Σύμφωνα με την παράδοση το Μοναστήρι της Παναγιάς της Γουβερνιώτισσας χτίστηκε από ένα βασιλιά του Βυζαντίου που ήρθε στην Κρήτη μετά την απελευθέρωσή της από τους Άραβες το 961 μ.Χ.
Η μονή της Παναγίας Γκουβερνιώτισσας βρίσκεται κοντά στο χωριό Ποταμιές, περίπου 5 χιλιόμετρα από τη Χερσόνησο και 33 χιλιόμετρα ανατολικά του Ηρακλείου. Είναι κτισμένη σε μικρό λόφο με ωραία θέα στη Λαγκάδα και το φράγμα Αποσελέμη, που είναι το μεγαλύτερο υδρευτικό έργο στην Κρήτη. Ο ναός, σταυροειδής με τρούλο, είναι αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου και είναι από τους παλαιότερους στην Κρήτη. Είναι διακοσμημένος με σπουδαίες τοιχογραφίες με διάφορα θέματα, όπως τον Χριστό Παντοκράτορα στον τρούλο, τους Προφήτες, τη Σταύρωση, τη Θεοτόκο, που τον κατατάσσουν στους σημαντικότερους ναούς με τοιχογραφίες στην Κρήτη με καλλιτεχνικές επιρροές από την Κωνσταντινούπολη.
Οι τοιχογραφίες του ναού χαρακτηρίζονται ως εξαιρετικά ενδιαφέρουσες, μερικές απ’ αυτές, μάλιστα, είναι ασυνήθιστες έως και σπάνιες. Οι εικόνες του μοναστηριού, εκτίθενται σήμερα στο Ιστορικό Μουσείο Κρήτης, στο Ηράκλειο. Σύμφωνα με την παράδοση, η μονή ιδρύθηκε από βυζαντινό άρχοντα μετά το 961, όταν ο Νικηφόρος Φωκάς απελευθέρωσε την Κρήτη από τους Άραβες. Ωστόσο, ο τοιχογραφικός διάκοσμος φιλοτεχνήθηκε τον 14ο αιώνα και συγκεκριμένα την πρώτη πεντηκονταετία.
Ο ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΓΚΟΥΒΕΡΝΙΩΤΙΣΣΑΣ ΕΊΝΑΙ ΑΝΟΙΧΤΟΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΕΚΤΟΣ ΔΕΥΤΕΡΑΣ
Οι ώρες που μπορείτε να επισκεφθείτε το ναό και την Έκθεση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων από Τρίτη έως και Κυριακή είναι:
09:30 έως 17:30
Η σταυροειδής εκκλησία έχει δύο κλίτη ίδιου ύψους κι ένα θόλο στο κέντρο. Ο θόλος έχει καμάρες και μέσα σ' αυτές παράθυρα. Επίσης υπάρχουν μερικές ιδιαίτερα αξιόλογες τοιχογραφίες με κυρίαρχη αυτή του Παντοκράτορα μέσα στο θόλο. Η εκκλησία, που βρίσκεται πάνω στο λόφο, προσφέρει ευχάριστη θέα της καταπράσινης πεδιάδας, που απλώνεται από κάτω.
Την δικιά της σελίδα απέκτησε πλέον στο φέισμπουκ ο οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης η "Γκουβερνιώτισσα" όπως και το δικό του site στο ίντερνετ κινήσεις με τις οποίες επιδιώκει την αμφίδρομη επικοινωνία με τα μέλη του , τους συγχωριανούς, αλλά και τους φίλους της προσπάθειας για την αναστήλωση και την ανάδειξη της βυζαντινής μονής Παναγίας Γκουβερνιώτισσας στις Ποταμιές .
Ο ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΣ ΧΩΡΟΣ ΚΑΙ Ο ΒΟΤΑΝΙΚΟΣ ΚΗΠΟΣ
Στόχος του έργου είναι η ανάδειξη του περιβάλλοντα χώρο του Βυζαντινού Μνημείου, που αποτελεί αρχιτεκτονική κληρονομιά για τον τόπο και επίσης βελτιώνει την κατάσταση του μονοπατιού που οδηγεί απ’ το μνημείο στον οικισμό των Ποταμιών. Η δημοπράτηση του έργου θα γίνει άμεσα και συγκεκριμένα μετά την έγκριση από την Αναπτυξιακή Ηρακλείου ΑΕ των τευχών δημοπράτησης του έργου.
