Ηρωικές πράξεις ανθρώπων της «διπλανής πόρτας», που υπερέβησαν τον εαυτό τους για τον συνάνθρωπο, αλλά και ανείπωτες τραγωδίες σε συνδυασμό με απίστευτες συμπτώσεις, στα όρια του μεταφυσικού, εξακολουθούν, εδώ και 50 χρόνια, να «αναδύονται» από το ναυάγιο του «Ηράκλειο» και να συγκλονίζουν.Κορυφαία μορφή σε αυτή την τραγωδία ήταν αναμφισβήτητα η 22χρονη φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών Αλκηστις Αγοραστάκη, που ενθαρρύνοντας και βοηθώντας διέσωσε επιβαίνοντες στο πλοίο, για να χάσει τελικά η ίδια τη ζωή της κολυμπώντας στα παγωμένα νερά του Αιγαίου.
Αφαίρεσαν το έρμα
«Εχασα την κόρη μου ηλικίας 22 ετών. Ηρχετο εις Πειραιά διά να δώσει εξετάσεις επί πτυχίω. Εσωσε άλλους και χάθηκε αυτή», είχε πει ο πατέρας της Γεώργιος Αγοραστάκης καταθέτοντας στο Εφετείο Αθηνών, για να απευθύνει ένα συγκλονιστικό «κατηγορώ» λέγοντας:
«Η ευθύνη ξεκινάει από τους πλοιοκτήτες που αγόρασαν ένα καράβι ευκαιρίας και το μετέτρεψαν σε καρυδότσουφλο, που είχαν αφαιρέσει το έρμα. Ευθύνονται πλοιοκτήται, ναυπηγοί, αξιωματικοί του πλοίου και αυτοί που έδιδαν άδεια να ταξιδεύη. Ολος ο κόσμος διερωτάτο τι μέσα διέθεταν οι πλοιοκτήται και κατόρθωναν να είναι ασύδοτοι»
(Πηγή: Γενικά Αρχεία του Κράτους-ΓΑΚ, Πρακτικά της δίκης στο Εφετείο, σελ. 103).
Η ηρωίδα της Κρήτης, όπως την περιέγραφαν αργότερα διασωθέντες, ήταν «η μόνη γυναίκα που δεν φώναζε, μήτε έκλαιγε με λυγμούς, όπως οι άλλες», ενώ ταυτόχρονα ενθάρρυνε και βοηθούσε άνδρες και γυναίκες.
Ενας άνθρωπος που διασώθηκε χάρη στην Αλκηστη ήταν ο 23χρονος τότε θαλαμηπόλος Ηλίας Κουκουνάκης, ο οποίος την επόμενη μέρα του ναυαγίου έφτασε στον Πειραιά με το αντιτορπιλικό «Δόξα».
Ο νεαρός ναυτικός δεν χαιρόταν για τη σωτηρία του. Ηταν απαρηγόρητος.
Κατά μια τραγική σύμπτωση στο ίδιο πλοίο με αυτόν βρισκόταν και η νεαρή σωτήρας τους και την είχε δει. Ηταν όμως νεκρή…
Στο ρεπορτάζ της εφημερίδας «Τα Νέα» (φ. 10.12.1966) διαβάζουμε ότι ο Κουκουνάκης προ του ναυαγίου κοιμόταν.
Από τη φασαρία ξύπνησε και πετάχτηκε έξω από την καμπίνα του.
«Κάποιο χέρι τον έσπρωχνε στους διαδρόμους. Το ίδιο χέρι τον πέταξε στη θάλασσα. Δεν ήξερε να κολυμπά. Το ίδιο χέρι τον εβοήθησε και ανέβηκε σε μια σχεδία. Ηταν μια νεαρή γυναίκα 25 ετών, περίπου. Σε λίγο, ένα κύμα έκοψε στα δύο την σχεδία. Η γυναίκα χάθηκε στα κύματα. Ηταν ο σωτήρας του. Μεταφέρθηκε (ενν. η γυναίκα) στον Πειραιά με το αντιτορπιλικό «Δόξα», το οποίο μετέφερε και τον απαρηγόρητο για τον χαμό της Κουκουδάκη» (σ.σ. η εφημερίδα είχε γράψει λανθασμένα το όνομα).
