Σε γενικές γραμμές το τοπίο και η βιοποικιλότητα που παρουσιάζει η Ανατολική Κρήτη ελάχιστα διαφοροποιείται σε σχέση με το υπόλοιπο νησί. Ορισμένα όμως χαρακτηριστικά του κλίματος ,της ιδιαίτερης μορφολογίας και του ανάγλυφου του τοπίου, μαζί με την μέχρι σήμερα ελάχιστη επιβάρυνση από την τουριστικά άναρχη ανάπτυξη του υπόλοιπου νησιού, δίνουν στην περιοχή μια μοναδική και σπάνια οικολογική αξία.
Οι πολυάριθμοι συνδυασμοί οικολογικών παραμέτρων δημιουργούν πολλούς διαφορετικούς τύπους οικολογικών ενδιαιτημάτων και, κατά συνέπεια, εξαιρετική ποικιλία χλωρίδας και πανίδας και μεγάλο αριθμό σημαντικών βιοτόπων. Οι ίδιοι παράγοντες διαμορφώνουν μια μεγάλη ποικιλία φυσικών τοπίων. Ώμος, τα οικοσυστήματα, οι βιότοποι και τα τοπία που δημιουργούνται τα χαρακτηρίζει η μικρή έκταση που καταλαμβάνουν, πράγμα που τα καθιστά ευαίσθητα και ευάλωτα τόσο στις ανθρωπογεννείς πιέσεις, όσο και στις φυσικές αλλαγές όπως η κλιματική αλλαγή.
Η Σητεία χαρακτηρίζεται επιπλέον από ένα πλούσιο πολιτιστικό και ιστορικό πλούτο, που συνδέεται στενά με την φύση. Όλο αυτό το κράμα ανθρώπου – φύσης, συντέλεσε στη δημιουργία πολλών αξιόλογων τοπίων, που συνδυάζουν φυσική ομορφιά και πολιτιστική αξία. Η παρουσία του ανθρώπου στη γη της Σητείας για χιλιάδες χρόνια, τα ιστορικά μνημεία που άφησε πίσω του, η παραδοσιακή αρχιτεκτονική, τα ήθη και τα έθιμα , η κουλτούρα και ο πολιτισμός, συνθέτουν ένα τοπίο που έχει διακριτά χαρακτηριστικά ιδιαίτερης αισθητικής και βιολογικής αξίας.
