Το Κράσι είναι χωριό και ομώνυμο Δημοτικό διαμέρισμα της επαρχίας Πεδιάδας , σε υψόμετρο 600 μ. στο δήμο ΧΕΡΣΟΝΗΣΟΥ στο νομό Ηρακλείου. Βρίσκεται στις βορειοδυτικές υπώρειες του όρους Σελένα, που έχει υψόμετρο 1.559 μ. , σε απόσταση 46,3 χλμ. από την πόλη του Ηρακλείου. Η κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι η ελαιοκαλλιέργεια και η κτηνοτροφία.
Στα βορειοανατολικά του χωριού, στις βόρειες υπώρειες της Σελένας σώζονται δάση αζιλάκων, πουρναριών και σφενδάμης. Στο ψηλότερο σημείο του χωριού είναι η «Μεγάλη Βρύση» , πηγή με άφθονα νερά, τα οποία αρδεύουν μια μεγάλη περιοχή, με πολλά καρποφόρα δέντρα, κυρίως καρυδιές.
Κοντά στην πηγή βρίσκεται πελώριος πλάτανος με περιφέρεια κορμού 22 μέτρων και σκιάζει εκτεταμένη πλατεία, όπου η διαμονή κατά τους θερινούς μήνες είναι ευχάριστη. Ο πλάτανος είναι γνωστός για το μέγεθός του και για την ηλικία του η οποία, όπως εκτιμάται από τους κατοίκους είναι πάνω από χιλίων ετών.
Το Κράσι αναφέρεται σε συμβόλαια του 1280 Crassi και το 1583 είχε 169 κατοίκους (Καστροφύλακας, Κ94). Στην περίοδο της Τουρκοκρατίας δεν κατοικούσαν Τούρκοι. Ο Καζαντζάκης παραθέριζε στο σημείο αυτό και τούτο διαφαίνεται στα έργα του, όπως στον «Καπετάν Μιχάλη», σκηνές των οποίων εκτυλίσσονται στη σκιά του γέρικου πλατάνου, στη Σελένα κλπ. Στη θέση Αρμί ανασκάφτηκε κυκλικός θολωτός τάφος με κυκλαδική επίδραση.
ΣΤΟΝ ΚΟΡΜΟ ΤΟΥ ΔΕΝΤΡΟΥ ΦΥΤΡΩΣΕ ΕΝΑ ΜΑΝΙΤΑΡΙ
Για την ιστορία του γεροπλάτανου...Το πιο περίεργο όμως χαρακτηριστικό του δεν είναι ούτε το μέγεθος ούτε η ηλικία του. Αυτό που κάνει το δέντρο αυτό ξεχωριστό είναι ότι σε κάποιο στάδιο της ανάπτυξης του, προκειμένου να στηρίξει μερικούς από τους τεράστιους και βάρους πολλών τόνων κλώνους του, ο ζωντανός αυτός οργανισμός κατέφυγε σε στρατηγικά τοποθετημένους στηρικτικούς «βραχίονες».
Πρόκειται στην ουσία για κλαδιά δίχως τελικό τμήμα, που φυτρώνουν και από τα δύο τους άκρα. Δεν έχουμε ξανασυναντήσει κάτι ανάλογο, και αποτελεί παράδοξο το ότι οι περισσότεροι επισκέπτες δε φαίνεται να προσέχουν το γεγονός. Αλλά, πως τελικά τα κατάφερε ο γέρο πλάτανος; Αισθάνθηκε το αυξημένο βάρος των κλάδων του και ένοιωσε τον κίνδυνο;
 |
| ΚΡΑΣΙ ΕΤΟΣ 1950 |
ΚΡΑΣΙ ΕΤΟΣ 1950
ΚΡΑΣΙ ΕΤΟΣ 2010
Οι βραχίονες φύτρωσαν και αναπτύχθηκαν παράλληλα και από τα δύο τους άκρα, ενωνόμενοι στο ενδιάμεσο, ή ξεκίνησαν σαν απλά κλαδιά, που προεκτάθηκαν και ενώθηκαν στην άκρη τους με το προς στήριξη τμήμα
Οι ειδικοί λένε ότι συγκαταλέγεται μέσα στα 5 μεγαλύτερα δέντρα της Ευρώπης.
Ο Πλάτανος εχει χαρακτηριστεί ως μνημείο της φύσης και της ιστορίας του τόπου......
Όχι μόνο γιατί καλύπτει με το φύλλωμα του την πλατεία του χωριού και προσφέρει δροσιά στους κατοίκους, ούτε και για την ηλικία του μόνο, αλλά και γιατί κάτω από τη σκιά του έγραφε ο Καζαντζάκης όταν παραθέριζε εκεί.
Εκτός από τον Ν. Καζαντζάκη που πήγαινε στο Κράσι τα καλοκαίρια , και άλλοι πνευματικοί άνθρωποι επέλεγαν για χώρο ανάπαυσης και δημιουργίας το χωριό Κράσι...Μάρκος Αυγέρης, Κώστας Βάρναλης και η οικογένεια Αλεξίου, που κατάγονταν από το Κράσι ήταν από τους σημαντικούς ανθρώπους που συγκρότησαν τη "λογοτεχνική συντροφιά του Κρασίου".
Το χωριό, ο πλάτανος και η φύση αναφέρονται τακτικά σε έργα της Έλλης Αλεξίου και της Γαλάτειας Καζαντζάκη.
Έτσι δημιουργήθηκε στο χωριό το Σπίτι της Λογοτεχνίας ,που στεγάστηκε σε ένα δημοτικό σχολείο που από το 1975 έπαψε να λειτουργεί.
Το κτίριο είναι του 1882 και διαμορφώθηκε εσωτερικά από την τεχνική διεύθυνση του δήμου, ώστε να μπορεί να φιλοξενεί νέους συγγραφείς αλλά και άλλους ανθρώπους του πνεύματος που θέλουν ένα χώρο έμπνευσης και δημιουργίας για να εργαστούν.
Είναι το δεύτερο Σπίτι της Λογοτεχνίας στην Ελλάδα. Λειτουργεί ήδη ένα ,στην Πάρο, στο χωριό Λεύκες.
Στην Ευρώπη υπάρχουν 13 σπίτια για λογοτέχνες , κέντρα δηλ για τους πνευματικούς ανθρώπους όλων των χωρών. Έτσι στις 25 Μαρτίου 2000 δημιουργήθηκε , το Δίκτυο Διεθνών Κέντρων Μεταφραστών Λογοτεχνίας. Οι χώρες που συμμετέχουν είναι: Γερμανία, Βέλγιο, Ισπανία, Γαλλία, Μ. Βρετανία, Ελλάδα, Ουγγαρία, Ιρλανδία, Ιταλία, Ολλανδία, Σλοβακία, Σουηδία.
ΠΗΓΗ - ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ
ΦΩΤ - ΑΝΤΩΝΗΣ ΓΕΝΝΑΡΑΚΗΣ
