Το χωριό Βάμος βρίσκεται στο νομό Χανίων, στην δυτική πλευρά της Κρήτης. Η ιστορία του Βάμου πάει πολλούς αιώνες πίσω. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές οι πρώτοι κάτοικοί του ήταν Άραβες πειρατές γύρω στον 8ο αιώνα.
Στη γενική απογραφή που πραγματοποιήθηκε από τους Ενετούς το 1573 ο Βάμος αναφέρεται ως «Βάμου» με 271 μόνιμους κατοίκους Κατά τη διάρκεια της τουρκικής κυριαρχίας στην Ελλάδα ο Βάμος ήταν το αρχηγείο του τουρκικού στρατού και το 1863 ένας πασάς με το όνομα Σάββας επέλεξε το Βάμο ως έδρα της επαρχίας Σφακίων.
Οι άνθρωποι του Βάμου αποδείχθηκαν έντονα πατριώτες παλεύοντας να ελευθερωθούν από την Τουρκική κυριαρχία. Οι νικηφόρες μάχες του 1896 απάλλαξαν το Βάμο από τους Τούρκους. Την περίοδο που ο Βάμος ήταν η πρωτεύουσα των Σφακίων, γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη ως περιοχή. Αυτή η ανάπτυξη χαρακτηρίζεται από τα πολυτελή σπίτια και τα δημόσια κτήρια με τα νεοκλασικά στοιχεία.
Από αυτήν την περίοδο και μετά υπήρξε μια διάκριση μεταξύ των πολυτελών και μη πολυτελών σπιτιών, ένα γεγονός που υπογραμμίζει το οικονομικό επίπεδο της κοινωνίας και απεικονίζει την αντίθεση μεταξύ των πλουσίων που ζούσαν στα αποκαλούμενα «κονάκια» και των φτωχών που ζούσαν στα «καμαρόσπιτα» (σπίτια ενός δωματίου). Χτισμένα με τοπικά υλικά όπως πέτρα, ξύλο και χώμα, αυτά τα σπίτια εντυπωσιάζουν ακόμα με το αυθεντικό και παραδοσιακό τους χαρακτήρα.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι μέχρι το 19ο αιώνα η αρχιτεκτονική ήταν έντονα επηρεασμένη από την Ενετική κυριαρχία. Ο Βάμος είναι ένα ημιορεινό χωριό, 200 μέτρα πάνω από τη στάθμη της θάλασσας, που περιβάλλεται από καλλιεργημένη και άγρια φύση, με 800 κατοίκους και πολύ καλή παροχή υπηρεσιών. Υπάρχουν σούπερ μάρκετ, αρτοποιείο, παντοπωλεία, internet καφέ, δικαστήριο, ταχυδρομείο, τράπεζα, υποκατάστημα ΟΤΕ, αστυνομικό τμήμα, κέντρο υγείας, δύο βενζινάδικα.
Η αρχιτεκτονική κληρονομιά είναι καλοδιατηρημένη και ο Βάμος είναι ένας από τους ελκυστικότερους παραδοσιακούς προορισμούς της περιοχής: ένας διατηρημένος παραδοσιακός πέτρινος δρόμος, η παλαιά γειτονιά, το παρεκκλήσι της Παρθένου Μαρίας (μνημείο του 13ου αιώνα), και το μοναστήρι Καρύδι (13ος-19ος), με το εκπληκτικό ελαιοτριβείο με τις 12 αψίδες.
ΠΗΓΗ -http://www.vamossa.gr
ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