Η Αλκηστις, όπως είχε πει αργότερα ο διασωθείς συμπολίτης της Σ. Λαγωνικάκης, πάλευε με τα κύματα μέχρι τις 6 το πρωί και πέθανε από το κρύο και την εξάντληση.
Η Ακαδημία Αθηνών, στην ετήσια απονομή των ηθικών διακρίσεων της 27ης Δεκεμβρίου 1967, «ετίμησε με το Χαλκούν Μετάλλιον -που σπανιώτατα απονέμεται σε πρόσωπα-: α) μεταθανατίως στη φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής Αθηνών Αλκηστι Αγοραστάκη, που έδειξε συγκινητικό ηρωισμό και αυταπάρνηση στο ναυάγιο του οχηματαγωγού «Ηράκλειον» και που, σώζοντας ναυαγούς, πνίγηκε την τρομερή εκείνη νύχτα (…)», είχε γράψει σε επιφυλλίδα του στην εφημερίδα «Το Βήμα» (φ. 16.1.1968) ο ακαδημαϊκός Ηλίας Βενέζης.
«Η Αγοραστάκη, τελειόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, εκτιμώμενη τα μέγιστα υπό της κοινωνίας της πόλεως των Χανίων διά το εξαίρετον ήθος της και τον χαρακτήρα της, ευρέθη μεταξύ των επιβατών του οχηματαγωγού «Ηράκλειον» κατά το ναυάγιον αυτού εις τα ύδατα της Φαλκονέρας, την τρομεράν εκείνην νύκτα της 9ης Δεκεμβρίου του παρελθόντος έτους.
Παλαίσασα με τα κύματα και αψηφήσασα τον επικείμενον κατ’ αυτής κίνδυνον συνετέλεσε διά των παραινέσεων και ενεργειών της εις την διάσωσιν ετέρων ναυαγών. Εξαντληθείσα, όμως, εκ της πολυώρου πάλης προς τα στοιχεία της φύσεως και βοηθούσα τους άλλους να σωθούν, δεν ηδυνήθη τελικώς να σωθή η ιδία.
Η θυσία της είχε βαθυτάτην απήχησιν εις το λαϊκόν αίσθημα εν Κρήτη και κατέστησεν αυτήν σύμβολον ευψυχίας και σπανίου χριστιανικού αλτρουισμού. Η Ακαδημία Αθηνών, συγκεκινημένη από το μεγαλείον της θυσίας της ηρωικής νεάνιδος, επιδίδει το Μετάλλιον εις την οικογένειαν αυτής, προς την οποίαν εκφράζει την βαθύτατην συμμετοχήν εις το πένθος της».
Η κηδεία της Αλκηστης έγινε στα Χανιά, όπου, όπως διαβάζουμε σε εφημερίδες της εποχής, σε μια μέρα γίνονταν «επτά κηδείες, η μια δίπλα στην άλλη. Πολλοί πήγαιναν σε περισσότερες από μία, αλλού ο συγγενής, αλλού ο φίλος».
Αλλωστε, όπως υπολογιζόταν, μόνο στην πόλη των Χανίων η συμφορά έπληξε περισσότερες από 58 οικογένειες.
Μια από τις πιο σπαρακτικές σκηνές, που έκαναν και τους απεσταλμένους του αμερικανικού περιοδικού «Life» να δακρύσουν, ήταν στην κηδεία του 35χρονου οδηγού φορτηγού Νικόλαου Πατσουράκη, τον οποίο αποχαιρέτησε η σύζυγός του Μαρία, κρατώντας στην αγκαλιά της το μόλις 8 μηνών κοριτσάκι της, ενώ τα τέσσερα άλλα παιδιά τους, όλα κορίτσια, έκλαιγαν αναζητώντας τον πατέρα τους (εφ. «Μακεδονία», φ. 13.12.1966).
Ωστόσο, η πλοιοκτήτρια εταιρεία -σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής- δεν είχε στείλει ούτε στεφάνι!
