Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Κερατοκάμπου η «Βίγλα» και το Σωματείο Φίλων της Πινακοθήκης Βιάννου «Σάββας Πετράκης» με τη στήριξη της Περιφέρειας Κρήτης και του Δήμου Βιάννου, διοργανώνουν για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά Φεστιβάλ με τον τίτλο «Τέχνες του Νότου ΄17» στο θέατρο Κοκόλας στον Κερατόκαμπο Βιάννου, από 5 ως 13 Αυγούστου.
Οι Τέχνες του Νότου στον Κερατόκαμπο, για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά, φιλοξενούν και παρουσιάζουν σημαντικούς καλλιτέχνες σε τρεις όμορφες μουσικές βραδιές που θα σημαδέψουν ανεξίτηλα τη συλλογική μουσική μνήμη του τόπου, ενός τόπου με ιδιαίτερη μουσική ευαισθησία. Το σημείο σύγκλισης των καλλιτεχνών που φιλοξενούνται φέτος δεν είναι μόνο οι κοινές αναφορές στη θεμελιώδη βάση του πολιτισμού και της παράδοσής μας, που είναι τα δημοτικά τραγούδια και η δημοτική μουσική και προέρχονται από διάφορες περιοχές της πατρίδας μας, αλλά κυρίως η πρωτότυπη και δημιουργική ματιά και προσέγγιση των συγκεκριμένων καλλιτεχνών πάνω σ’ αυτόν τον ιστό. Ένα ακόμη σημείο συνάντησης ανάμεσα στους συγκεκριμένους καλλιτέχνες και την Πινακοθήκη Βιάννου είναι το ότι η τέχνη που εκπορεύεται από καθάριες πηγές είναι μια τέχνη κοινωνική, που υιοθετείται αμέσως από όλη την κοινότητα. Ευελπιστούμε ότι και φέτος οι εκδηλώσεις μας θα αγκαλιαστούν με θέρμη από τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής και από τους φίλους, τόσο της πινακοθήκης όσο και της Βιάννου, και θα αναθερμάνουν σε όλους την «Κρητική Ματιά» στην προσέγγιση του κόσμου, δηλ. από τη μια την καζαντζακική πεποίθηση ότι ο αγώνας του ανθρώπου αποτελεί άφοβη αναμέτρησή του με τις δυσκολίες και από την άλλη τη χατζιδακική θεώρηση για την αυθεντικότητα της καλλιτεχνικής δημιουργίας.
Δ.Σ. Πολιτιστικού Συλλόγου «Η Βίγλα»
Δ.Σ. Σωματείου Φίλων Πινακοθήκης Βιάννου «Σάββας Πετράκης»
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ
5 Αυγούστου
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης και ο Γιώργος Καλούδης στην κρητική λύρα και το τσέλο
Ο Αλκίνοος Ιωαννίδης παρουσιάζει διασκευές τραγουδιών από τους δίσκους και τις συμμετοχές του, όπως και από τον τελευταίο του δίσκο, με τίτλο «Μικρή Βαλίτσα». Η συνεργασία του με τον Γιώργο Καλούδη μετρά αρκετά χρόνια και χιλιάδες
χιλιόμετρα. Έχοντας περάσει μέσα από διαφορετικούς ηχητικούς κόσμους, οι δύο μουσικοί διαμόρφωσαν μια κοινή αισθητική με βάση την αυτοσχεδιαστική ελευθερία, τη χαρά της συνύπαρξης και τον σεβασμό στην απλότητα και την ευθύτητα του τραγουδιού. Το ακουστικό αυτό πρόγραμμα δίνει έμφαση στην εσωτερική ένταση, στην ερμηνευτική λεπτομέρεια και στην ευρυχωρία της ησυχίας.
Αλκίνοος Ιωαννίδης: Φωνή, Κιθάρα, Λαούτο
Γιώργος Καλούδης: Τσέλο, Κρητική Λύρα, Φωνητικά
Βαγγέλης Λάππας: Ηχοληψία
10 Αυγούστου
Ψαρογιώργης (Γιώργης Ξυλούρης)
Ο Ψαρογιώργης, εκπρόσωπος μιας ασυνήθιστα γόνιμης παράδοσης και με το χάρισμα της πλούσιας οικογενειακής κληρονομιάς, αποδίδει τις μελωδίες στο λαούτο με καινοτόμες ερμηνείες.