Η συγκεκριμένη παρέμβαση περιλαμβάνει εργασίες ανάπλασης στον περιβάλλοντα χώρο του βυζαντινού ναού της Παναγίας της Γκουβερνιώτισσας και των κτιριακών εγκαταστάσεων της παλιάς μονής (οι οποίες ανακαινίσθηκαν πρόσφατα με στόχο την φιλοξενία πολιτιστικών λειτουργιών), αλλά και στη συντήρηση – διαμόρφωση ενός υφιστάμενου μονοπατιού που ενώνει τον οικισμό των Ποταμιών με την υπό ανάπλαση περιοχή. Το συγκεκριμένο έργο συμβάλλει αφενός στην ευαισθητοποίηση των κατοίκων, όσον αφορά τη διατήρηση της τοπικής αρχιτεκτονικής και αφετέρου στην ανάπτυξη ήπιων μορφών εναλλακτικού τουρισμού με τη δημιουργία πόλων έλξης επισκεπτών αλλοδαπών και ημεδαπών στην ενδοχώρα με στόχο την ανάδειξη του πολιτιστικού πλούτου και την αναζωογόνηση της τοπικής οικονομίας».
Η ΕΚΘΕΣΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΗΛΙΩΝ
Στο κτιριακό συγκρότημα δημιουργήθηκε Έκθεση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων, μικρός συνεδριακός χώρος, ειδική αίθουσα για την φιλοξενία περιοδικών εκθέσεων εργαστήρι αγιογραφίας, ενώ υπάρχει χώρος για τη λειτουργία αναψυκτηρίου – κυλικείου που θα καλύπτει τις ανάγκες των επισκεπτών. Αναδείχθηκαν αρχιτεκτονικά στοιχεία, βελτιώθηκε η πρόσβαση με σεβασμό στο φυσικό κάλλος της περιοχής.
Οι πολύτιμες εικόνες του μοναστηριού, το χαραγμένο σε ξύλο τέμπλο και η πόρτα του ιερού εκτίθενται στο Ιστορικό Μουσείο του Ηρακλείου.
Τα κλειδιά των εκκλησιών τα έχει ο επιστάτης της εκκλησίας της Παναγίας της Γουβερνιώτισσας.
Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗ ΓΕΡΜΑΝΟΥ ΚΟΜΗ ΣΤΗΝ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ( Η ΓΚΟΥΒΕΡΝΙΩΤΙΣΣΑ )
Στην κατοχή του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης "η Γκουβερνιώτισσα" ανήκει πλέον ένα σημαντικό ιστορικό στοιχείο. Η φωτογραφία του Αρχιμανδρίτη Γερμανού Κόμη τον οποίο ο Πανάγιος Τάφος είχε ορίσει έξαρχο στην Παναγία Γκουβερνιώτισσα το 1873.
Ο Γερμανός Κόμης ήταν ένας από τους πιο μορφωμένους κληρικούς εκείνη την εποχή. Είχε γεννηθεί στη Βιάννο και είχε καταφύγει στα Ιεροσόλυμα όπου και έγινε μοναχός.
Από εκεί τον έστελαν ως έξαρχο του Πατριαρχείου στην Κρήτη. Εγκαταστάθηκε στη Μονή Γκουβερνιώτισσας όπου και διέμεινε πολλά χρόνια.
Πήρε μαζί του στο μοναστήρι συγγενικά του πρόσωπα τα οποία εγκαταστάθηκαν μονίμως στις Ποταμιές (απόγονοί τους υπάρχουν και σήμερα στο χωριό).
Επί των ημερών του η Γκουβερνιώτισσα ανέπτυξε πλούσιο κοινωνικό έργο . Μεταξύ των άλλων ενίσχυε τη Δημογεροντία Ηρακλείου με χρήματα για τη δημιουργία σχολείων στο νομό Ηρακλείου αλλά και για την αμοιβή των δασκάλων.
Ευχαριστούμε θερμά την κ. Μαρία Κλειουνάκη Μαστρογιωργάκη από την Άνω Βιάννο που μας παραχώρησε τη φωτογραφία από το οικογενειακό της Αρχείο.
Η σημαντική αυτή φωτογραφία θα πάρει τη θέση που της αξίζει στην Έκθεση Εκκλησιαστικών Κειμηλίων της μονής.
Σημείωση: Είναι η πρώτη φορά που δημοσιεύεται φωτογραφία του Γερμανού Κόμη.
Φωτογραφία του χρήστη Οργανισμός Πολιτισμού και Ανάπτυξης η Γκουβερνιώτισσα.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΤΗΣ ΜΟΝΗΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΝΑΚΑΙΝΗΣΗ
ΚΑΤΑ ΤΙΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ |
ΠΗΓΗ - http://www.crete.tournet.gr
ΦΩΤ . ΑΡΧΕΙΟ - ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΡΓΥΡΑΚΗΣ