Η Αγία Γαλήνη βρίσκεται 61χλμ νοτιοανατολικά του Ρεθύμνου και 68χλμ νοτιοδυτικά του Ηρακλείου, βρίσκεται δηλαδή στη νότια Κρήτη περίπου στο μέσο του νησιού.
Η Αγία Γαλήνη, με το περίεργο αλλά και ταιριαστό όνομα, είναι ένα μικρό δαιδαλώδες χωριό χτισμένο αμφιθεατρικά με άσπρα σπιτάκια, που περιτριγυρίζεται από τρία βουνά, το όρος Ασιδέρωτο, τον Κέδρο και τον Ψηλορείτη, και ανοίγει σε ένα όμορφο και γραφικό λιμανάκι που είναι ιδιαίτερα πολυσύχναστο και γεμάτο κίνηση κατά τους καλοκαιρινούς μήνες.
Τα μικρά και παλιά σπίτια του χωριού φαίνεται να στριμώχνονται από τα πιο μεγάλα διαμερίσματα που ξεφυτρώνουν τώρα στην περιοχή, αλλά και τα ξενοδοχεία στην Αγία Γαλήνη, που προσπαθούν να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες διαμονής για τους επισκέπτες.
Η Αγία Γαλήνη είναι διάσημο παραθεριστικό μέρος με καλή παραλία, ένα από τα πρώτα μέρη που αναπτύχθηκαν τουριστικά στη νότια Κρήτη.
Το λιμάνι της Αγίας Γαλήνης μπροστά ακριβώς από το χωριό προσφέρει ασφαλές καταφύγιο σε σκάφη αναψυχής και ιστιοπλοϊκά, τα οποία συνωστίζονται τους καλοκαιρινούς μήνες, αφού για τους λάτρεις της θάλασσας, η Αγία Γαλήνη και λόγω ονόματος είναι αγαπημένος προορισμός, ή στάση για λίγο ψάρι και ανεφοδιασμό.
Αυτό που κάνει την Αγία Γαλήνη ξεχωριστή είναι η αμφιθεατρική διάταξη των σπιτιών, που προσφέρει υπέροχη θέα προς το λιμάνι και τον κόλπο της Μεσσαράς, ενώ εξίσου όμορφη είναι η θέα από το λιμάνι προς το χωριό που στέκεται πάνω στο λόφο, ειδικά το σούρουπο και τη νύχτα.
Η Αγία Γαλήνη έχει ιστορία χιλιετιών, όπως τα περισσότερα μέρη στην Κρήτη. Η Αγία Γαλήνη ήταν το ιστορικό λιμάνι της πόλης Σύβριτος, μιας Μινωικής πόλης που άκμασε κατά τους ύστερους Μινωικούς χρόνους στους πρόποδες του Ψηλορείτη, στη θέση που βρίσκονται σήμερα τα χωριά Θρόνος και Αγία Φωτεινή.
Η Αγία Γαλήνη στην αρχαιότητα ονομάζονταν Σουλία και εδώ υπήρχε ένας μεγάλος ναός αφιερωμένος στη θεά Άρτεμη. Λίγα ευρήματα από την αρχαία πόλη βρέθηκαν κατά την εκσκαφή για την θεμελίωση νέων σπιτιών.
Μπορεί το όνομα Σουλία να μην σας λέει τίποτα, ωστόσο έχει συνδεθεί με ένα πολύ γνωστό μύθο, την απόδραση του Δαίδαλου και του Ικαρου με τα κέρινα φτερά τους. Σύμφωνα με το μύθο ο Βασιλιάς Μίνωας είχε φυλακίσει τον Δαίδαλο και τον γιό του Ικαρο, αλλά αυτοί δραπέτευσαν, κατέφυγαν στην αρχαία Αγία Γαλήνη και από τον ψηλό βράχο που ορθώνεται δεξιά από το λιμάνι (ανατολικά), πέταξαν μακριά από την Κρήτη. Το μύθο αυτό θυμίζουν τα δυο αγάλματα του Ικαρου και του Δαίδαλου που έχουν στηθεί στην Αγία Γαλήνη.
