθυρα λες και κάποιον περιμένουν. Ίσως τον Δήμο Χανίων στην κατοχή του οποίου έχει περιέλθει το κτίσμα εδώ και δεκαετίες, ο οποίος ωστόσο αδρανεί. 
Εδώ και χρόνια διαβάζουμε στις εφημερίδες εξαγγελίες για αξιοποίηση του χώρου, ωστόσο δεν γίνεται τίποτα. Σε αυτή τη δύσκολη συγκυρία η βίλα Σβαρτς, θα ήταν δυνατόν να συμβάλει  τόσο στην τουριστική προβολή του Δήμου όσο και στην οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Και αυτό θα μπορούσε να γίνει με πολλούς τρόπους, όπως με τη δημιουργία ενός πολυχώρου Τέχνης. Θα μπορούσε ταυτόχρονα να στεγαστεί αίθουσα προβολής ταινιών, μικρή θεατρική σκηνή, εκθέσεις νέων καλλιτεχνών, έκθεση μόνιμης ζωγραφικής συλλογής, αλλά και ένας χώρος εστίασης στο ισόγειο της βίλας.

Και βέβαια στόχος μας δεν είναι να επικρίνουμε τις προηγούμενες Δημοτικές Αρχές για την αδράνειά τους, αλλά να ενθαρρύνουμε την παρούσα Αρχή, ώστε μέσω χρηματοδοτικών προγραμμάτων, να δράση πριν να είναι αργά! Τόσο για τη διάσωση της βίλας όσο και του τόπου γενικότερα. 
Ανδρέας Μπερικάκης

ΧΑΝΙΩΤΙΚΑ ΝΕΑ