Στο πλαίσιο λειτουργίας των εξ αποστάσεως υπηρεσιών πληροφόρησης του Δικτύου Πληροφόρησης και Συμβουλευτικής Υποστήριξης και Ενδυνάμωσης Εργαζομένων και Ανέργων του Ινστιτούτου Εργασίας της ΓΣΕΕ, σας παρουσιάζουμε τον νέο τρόπο υπολογισμού σύνταξης γήρατος και αναπηρίας σύμφωνα με τον Ν.4387/2016» στο οποίο αποτυπώνεται πως υπολογίζεται η σύνταξη και ειδικότερα το κομμάτι της εθνικής σύνταξης μετά την πρόσφατη νομοθετική παρέμβαση.
ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ
Εισαγωγή – Η σύνταξη ισοδυναμεί με το
άθροισμα εθνικής και ανταποδοτικής σύνταξης
Με το Ν. 4387/2016 (ΦΕΚ 85 τ. Α/12.5.2016) επήλθαν σημαντικές τροποποιήσεις στο σύστημα κοινωνικής
ασφάλισης, μεταξύ των οποίων μεταβλήθηκε ο τρόπος υπολογισμού της σύνταξης των ασφαλισμένων
όλων των κατηγοριών. Με τον νέο τρόπο υπολογισμού συντάξεων θα υπολογίζονται οι συντάξεις των
ασφαλισμένων οι οποίοι κατέθεσαν το σχετικό αίτημά τους από τις 13.5.2016 (δηλαδή μετά την έναρξη
ισχύος του Ν. 4387/2016) και εφεξής. Έτσι, αιτήματα συνταξιοδότησης που κατατέθηκαν πριν από
την ημερομηνία αυτή, ακόμη και αν βρίσκονται σε εκκρεμότητα και δεν έχουν απαντηθεί από τους
ασφαλιστικούς φορείς, καταλαμβάνονται από το προγενέστερο νομοθετικό πλαίσιο ως προς τον τρόπο
υπολογισμού του ύψους της σύνταξης.
Η κυριότερη μεταρρύθμιση συνίσταται στο ότι εφεξής η σύνταξη απαρτίζεται από δύο συντάξεις:
α)
την εθνική σύνταξη και β) την ανταποδοτική σύνταξη. Από αυτές, η εθνική σύνταξη χρηματοδοτείται
από τον κρατικό προϋπολογισμό ενώ η ανταποδοτική από τις εισφορές των ασφαλισμένων. Παρακάτω
παρατίθενται οι όροι και οι προϋποθέσεις χορήγησης της εθνικής σύνταξης.
2 Δικαιούχοι εθνικής σύνταξης
Την εθνική σύνταξη λαμβάνουν όσοι θεμελιώνουν δικαίωμα σύνταξης εξ ιδίου δικαιώματος ή
ανικανότητας (σύνταξη αναπηρίας) ή λόγω μεταβίβασης σύνταξης (σύνταξη θανάτου).
Οι δικαιούχοι εξ ιδίου δικαιώματος θα πρέπει να διαμένουν μόνιμα και νόμιμα στην Ελλάδα για τουλάχιστον
δεκαπέντε (15) έτη, μεταξύ του 15ου έτους ηλικίας και του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το
προβλεπόμενο όριο ηλικίας καταβολής της σύνταξης.
Η μόνιμη διαμονή για τους πολίτες χωρών εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης αποδεικνύεται σύμφωνα με την
προβλεπόμενη διαδικασία για τη χορήγηση άδειας διαμονής σε αυτούς.
3 Καταβολή μειωμένης εθνικής σύνταξης
Η εθνική σύνταξη καταβάλλεται μειωμένη στις εξής περιπτώσεις:
Α. Η εθνική σύνταξη καταβάλλεται μειωμένη κατά 1/40 στους συνταξιούχους λόγω γήρατος για κάθε
χρόνο που υπολείπεται των σαράντα (40) ετών διαμονής στην Ελλάδα, μεταξύ του 15ου έτους της
ηλικίας και του έτους κατά το οποίο συμπληρώνουν το προβλεπόμενο όριο ηλικίας καταβολής της
σύνταξης. Εξαιρούνται οι δικαιούχοι που συνταξιοδοτούνται με τις διατάξεις περί τυφλών (Ν. 612/1977)
ή με εκείνες που παραπέμπουν σε αυτές και ισχύουν κάθε φορά.