Η πρώτη αίσθηση που έχει κανείς μπαίνοντας στην Αγία Γαλήνη είναι ότι πρόκειται για ένα πολύ φιλόξενο χωριό ή αν θέλετε παραθεριστικό κέντρο. Αν προχωρήσετε λίγο μέσα στα σοκάκια της Αγίας Γαλήνης θα δείτε τα παλιά σπίτια του χωριού, και αν μιλήσετε λίγο και με κάποιον παλιό κάτοικο θα σας πει μερικά λόγια για την κλειστή κοινωνία των ψαράδων, το μικρό χωριό με τους πεντακόσιους περίπου κατοίκους που υπήρχαν εκεί πριν από 40 χρόνια, όταν ο τουρισμός δεν ήταν μέσα στην καθημερινότητα της περιοχής και όταν απλώς έφταναν εκεί κάποιοι ξένοι αλλά και Έλληνες επισκέπτες του νησιού που ήθελαν να δουν κάτι το παρθένο, κάτι το πολύ αυθεντικό, κατευθυνόμενοι προς το Ηράκλειο ή το Ρέθυμνο.
Η Αγία Γαλήνη ως τουριστικός προορισμός είναι οργανωμένη περιοχή, και όλα βρίσκονται σε πολύ μικρή απόσταση το ένα από το άλλο. Η περιοχή προσεγγίζεται με αυτοκίνητο, αλλά και με ΚΤΕΛ. Η στάση του ΚΤΕΛ βρίσκεται μέσα στο χωριό δίπλα ακριβώς από την Εκκλησία, λίγες εκατοντάδες μέτρα από το λιμάνι.
Τα δρομάκια του χωριού δεν έχουν ονόματα, και έτσι καλό θα είναι να έχει κανείς μερικά σταθερά σημεία στο νου του για να συνεννοείται, και η εκκλησία με τη στάση είναι σαφώς ένα από αυτά.
Η κύρια εκκλησία στην Αγία Γαλήνη είναι αφιερωμένη στους Άγιους Τέσσερις Μαρτύρες (Οι Άγιοι Τέσσερις Μάρτυρες - Γιώργος, Αγγελής, Μανουήλ και Νικόλαος), που γεννήθηκαν και έζησαν στο κοντινό χωριό Μέλαμπες.
Κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 821 εναντίον των Τούρκων, οι τέσσερις Μάρτυρες συνελήφθησαν, βασανίστηκαν και στη συνέχεια αποκεφαλίστηκαν για την άρνηση τους να ασπασθούν το Ισλάμ. Η εκτέλεση - αγιοποίηση τους πραγματοποιήθηκε στην Μεγάλη Πόρτα του Ρεθύμνου στις 28 Οκτωβρίου του 1824.
Τα Άγια λείψανά τους ενταφιάσθηκαν δίπλα στον Άγιο Γεώργιο στα Περβόλια Ρεθύμνου. Σήμερα τα λείψανα τους βρίσκονται στη Μονή Αρκαδίου, Ρέθυμνο, Μέλαμπες, Αθήνα, Αγία Γαλήνη. Η λειτουργία της εκκλησία γίνεται σε κάθε χριστιανικό εορτασμό (π.χ. 15 Αυγούστου - Κοίμηση της Θεοτόκου) και κάθε απόγευμα το Σαββατοκύριακο και την Κυριακή το πρωί.
Τα Άγια λείψανά τους ενταφιάσθηκαν δίπλα στον Άγιο Γεώργιο στα Περβόλια Ρεθύμνου. Σήμερα τα λείψανα τους βρίσκονται στη Μονή Αρκαδίου, Ρέθυμνο, Μέλαμπες, Αθήνα, Αγία Γαλήνη. Η λειτουργία της εκκλησία γίνεται σε κάθε χριστιανικό εορτασμό (π.χ. 15 Αυγούστου - Κοίμηση της Θεοτόκου) και κάθε απόγευμα το Σαββατοκύριακο και την Κυριακή το πρωί.
