Τo Παλαίκαστρο βρίσκεται στo ανατολικότερο άκρο της Κρήτης, σε απόσταση 19 χιλ. από τη Σητεία και 7χιλ. από το φημισμένο φοινικόδασος Βάι. Είναι το μεγαλύτερο από τα χωριά της επαρχίας Σητείας με 1300 περίπου κατοίκους. Η πλεονεκτική γεωγραφική του θέση το κατατάσσει σε κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής με αρκετά φυσικά, ιστορικά και αρχαιολογικά ενδιαφέροντα. Το ημιτροπικό του κλίμα με την μεγάλη ηλιοφάνεια, τους ήπιους χειμώνες και τα εξωτικά θερμά καλοκαίρια που δροσίζονται από τα μελτέμια, συνθέτουν μοναδικές κλιματολογικές συνθήκες που δύσκολα θα συναντήσει κανείς σε άλλο νησί ή περιοχή της Ελλάδας. Χιλιόμετρα ειδυλλιακές ακρογιαλιές με κρυστάλλινα καταγάλανα νερά, συνθέτουν ένα τοπίο ειρηνικό, ήσυχο, μοναδικό. Είναι ο ιδανικός τόπος για ήσυχες και αξέχαστες διακοπές.
Σύμφωνα με την απογραφή του 2011 έχει 953 κατοίκους. Διοικητικά, υπάγεται στον δήμο Σητεία, στον πρώην Νομό Λασιθίου, ενώ το πρόγραμμα Καποδίστριας ήταν πρωτεύουσα του Δήμου Ιτάνου.
Πρόκειται για μια ιστορική τοποθεσία. Ήδη στην Μινωική εποχή η περιοχή ήταν ένα κέντρο του εμπορίου. Το λιμάνι της Ιτάνου , σήμερα είναι αρκετά μέτρα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, και αναφέρεται στους αρχαίους χρόνους. Ο πολύ μεγάλος Μινωικός εμπορικός οικισμός Roussolakkos κοντά στην παραλία Χιόνα, ανασκάφηκε από Άγγλους αρχαιολόγους, δείχνει σαφώς ότι η περιοχή ήταν ένα από τα σημαντικότερα εμπορικά κέντρα του Μινωικού πολιτισμού στην ακραία ανατολικά του νησιού της Κρήτης. Ο Κούρος του Παλαίκαστρου είναι σκαλιστή εικόνα ενός νεαρού που ανακτήθηκε στα τμήματα μεταξύ 1987 και 1990.
Το χωριό παραμένει ελεύθερη από τον μαζικό τουρισμό. Η κύρια δραστηριότητα των περίπου 1100 κατοίκους εξακολουθεί να είναι η γεωργία. ελιές και αμπέλια καλλιεργούνται, ενώ υπάρχουν ψαράδες στην περιοχή αλλά η εμπορική αλιεία είναι όμως δύσκολο αυτές τις μέρες λόγω της σημαντικής υπεραλίευσης της Μεσογείου.
Ο τουρισμός είναι μια σημαντική πηγή συμπληρωματικού εισοδήματος.
Ο τουρισμός είναι μια σημαντική πηγή συμπληρωματικού εισοδήματος.
Στην ανατολική άκρη του χωριού, ορατός από απόσταση, υπάρχει ένας λόφος το Καστρί (ες) . Αυτός ο λόφος ή Παλαίκαστρο έδωσε το όνομά του στο Μεσαίωνα, όταν η περιοχή κυριαρχείται από την κυρίαρχη εξουσία της Βενετίας . Στις επίπεδη κορυφή του οι Βενετοί καθιέρωσε ένα οχυρό. Κατά τη διάρκεια των αιώνων οι πέτρες είχαν εκκαθαριστεί μακριά και χρησιμοποιούνται από τους ανθρώπους της περιοχής να χτίσουν τα σπίτια.