Β. Σε περίπτωση που ο ασφαλισμένος κατοχυρώσει δικαίωμα μειωμένης σύνταξης, η εθνική σύνταξη
καταβάλλεται μειωμένη κατά 1/200 για κάθε μήνα που υπολείπεται για τη συμπλήρωση του ορίου
ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης. Η μείωση αυτή σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υπερβεί το 30%
της πλήρους εθνικής σύνταξης.
5 Ύψος σύνταξης
Για την πρώτη εφαρμογή του νόμου, το ύψος της εθνικής σύνταξης ορίστηκε στο ποσό των 384 ευρώ
και καταβάλλεται ακέραιο εφόσον έχουν συμπληρωθεί 20 έτη ασφάλισης. Το ποσό αυτό μειώνεται κατά
2% για κάθε έτος ασφάλισης που υπολείπεται των 20 ετών, εφόσον έχουν συμπληρωθεί τουλάχιστον
15 έτη ασφάλισης. Στον πίνακα που ακολουθεί παρατίθεται η διακύμανση του ποσού της σύνταξης
ανάλογα με τα έτη ασφάλισης που έχουν διανυθεί:
ΠΛΗΡΗΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
ΕΤΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ
ΠΟΣΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
20 ΧΡΟΝΙΑ 384,00 ευρώ
19 ΧΡΟΝΙΑ 376,30 ευρώ
18 ΧΡΟΝΙΑ 368,60 ευρώ
17 ΧΡΟΝΙΑ 361,00 ευρώ
16 ΧΡΟΝΙΑ 353,00 ευρώ
15 ΧΡΟΝΙΑ 345,60 ευρώ
Σε περίπτωση καταβολής μειωμένης σύνταξης, όπως προαναφέρθηκε, το ποσό της εθνικής σύνταξης
καταβάλλεται μειωμένο κατά 1/200 για κάθε μήνα ή κατά 6% για κάθε έτος που υπολείπεται του
αντίστοιχου ορίου ηλικίας πλήρους συνταξιοδότησης. Σε κάθε περίπτωση, η μείωση αυτή δεν μπορεί να
υπερβαίνει σε ποσοστό το 30% (δηλαδή αυτό που αντιστοιχεί σε 60 μήνες).
Στον πίνακα που ακολουθεί
παρατίθεται ενδεικτικά η διακύμανση του ποσού της μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος με 15 έτη
ασφάλισης, δηλαδή με 4.500 ημέρες ασφάλισης, στην οποία το πλήρες ποσό της σύνταξης ανέρχεται
κατά τα ανωτέρω στα 345,60 ευρώ, καταβάλλεται δε εφόσον έχει συμπληρωθεί το 67ο έτος της ηλικίας:
ΠΛΗΡΗΣ ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ
ΗΛΙΚΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΟΥ
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΠΟΣΟ ΣΥΝΤΑΞΗΣ
ΗΛΙΚΙΑ - 66 345,60 – 6% = 324,86 ευρώ
ΗΛΙΚΙΑ - 65 345,60 – 12% = 304,12 ευρώ
ΗΛΙΚΙΑ - 64 345,60 – 18% = 283,39 ευρώ
ΗΛΙΚΙΑ - 63 345,60 – 24% = 262,65 ευρώ
ΗΛΙΚΙΑ - 62 345,60 – 30% = 241,92 ευρώ
Αν δεν έχουν συμπληρωθεί τα απαιτούμενα 40 έτη διαμονής στην Ελλάδα, η σύνταξη θα καταβληθεί
μειωμένη.
6 Σύνταξη λόγω αναπηρίας
Οι δικαιούχοι σύνταξης λόγω ανικανότητας (σύνταξη αναπηρίας) λαμβάνουν μειωμένη εθνική σύνταξη
ανάλογα με το ποσοστό αναπηρίας τους. Έτσι, εφόσον το ποσοστό αναπηρίας τους κυμαίνεται μεταξύ
67% και 79,99%, χορηγείται το 75% της εθνικής σύνταξης. Με ποσοστό αναπηρίας 50% έως και 66,99%
χορηγείται το 50% αυτής. Μόνο στους συνταξιούχους με ποσοστό αναπηρίας 80% και άνω χορηγείται
το πλήρες ποσό της εθνικής σύνταξης. Σε περίπτωση νέας κρίσης από τις αρμόδιες υγειονομικές
επιτροπές αναφορικά με το ποσοστό αναπηρίας, το ύψος της εθνικής σύνταξης αναπροσαρμόζεται
βάσει του νέου ποσοστού αναπηρίας.
Εκτός από την εθνική σύνταξη, οι ασφαλισμένοι λαμβάνουν και ανταποδοτική σύνταξη
(βλ. Μέρος Β΄).
Νομοθεσία
Ν. 4387/2016
