Η Άρβη (497
κάτοικοι το 2001) είναι παραθαλάσσιο χωριό στο Δήμο Βιάννου
της ομώνυμης επαρχίας . Υπάγεται στο Δημοτικό διαμέρισμα Αμιρά. Η θέση
του είναι σε μια κατάφυτη κοιλάδα από μπανάνες στο Λιβυκό Πέλαγος και η
απόστασή του από το Ηράκλειο είναι
78,5 χιλιόμετρα. Κύρια ασχολία των κατοίκων είναι η καλλιέργεια
κηπευτικών (κυρίως ντομάτας) και μπανάνας, ενώ την αμμώδη παραλία της
την επισκέπτονται αρκετοί τουρίστες . Για το λόγο αυτό στην Άρβη
βρίσκονται πολλά τουριστικά καταλύματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια,
ξενοδοχεία, εστιατόρια και καφενεία. Κεντρικός ναός είναι του Αγίου
Παντελεήμονα. Λειτουργεί περιφερειακό ιατρείο, Δημοτικό Σχολείο και
νηπιαγωγείο
Στο
βάθος της κοιλάδας βρίσκουμε το επιβλητικό φαράγγι της Άρβης, το οποίο
αποτελεί αξιοθέατο σύμφωνα με τον Ξανθουδίδη (άξιον θέας). Εκεί υπάρχει
πηγή με άφθονο νερό από το οποίο αρδεύεται όλη η περιοχή με τις
μπανανιές. Στα ανατολικά από το φαράγγι δεσπόζει η Μονή του Αγίου
Αντωνίου, που κτίστηκε τελευταία.
Σύμφωνα
με τον Ξανθουδίδη, η Μονή του Αγίου Αντωνίου οικοδομήθηκε στη θέση του
Αρβίου Διός, της ελληνικής περιόδου , τον οποίο αναφέρει ο Στέφανος Βυζάντιος
H
περιοχή κατοικείται από την προϊστορική εποχή και αυτό καταδεικνύεται
από τα λείψανα και τα όστρακα που έχουν ανακαλυφθεί. Βρέθηκαν επίσης
πήλινα και λίθινα αγγεία, σφραγίδες και άλλα.
Ανακαλύφθηκαν
επίσης τελευταία πιθάρια και παλαιοχριστιανικά κιονόκρανα, που
πιστοποιούν την ύπαρξη παλαιοχριστιανικής βασιλικής. Στη θέση Απηγανιά ή
Κισσοπόταμος βρέθηκαν τάφοι που χρονολογούνται από τα βυζαντινά
χρόνια..
Κοντά στην ακτή βρέθηκε μαρμάρινη σαρκοφάγος με ανάγλυφη πομπή του Διονύσου, όπου παριστάνεται ο Διόνυσος με
το αμπέλι σε άρμα. Στην ίδια παράσταση βλέπουμε Βάκχες, Σιληνούς,
ελέφαντες, πάνθηρες και άλλα. Σήμερα εκτίθεται στο Μουσείο ]Φιτς-Γουίλιαμ.
