Ένα πολύτιμο εργαλείο για ερευνητές, μουσικολόγους και σύγχρονους καλλιτέχνες αλλά και μια ξεχωριστή μουσική εμπειρία για τους λάτρεις της κρητικής μουσικής αποτελεί η έκδοση «Μίλιε μου Κρήτη απ’ τα Παλιά» που κυκλοφόρησε από τη σειρά «Κρήτες Μουσηγέτες» της Orpheum Phonograph.
Οπως επισημάνθηκε κατά την παρουσίαση της έκδοσης στα Χανιά, που διοργάνωσαν η ραδιοφωνική εκπομπή «Κρητικός Καφενές», το Βιβλιοπωλείο «Επιλογές» και ο Ιστιοπλοϊκός Όμιλος Χανίων την περασμένη Παρασκευή στο Νεώριο Μόρο, για τη συγκέντρωση του υλικού χρειάστηκαν πολυετείς έρευνες, ενώ πολλοί από τους δίσκους γραμμοφώνου από τους οποίους αντλήθηκε το πρωτογενές υλικό σώζεται μόλις ένα αντίτυπο.
Συγκεκριμένα στα 8 cd που συνοδεύουν την έκδοση περιέχονται 175 τραγούδια και σκοποί εκ των οποίων το 92% δεν έχουν επανεκδοθεί μέχρι σήμερα.
Τα cd συνοδεύει ένα πλούσιο ένθετο 300 σελίδων με σημαντικές πληροφορίες για τις δισκογραφικές εταιρείες, σπάνιο φωτογραφικό υλικό, βιογραφικά στοιχεία των μουσικών και μουσικολογικά σχόλια από τους μουσικολόγους, καθηγητές πανεπιστημίου Μ. Χναράκη και Γ. Ζαϊμάκη και τους ερευνητές Αγ. Αλιγιζάκη, Γ. Βαβουλέ, Γ. Χαρκούτση, Κ. Κοπανιτσάνο, Στ. Κουρούση κ.ά. Επίσης, περιλαμβάνονται τα άπαντα της κρητικής δισκογραφίας στην Αμερική μεταξύ 1907-1926 με τους πρωτοπόρους λυράρηδες Καπόκη και Καντέρη, τον πρώτο ηχογραφημένο μουσικό της ανατολικής Κρήτης, Νικόλαο Μαστοράκη με τη μαντόλα του και τα άπαντα της προπολεμικής δισκογραφίας από τους θρυλικούς Φουστάνη, Μ. Λαγουδάκη, Καραβίτη, Μαριάνο, Χάρχαλη, Παπαδοφραγκάκη, Αντωνογιωργάκη, Λευκάρη και Ψύλλο. Περιέχεται ακόμα το μεγαλύτερο μέρος από το δισκογραφικό έργο του περίφημου λυράρη Νικόλαου Κουφιανού και των Αντώνη Παπαδάκη ή Καρεκλά και Στρατή Καλογερίδη, όπως και οι πρώτες ηχογραφήσεις του Χαρίλαου Πιπεράκη μαζί με 2 ηχογραφήσεις του 1938 που δεν εκδόθηκαν ποτέ στην εποχή τους και που παρουσιάζονται για πρώτη φορά ψηφιοποιημένες από τις σωζόμενες μήτρες της εταιρείας.
Για «μνημειώδη» έκδοση έκανε λόγο ο πρόεδρος Ένωσης Πνευματικών Δημιουργών Χανίων Δημήτρης Νικολακάκης, ενώ ο ερευνητής και μουσικός Γιώργος Βαβουλές αναφέρθηκε αναλυτικά στους πολλούς συντελεστές που συνέβαλαν με πάθος, επαγγελματισμό και μεράκι στο να πραγματοποιηθεί η ξεχωριστή αυτή έκδοση.
Εκ των επιμελητών της έκδοσης, που ήταν οι συλλέκτες δίσκων γραμμοφώνου, ερευνητές και μουσικοί Σταύρος Κουρούσης και Κώστας Κοπανιτσάνος, ο κ. Κουρούσης, μιλώντας στα «Χ.ν.», τόνισε ότι η εν λόγω έκδοση αποτελεί, μεταξύ άλλων, ένα μέσο πληροφόρησης για τους νέους μουσικούς και οποιονδήποτε θέλει να έρθει κοντά στον «πυρήνα» της κρητικής μουσικής. Για την έκδοση μίλησαν ακόμα ο εκπαιδευτικός και μουσικός Μανώλης Ν. Παπαδάκης και ο μουσικός Ηλίας Βλαμάκης, ενώ τραγούδια και σκοπούς ερμήνευσαν το μουσικό σχήμα «Στριφτάλια» (Ηλίας και Δημήτρης Βλαμάκης, Κώστας Κουρκουνάκης), η Ριζίτικη Παρέα “ΑΣΤΕΡΙΟΣ” και ο Στρατής Σκαράκης. Το συντονισμό της εκδήλωσης είχε ο Γιώργος Κυπριωτάκης.
χανιωτικα νεα