Συνήθως μέσα σε ένα μουσικό σύνολο, τα λαούτο περιορίζεται σε συνοδευτικό ρόλο, στηρίζοντας ρυθμικά την ερμηνεία της λύρας, η οποία είναι το κατ' εξοχήν όργανο των τραγουδιστών της κρητικής μουσικής. Σ΄ αυτό τον συνοδευτικό ρόλο, ο Ψαρογιώργης είναι απαράμιλλος, γιατί καθιστά εντονότερο ένα ρυθμό, ο οποίος δίνει την εντύπωση ότι δεν συνδέεται ελεγχόμενα με το γενικό μέτρο της μελωδίας, εν τούτοις διατηρεί την ιδιαίτερη ακρίβεια που απαιτείται από τον βηματισμό των χορευτών.
Χρησιμοποιώντας το κρητικό λαούτο στον πιο ασυνήθιστο ρόλο του, το έχει μετατρέψει σε ένα κεντρικό μελωδικό όργανο που πλαισιώνει και στολίζει το τραγούδι. ο Ψαρογιώργης με τα παιδιά του Νίκο και Αντώνη, καθώς και με τη μουσική παρέα του, Γιάννη Παπατζανή και Γιάννη Πολυχρονάκη θα μας χαρίσουν μια κορυφαία μουσική βραδιά.
«Αυτή την παράδοση δεν την κουβαλάμε σαν βάρος» λέει ο Γιώργης, «είναι μέρος της ζωής μας, του ποιοι είμαστε. Σαν το οξυγόνο, τη χρειαζόμαστε για να ζήσουμε».
13 Αυγούστου
«Μυρίζουν οι βασιλικοί»
Μικρασιάτικες επιρροές στο κρητικό τραγούδι.
Συναυλία παραδοσιακής μουσικής με τους: Μάνθο Δαμουλάκη, στη λύρα και τραγούδι, Ραφαήλ Δαμουλάκη στο λαγούτο, Άννα Παπαγιαννάκη Διβανή τραγούδι και Τάσο Πούλιο στο κανονάκι και τραγούδι.
«…Όλα τ’ άλλα τα ’χαμε χάσει. Το τραγούδι μόνο είχε γλιτώσει μέσα μας. Δεν έπρεπε να το αφήσουμε να πάει χαμένο, να χαθεί κι αυτό…»
Αγγέλα Παπάζογλου, τραγουδίστρια από τη Σμύρνη
Με τη μεγάλη φωτιά του ’22, έντεκα χιλιάδες περίπου πρόσφυγες εγκαταστάθηκαν στο νομό Χανίων και από εκεί μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1920 πέρασαν και στις υπόλοιπες επαρχίες της Κρήτης. Οι Μικρασιάτες μετέφεραν στο νησί τη μουσική παράδοση της Ιωνίας που είχε ως επίκεντρο τη Σμύρνη: το σμυρναίικο τραγούδι με τους αμανέδες του, τα παραδοσιακά και τα περίφημα «μινόρε», τα ευρωπαϊκά, τις σερενάτες και τα βαλς κομποδένει στα χρόνια που ακολουθούν με τα ριζίτικα και τα συρτά της Κρήτης, μπλέκουν τις μελωδίες τους και τη στιχουργική τους σαν δυο δέντρα που μεγάλωσαν μαζί στο ίδιο περιβόλι. Με μία λύρα, ένα λαούτο, ένα μαντολίνο, ένα κανονάκι και τρεις φωνές καρπωνόμαστε, θυμόμαστε, αναδημιουργούμε και αυτοσχεδιάζουμε στην ομορφιά αυτής της ιδιότυπης ελληνικής μουσικής πρόσμιξης – πάντοτε με το βλέμμα καρφωμένο μπροστά.
Η συναυλία διοργανώνεται στο πλαίσιο της έρευνας που διεξάγεται στο Πνευματικό Κέντρο Βιάννου «Περικλής Βλαχάκης» με θέμα:
Πρακτικές, Καταγραφές και Προφορικότητα στη Μουσική Παράδοση της Βιάννου.
Έρευνα: Άννα Παπαγιαννάκη Διβανή
Ιστορικός μουσικολόγος, Εθνολογικό Μουσείο Θράκης