Η Αγία Γαλήνη στην Ορθόδοξη Εκκλησία αναφέρεται ότι έζησε και μαρτύρησε στην Κόρινθο τον 3ο αιώνα μ.Χ και η μνήμη της τιμάται στις 16 Απριλίου. Ωστόσο το όνομα Γαλήνη πολύ σπάνια χρησιμοποιείται στην Ελλάδα.
Πως λοιπόν βρέθηκε το χωριό αυτό στην Κρήτη να έχει ένα τόσο ασυνήθιστο όνομα; Υπάρχουν διάφορες θεωρίες, όλες από τη σφαίρα του μύθου και της εικασίας. Μπορεί να μη μας δίνουν μια ξεκάθαρη απάντηση, αλλά προσθέτουν μια νότα μυστηρίου στη γοητεία της ξεχωριστής Αγίας Γαλήνης:
Σύμφωνα με την πρώτη θεωρία, το όνομα Αγία Γαλήνη οφείλεται στην Βυζαντινή Αυτοκράτειρα Ευδοκία, που βρέθηκε σε μεγάλη καταιγίδα καθώς ταξίδευε προς τους Αγίους Τόπους με το καράβι της. Τα θεόρατα κύματα απειλούσαν να πνίξουν το σκάφος και τους επιβάτες, οπότε η Ευδοκία ζήτησε τη βοήθεια της Παναγίας με την υπόσχεση να χτίσει μια εκκλησία προς τιμή της αν σωθούν.
Το πλοίο έφτασε σώο σε μια απάνεμη παραλία στη νότια Κρήτη, όπου η Αυτοκράτειρα διέταξε να χτιστεί η εκκλησία Παναγία Γαλήνη. Με τα χρόνια ο ναός έγινε γνωστός σαν Αγία Γαλήνη, που σήμερα βρίσκεται στο χώρο του νεκροταφείου του χωριού.
Σύμφωνα με τη δεύτερη θεωρία, με τη διάδοση του χριστιανισμού χτίστηκε πάνω στο ναό της Αρτεμης, η Μονή του Γαλήνιου Χριστού, απ’ όπου προέκυψε το όνομα του χωριού.
Υπάρχει ωστόσο και τρίτη θεωρία που αναφέρει ότι η περιοχή πήρε το όνομα της από τις λέξεις «αεί γαλήνη», επειδή τα νερά στο λιμανάκι της Αγίας Γαλήνης είναι πάντα ήρεμα και γαλήνια.
Στο λιμάνι βρίσκονται πολλά καραβάκια που πραγματοποιούν ημερήσιες εκδρομές στα γειτονικά νησάκια αλλά και τις παραλίες που βρίσκονται κοντά στην Αγία Γαλήνη. Αν πάτε μια βόλτα στο λιμάνι το απόγευμα κατά τις 6-7 που επιστρέφουν τα περισσότερα, τότε θα δείτε ότι έχουν αναρτήσει ταμπέλες που ενημερώνουν για τις διαδρομές και τις ώρες αναχώρησης.
Υπάρχει καραβάκι που πηγαίνει εκδρομή στα Παξιμάδια, τα δίδυμα νησάκια που φαίνονται στον κόλπο της Μεσσαράς ( το εισιτήριο για την εκδρομή κόστιζε 20-25ευρώ το 2009), ενώ άλλα καραβάκια επισκέπτονται την παραλία στην Πρέβελη με το φοινικόδασος, τον Πλακιά, τον Αγιο Παύλο, αλλά και τα Μάταλα.
Τα καραβάκια αυτά φροντίζουν και για τη διατροφή σας που συμπεριλαμβάνεται στην τιμή και μπορεί να αφορά μαγείρεμα σε κάποια παραλία, ή σνακ που προσφέρονται στη διαδρομή. Υπάρχουν όμως και καΐκια που πηγαίνουν τους τουρίστες στις παραλίες με εισιτήριο για απλή μετάβαση και επιστροφή, χωρίς φαγητό ή αναψυκτικό.
Φωτογραφίες - Αντώνης Γενναράκης
