Οι Βούτες είναι
χωριό της επαρχίας Μαλεβιζίου με 576 κατοίκους και ομώνυμο Δημοτικό
διαμέρισμα στο Δήμο Ηρακλείου του ομώνυμου νομού. Η θέση του είναι σε
ύψωμα με θαυμάσια θέα προς το ανατολικό τμήμα της επαρχίας. Συνδέεται με
το Ηράκλειο με ασφαλτόστρωτο δρόμο 12,9 χιλιομέτρων. Οι κάτοικοι
ασχολούνται με την καλλιέργεια αμπελιών και με την ελαιοκομία. Στις
Βούτες υπάρχουν 3 νηπιαγωγεία , 2 Δημοτικά σχολεία και πανεπιστημιακή
βιβλιοθήκη. Εκεί βρίσκεται και το Φοιτητικό Κέντρο του Πανεπιστημίου
Ηρακλείου.
Το Δημοτικό διαμέρισμα (συνολικά 828 κάτοικοι) περιλαμβάνει εκτός από την έδρα και τον οικισμό Γιοφυράκια, με 252 κατοίκους το 2001.
Βρίσκονται σε υψόμετρο 265 μ. και παλιότερα ήταν κτήμα του Μουσταφά
Ναϊλή Πασά. Μάλιστα ο οικισμός αυτός υπαγόταν στις Βούτες όταν ακόμα οι
τελευταίες ήταν κοινότητα.
Από
τις Βούτες καταγόταν ο αντάρτης και αγωνιστής της μάχης της κρήτης
Γεώργιος Ορφανός.Από τις Βούτες καταγόταν επίσης ο Μαλεβιζιώτης
αγωνιστής Γεώργιος Λιναρδάκης, ο οποίος υπήρξε και σύμβουλος στην Εθνική
Συνέλευση κατά την Κρητική Επανάσταση του 1866, βοηθός επάρχου Μαλεβιζίου και διοικητής Σφακίων το 1881. Υπήρξε θέατρο συγκρούσεων Χριστιανών και Τούρκων κατά τους απελευθερωτικούς αγώνες των Κρητών. Κατά το σεισμό του 1856 καταστράφηκε εκ θεμελίων και βρήκαν το θάνατο 42 άνθρωποι.
Το χωριό αναφέρεται στις ενετικές απογραφές ως Vuttes με 230 κατοίκους Το 1881 είχε μόνο 6 Τούρκους και 447 Χριστιανούς. Το τοπωνύμιο προέρχεται από το βούτης, που σημαίνει βουκόλος.
