Η περιοχή του Πάνω Μεραμπέλλου χαρακτηρίζεται από το άνυδρο τοπίο της πέτρας και της ξερολιθιάς.Από τα πολύπαλιά όμως χρόνια η ιδιαίτερη αυτή περιοχή φιλοξένησεστην ξερή γη της πλήθος μοναστηριών με τα μετόχια τους που στην πορεία του χρόνου εξελίχτηκαν σε χωριά.
Ο μικρός οικισμός της Αγίας Σοφίας βρίσκεται στον ορεινό Μεραμπέλο και ανήκει στον δήμο Αγίου Νικολάου. Αποτελείται απο 4 σπίτια και αγροτικές αποθήκες ενώ τα σημάδια του χρόνου είναιν εμφανή στον οικισμό τον οποίο έχουν οδηγήσει στην εγκατάλειψη.
ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΔΙΛΛΑΚΟΣ
Ο Δίλακκος, οικισμός του πρώηνΔήμου Νεαπόλεως, αναφέρεται σαν τοποθεσία
από την Ενετική περίοδο και μετόχι το 17ο αιώνα στα έγγραφα της μονής Αρετίου, ενώ απογράφεται το 1920 με 47 κατοίκους και το 1991 με 19 κατοίκους.Στον οικισμό
συναντάμε αρκετά εντυπωσικά παλιά αγροτικά σπίτια χαρακτηριτικά των οικισμών της περιοχής,άλλα εγκαταλελλημένα να προσπαθούν να σταθούν όρθια στον πέρασμα των χρόνων και άλλα μισογκρεμισμένα να έχουν αφαιθεί στην μοίρα τους
από την Ενετική περίοδο και μετόχι το 17ο αιώνα στα έγγραφα της μονής Αρετίου, ενώ απογράφεται το 1920 με 47 κατοίκους και το 1991 με 19 κατοίκους.Στον οικισμό
συναντάμε αρκετά εντυπωσικά παλιά αγροτικά σπίτια χαρακτηριτικά των οικισμών της περιοχής,άλλα εγκαταλελλημένα να προσπαθούν να σταθούν όρθια στον πέρασμα των χρόνων και άλλα μισογκρεμισμένα να έχουν αφαιθεί στην μοίρα τους
ΟΙΚΙΣΜΟΣ ΠΑΤΣΟΠΟΥΛΟ
Ο μικρός οικισμός Πατσόπουλο(υψόμ 300 μ.)βρίσκεται στο βόρειο τμήμα
του Απάνω Μεραμπέλλου. Απογράφεται πρώτη φορά το 1881 ως Παπιτσόπουλο μαζί με τη Νεάπολη και τα μετόχια της και στη συνέχεια αναφέρεται σε όλες τις απογραφές του 20ου αιώνα Δοιηκητικά άνοικε στον πρώην στον Δήμο Νεάπολης Λασιθίου και έχει 17 κατοίκους (2001).Σήμερα οι κάτοικοι του μετρώνται στα δάκτυλα ενός χεριού,παραμένουν όμως τα ερείπια όμορφων αγροτόσπιτων,και νεόκτιστη εκκλησία του Αγίου Αλεξάνδρου.
του Απάνω Μεραμπέλλου. Απογράφεται πρώτη φορά το 1881 ως Παπιτσόπουλο μαζί με τη Νεάπολη και τα μετόχια της και στη συνέχεια αναφέρεται σε όλες τις απογραφές του 20ου αιώνα Δοιηκητικά άνοικε στον πρώην στον Δήμο Νεάπολης Λασιθίου και έχει 17 κατοίκους (2001).Σήμερα οι κάτοικοι του μετρώνται στα δάκτυλα ενός χεριού,παραμένουν όμως τα ερείπια όμορφων αγροτόσπιτων,και νεόκτιστη εκκλησία του Αγίου Αλεξάνδρου.
