Επί
ώρες ολόκληρες σκυμμένη, παρά τα ογδόντα έτη της ηλικίας της, η κα
Βούλα Γιουκάκη από το Ρέθυμνο, βάζει όλη την τέχνη της, για να
ολοκληρώσει μία ακόμη χειροποίητη ψάθινη καρέκλα. Παρά τα προβλήματα
υγείας που αντιμετωπίζει, η 80χρονη κατασκευάζει με προσοχή και μεράκι
την παραδοσιακή ψάθινη καρέκλα που όλοι γνωρίζουμε. Τις ίδιες
επαναλαμβανόμενες κινήσεις κάνει τα τελευταία 66 χρόνια, από το 1949,
οπότε και έμαθε σε ηλικία 14 ετών την τέχνη της χειροποίητης καρέκλας.
Γεννημένη
το 1935 στην πόλη του Ρεθύμνου, μόλις τέλειωσε το σχολείο ήθελε να
γίνει μοδίστρα, όπως άλλωστε και πολλά κορίτσια της εποχής εκείνης. Ήταν
όμως φτωχή, με αποτέλεσμα να μην μπορεί να αγοράσει τα ψαλίδια που
χρειάζονταν για να δουλέψει. Μόλις είχε πεθάνει ο πατέρας της σε ηλικία
50 ετών, ενώ τα τρία της αδέρφια παντρεύτηκαν κι έφυγαν για την Αθήνα.
Μόνη η κα Βούλα, μικρό κορίτσι τότε μόλις δεκατεσσάρων χρονών, έψαχνε να
βρει τον τρόπο να επιβιώσει. Και ήταν τότε που μία της ξαδέρφη, της
πρότεινε να μάθει την τέχνη της χειροποίητης καρέκλας, ώστε να μπορεί να
βγάλει δέκα δραχμές για να ζήσει.
«Τη
δουλειά την έμαθα από την ξαδέρφη μου. Ήταν ερωτευμένη με ένα καρεκλά
και για να με βοηθήσει, μου έμαθε πως να πλέκω ψάθινες καρέκλες. Αυτό
ήταν, από τότε έχω γίνει γριά γυναίκα κι ακόμη πλέκω καρέκλες» θυμάται
με νοσταλγία η κα Βούλα Γιουκάκη.
Όπως αναφέρει η ίδια, όλα αυτά τα χρόνια έχει κατασκευάσει αμέτρητες καρέκλες και κάποια στιγμή μάλιστα πέρασε τα μυστικά της τέχνης και στον άντρα της.
«Από
τα δεκατέσσερά μου που κάνω αυτή τη δουλειά, έχω δώσει χειροποίητες
κρητικές καρέκλες σε όλο το Ρέθυμνο. Έτσι τις λέγαμε παλιά, μετά με τα
χρόνια άρχισε ο κόσμος να τις λέει ψάθινες» προσθέτει και συνεχίζει:
«Δεν πλέκεται με καλάμια, όπως νομίζουν οι περισσότεροι. Αυτή η ψάθα
είναι χόρτο, εγώ εξήντα έξι χρόνια που το δουλεύω το ξέρω με την
ονομασία «αφράτο». Αυτό βρίσκεται συνήθως δίπλα σε ποταμούς. Εδώ στην
Κρήτη βρίσκεις πολλά ψηλά πάνω στα Λιβάδεια, όπως επίσης και στη
Θεσσαλονίκη» ξεκαθαρίζει η 80χρονη.
Ήρεμη
και χαμογελαστή, η κα Βούλα κάθεται με τις ώρες στην αυλή της και
φτιάχνει με προσήλωση ένα μικρό καρεκλάκι που της παρήγγειλε μια φίλη
της. «Θέλει δύναμη στα χέρια και στα πόδια, αλλιώς δεν θα γίνει καλή»
μας λέει και συνεχίζει «Πρέπει να τεντώνεις με τα χέρια δυνατά τα χόρτα
και με το πόδι σου να κρατάς αντίσταση. Μπορεί να είμαι μεγάλη σε ηλικία
αλλά ακόμη τα καταφέρνω καλά... Άκου να σου πω παιδί μου, αυτός είναι ο
λόγος που είναι τόσο γερές, κρατάνε μια ζωή, δεν σπάνε με το παραμικρό,
όπως οι πλαστικές».
Χρησιμοποιώντας
τρία κιλά χόρτα, η 80χρονη χρειάζεται, κατά μέσο όρο, τρεις ώρες για να
πλέξει μια καρέκλα, τα σχέδια της οποίας επινοεί πάντοτε μόνη της.
Διαθέτει άλλωστε τόσο μεγάλη εμπειρία, που το αποτέλεσμα, τόσο
σχεδιαστικά όσο και κατασκευαστικά, θα εντυπωσίαζε τον καθένα.
«Μου
παίρνει τρεις ώρες για να την πλέξω. Μπορεί να είμαι 80 χρονών αλλά μου
αρέσει να τις φτιάχνω, έτσι έμαθα τόσα χρόνια να κάνω. Ύστερα με βοηθά
και πολύ και οικονομικά, σαν συμπλήρωμα γιατί η σύνταξη που παίρνω είναι
μόλις 400 ευρώ και τα 150 ευρώ είναι μόνο για λογαριασμούς» αναφέρει
η κα Βούλα Γιουκάκη.
Αν
και παλιότερα είχε περισσότερη δουλειά, τα χρήματα που εξοικονομούσε
ωστόσο από τις ψάθινες καρέκλες ήταν πάντα λιγοστά και ο μόχθος της
απλήρωτος.
«Παλιότερα
είχα πολύ δουλειά. Έπλεκα όλη μέρα, έφτιαχνα τρεις καρέκλες καθημερινά.
Έδινα σε ταβέρνες ή ψηλά σκαμπό που μου ζητούσαν από τις καφετέριες.
Τώρα λίγα πράγματα, άσε που γέρασα κιόλας. Αλλά δεν τα παρατάω, φτιάχνω
ακόμη για φίλους και γνωστούς ή κανέναν που το μαθαίνει τυχαία. Ξέρεις
από στόμα σε στόμα, γιατί δεν φτιάχνουν πολλοί στις μέρες μας
χειροποίητες καρέκλες. Είναι όλες από μηχανές, όχι από χέρι» καταλήγει η
80χρονη, η οποία αρνείται κατηγορηματικά να δεχθεί τη βοήθεια που της
προσφέρουμε για να σηκωθεί, προκειμένου να μας αποχαιρετίσει.
Αθανάσιου Τσολιά
ΠΗΓΗ: http://www.rethnea.gr/
