ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ- ΟΙ ΠΟΥΛΙΤΣΕΣ
Μήνας Μάης. Γιορτή του Αγίου Κωνσταντίνου και Ελένης. Η φύση όλη σε οργασμό ανάπτυξης. Στο ορεινό χωριό μου,Απίδι Σητείας, σε υψόμετρο περί τα 600 μ., το πρασινοκίτρινο χρώμα των σπαρμένων χωραφιών έδειχνε πως πλησιάζει η ωρίμαση, το μέστωμα του καρπού. Στα καρποφόρα δέντρα είχαν κλείσει προ πολλού τα άνθη. Μικροί πράσινοι καρποί υπόσχονταν καλή σοδειά και υπέροχες γεύσεις. Τα αγριολούλουδα σκορπούσαν τις μεθυστικές μυρωδιές τους και εύφραιναν το μάτι με τα καταπληκτικά χρώματά τους. Οι θάμνοι, αγκαραθιές, φασκομηλιές, ασπάλαθοι, ρίγανη κ.ά. έβγαναν τα λουλουδάκια τους και γέμιζαν την ατμόσφαιρα με τ’ αρώματά τους. Βόμβος χαρακτηριστικός από σμήνη μελισσών, που επισκέπτονταν κάθε λουλούδι για να ρουφήξουν το νέκταρ τους. Συναυλίες από καλλικέλαδα πουλιά στα δέντρα. Όλα έχτιζαν τις φωλιές τους και ετοιμάζονταν για τη διαιώνιση του είδους τους. Άλλα πάνω στις πυκνές φυλλωσιές των δέντρων και άλλα στο έδαφος, μέσα σε θάμνους.
Τα παιδιά είχαμε, πάντα, την επιθυμία και την περιέργεια να ψάχνομε, για να βρούμε φωλιές πουλιών. ΄Ετσι την ημέρα αυτή του Μάη,( δεν μπορώ να την ξεχάσω, όπως θα διαπιστώσετε πιο κάτω), τέσσερα με πέντε παιδιά, ηλικίας 8-10 χρόνων, αποφασίσαμε να βγούμε στα βουνά, γύρω από το χωριό, για να βρούμε «πουλιτσές». Έτσι λέγαμε τις φωλιές των πουλιών. Ο σκοπός μας ήταν ,απλά, να τις εντοπίσομε. Την κατάλληλη ώρα θα παίρναμε από τις φωλιές τα μικρά πουλάκια λίγο πριν, «ξεπετασάρικα», ακολουθήσουν τη μάνα τους στο πρώτο πέταγμά τους.
Οι «πουλιτσές», που ψάχναμε, ήταν κυρίως των ασκορδαλλών (κορυδαλλών). Τέτοια πουλιά είχε πλήθος στο χωριό. Χωριό αγροτών, με σπαρτά, με θερισμένα χωράφια, αργότερα με θημωνιές και αλωνίσματα, πρόσφεραν στους ασκορδαλλούς εύκολη και πολλή τροφή. Σε πολλές περιπτώσεις, λόγω υπερπληθυσμού του είδους τους, ήταν πληγή για τους αγρότες. Προξενούσαν μεγάλες ζημιές στα σπαρτά τους.
Βλέπαμε άλλους ασκορδαλλούς στο έδαφος, καμαρωτούς, με τα σταχτιά φτερά και το λοφίο στο κεφάλι και μερικούς να υψώνονται ψηλά στον καταγάλανο ουρανό. Άκουγες από ‘ κει ψηλά νότες κελαηδίσματος διαφορετικές κάθε φορά. Φαίνονταν σαν να μιμούνταν τα κελαηδήματα άλλων πουλιών. Κρυφτήκαμε πίσω από τα βράχια. Ακίνητοι παρατηρούσαμε το παράξενο πέταγμα και κελάηδημά τους. Αφού έμεναν λίγη ώρα στον αέρα, ζύγιαζαν τα φτερά τους, ισορροπούσαν. Έπειτα έκλειναν τις φτερούγες τους και έβλεπες να πέφτουν προς τη γη σαν μικροσκοπικά βομβαρδιστικά «καθέτου εφορμήσεως» ( στούκας ). Λίγα μέτρα πάνω από το έδαφο ς άνοιγαν τις φτερούγες και προσγειώνονταν μαλακά πίσω από πέτρες και θάμνους. Είχαμε μάθει από μεγαλύτερους ή και από τη δική μας παρατήρηση, πως κάπου εκεί κοντά, που προσγειώνονταν, ήταν η φωλιά τους. Εκεί το ταίρι τους επώαζε 3-5 μικρά, σταχτιά και με μικρά στίγματα αυγουλάκια.
Βλέπαμε άλλους ασκορδαλλούς στο έδαφος, καμαρωτούς, με τα σταχτιά φτερά και το λοφίο στο κεφάλι και μερικούς να υψώνονται ψηλά στον καταγάλανο ουρανό. Άκουγες από ‘ κει ψηλά νότες κελαηδίσματος διαφορετικές κάθε φορά. Φαίνονταν σαν να μιμούνταν τα κελαηδήματα άλλων πουλιών. Κρυφτήκαμε πίσω από τα βράχια. Ακίνητοι παρατηρούσαμε το παράξενο πέταγμα και κελάηδημά τους. Αφού έμεναν λίγη ώρα στον αέρα, ζύγιαζαν τα φτερά τους, ισορροπούσαν. Έπειτα έκλειναν τις φτερούγες τους και έβλεπες να πέφτουν προς τη γη σαν μικροσκοπικά βομβαρδιστικά «καθέτου εφορμήσεως» ( στούκας ). Λίγα μέτρα πάνω από το έδαφο ς άνοιγαν τις φτερούγες και προσγειώνονταν μαλακά πίσω από πέτρες και θάμνους. Είχαμε μάθει από μεγαλύτερους ή και από τη δική μας παρατήρηση, πως κάπου εκεί κοντά, που προσγειώνονταν, ήταν η φωλιά τους. Εκεί το ταίρι τους επώαζε 3-5 μικρά, σταχτιά και με μικρά στίγματα αυγουλάκια.
Προσποιούμαστε τους ξένοιαστους, χωρίς να πλησιάζομε πολύ, και εντοπίζαμε τη φωλιά. Κι αν το ζευγάρι πετούσε τρομαγμένο από την παρουσία μας ή το θόρυβο, τυχόν, των βημάτων μας, ποτέ δεν αγγίζαμε ούτε τα ξυλαράκια της φωλιάς, πολύ περισσότερο δε τα μικρά αυγουλάκια. Υπήρχε σοβαρός κίνδυνος να απαρνηθούν την πειραγμένη φωλιά τους. Με υπομονή και επιμονή εντοπίζαμε μερικές φωλιές. Επιστρέφαμε στο χωριό, για να γυρίσομε, όπως πολύ καλά υπολογίζαμε, μετά από μερικές ημέρες. Θα βρίσκαμε σχεδόν «ξεπετασάρικα» τα μικρά ασκορδαλάκια. Μαζί με τις σφεντόνες και τις «πλάκες» (πέτρινες παγίδες)ήταν κι αυτός ένας δικός μας τρόπος κυνηγιού. Συμπληρώναμε, έτσι, την όχι και τόσο πλούσια διατροφή μας, λίγα χρόνια μετά την Κατοχή. Οι μεγάλοι δε μας μάλωναν. Ίσως έτσι βοηθούσαμε να υπάρχει κάποια ισορροπία στη φύση. Η μεγάλη αύξηση του αριθμού τους εκείνα τα χρόνια επέφερε ζημιές σημαντικές στα σιτηρά από τους ασκορδαλλούς (αλλιώς και σιταρήθρες). Δεν ήθελεν να χάνουν το βιος τους από τις επιδρομές σμήνους ασκορδαλλών στα σιταροχώραφα, στις θημωνιές και στ’ αλώνια. Το αλεύρι και το ψωμί, εκείνα τα χρόνια, ήταν η βασική τροφή μας.
ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΕΜΜ. ΑΥΓΟΥΣΤΙΝΑΚΗΣ
Συνταξιούχος δάσκαλος
( συνεχίζεται )
(Συνέχεια από προηγούμενη δημοσίευση:ΠΑΙΔΙΚΕΣ
ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΕΙΣ)
